Bà Vũ Thị Ngọc Loan, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo, Cơ quan Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Ảnh: Khương Trung.
Sự kiện được tổ chức tại tỉnh Lạng Sơn, với các đơn vị thực hiện gồm: Báo Nông nghiệp và Môi trường, Văn phòng quốc gia về giảm nghèo và Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lạng Sơn.
Trình bày tham luận tại sự kiện, bà Vũ Thị Ngọc Loan, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo, Cơ quan Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam nhấn mạnh: Giảm nghèo bền vững là chủ trương lớn, xuyên suốt của Đảng và Nhà nước ta, thể hiện sâu sắc bản chất tốt đẹp của chế độ, tinh thần nhân văn và truyền thống đoàn kết của dân tộc Việt Nam. Trong tiến trình đó, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam giữ vai trò nòng cốt trong việc tập hợp sức mạnh đại đoàn kết, tổ chức triển khai nhiều hoạt động cụ thể, thiết thực, góp phần thực hiện hiệu quả Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, thể hiện rõ qua 4 nội dung trọng tâm.
Thứ nhất, đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, tạo đồng thuận xã hội về giảm nghèo bền vững.
Bám sát các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về giảm nghèo bền vững, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp đã tăng cường công tác tuyên truyền, vận động các tầng lớp nhân dân tham gia thực hiện các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước, trọng tâm là phong trào thi đua “Cả nước chung tay vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau”. Qua đó, góp phần nâng cao nhận thức xã hội, khơi dậy tinh thần trách nhiệm, lòng nhân ái, ý thức sẻ chia trong cộng đồng; đồng thời động viên người nghèo vươn lên bằng chính nội lực của mình.
Tháng cao điểm “Vì người nghèo” từ ngày 17/10 đến ngày 18/11 hằng năm đã trở thành hoạt động có ý nghĩa chính trị - xã hội sâu sắc, tạo sức lan tỏa rộng khắp trong toàn xã hội. Gần đây, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã ký ban hành Hướng dẫn số 14/HD-MTTW-BTT về tổ chức Tháng cao điểm “Vì người nghèo” năm 2025. Theo đó, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chỉ đạo Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các tỉnh, thành phố và các tổ chức thành viên tập trung tuyên truyền nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành và các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân cùng tham gia giúp đỡ người nghèo, cộng đồng nghèo; ủng hộ Quỹ “Vì người nghèo” các cấp và chương trình an sinh xã hội”.
Trong khuôn khổ Chương trình Mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã chỉ đạo các cơ quan báo chí trực thuộc xây dựng các chuyên trang, chuyên mục, ấn phẩm báo chí để truyền thông về giảm nghèo; tổ chức các hội nghị, tập huấn về nâng cao năng lực thực hiện chương trình cho đội ngũ cán bộ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp.
Thứ hai, tích cực vận động nguồn lực xã hội cho công tác giảm nghèo.
Thông qua Quỹ “Vì người nghèo” và các chương trình an sinh xã hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã vận động được nguồn lực to lớn từ các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân trong và ngoài nước. Nguồn lực này được sử dụng tập trung, hiệu quả vào các nội dung thiết yếu như xây dựng và sửa chữa nhà Đại đoàn kết, hỗ trợ sinh kế, khám chữa bệnh, học tập, cứu trợ thiên tai và chăm lo Tết cho người nghèo.
Đáng chú ý, phong trào thi đua “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước trong năm 2025" đã trở thành một điểm sáng nổi bật, thể hiện rõ vai trò “cầu nối” của Mặt trận trong việc biến tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái thành những công trình, phần việc cụ thể, giúp người nghèo “an cư, lạc nghiệp”. Thực hiện theo phương châm kêu gọi của Thủ tướng Chính phủ: “Ai có gì góp nấy, ai có công góp công, ai có của góp của, ai có nhiều góp nhiều, ai có ít góp ít”, ở cấp Trung ương, Mặt trận đã phối hợp vận động các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân ủng hộ trên 350 tỷ đồng.
Thứ ba, chủ động tham gia triển khai các dự án, mô hình giảm nghèo gắn với phát triển sinh kế bền vững.
Thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp đã chủ động phối hợp với các bộ, ngành, địa phương triển khai các dự án đa dạng hóa sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo phù hợp với điều kiện từng vùng, từng địa phương. Nhiều mô hình liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, hỗ trợ giống, vốn, kỹ thuật, tiêu thụ sản phẩm đã bước đầu mang lại hiệu quả tích cực, giúp người nghèo thay đổi phương thức sản xuất, nâng cao thu nhập và giảm nguy cơ tái nghèo.
Thứ tư, phát huy vai trò giám sát và phản biện xã hội, góp phần bảo đảm các chính sách giảm nghèo được thực hiện minh bạch và công bằng.
Thực hiện các quy định của Đảng và Nhà nước về giám sát, phản biện xã hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp đã tham gia giám sát việc triển khai Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, giám sát quản lý và sử dụng Quỹ “Vì người nghèo”, giám sát việc thực hiện các chính sách hỗ trợ người nghèo tại cơ sở. Thông qua giám sát, Mặt trận kịp thời phát hiện, kiến nghị khắc phục những bất cập, hạn chế; đồng thời phản ánh tâm tư, nguyện vọng chính đáng của Nhân dân, góp phần hoàn thiện chính sách giảm nghèo theo hướng sát thực tiễn, khả thi và bền vững.
Từ thực tiễn triển khai, bà Vũ Thị Ngọc Loan đề xuất, thời gian tới cần quan tâm bố trí nguồn ngân sách trung ương cho các của nhóm nội dung phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội trong xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững. Cần hoàn thiện cơ chế, chính sách để khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các dự án liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị. Cần có các chính sách đặc thù nhằm hỗ trợ các hộ nghèo thiếu kinh nghiệm sản xuất, giúp họ tiếp cận kiến thức và tư liệu sản xuất.
Cùng với đó, cần nghiên cứu xây dựng cơ chế quỹ dự phòng hoặc chính sách bảo hiểm nông nghiệp đặc biệt dành cho các mô hình sản xuất của người nghèo nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực từ thiên tai, dịch bệnh và biến động thị trường, vốn. Tăng cường chia sẻ cơ sở dữ liệu về hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo với Mặt trận để phục vụ công tác giám sát, huy động nguồn lực và hỗ trợ đúng đối tượng.
Ngoài ra, Chính phủ và các bộ ngành có chính sách khuyến khích các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân tham gia vào Quỹ "Vì người nghèo" và các hoạt động an sinh xã hội như ưu đãi về thuế hoặc tôn vinh, khen thưởng những đơn vị, cá nhân có đóng góp tích cực.
