Dọc Quốc lộ 6, khu vực xã Pà Cò, huyện Mai Châu, Hòa Bình, vườn đào của ông Sùng A Dê nổi bật giữa núi rừng. Với vé vào cửa 10.000 đồng/lượt, ông A Dê cho biết, những ngày cuối tuần vườn của ông đón hàng trăm lượt khách tham quan. Thu nhập có thể lên tới 2-3 triệu đồng/ngày. Xe đậu kín quốc lộ.

Do vườn ở ven đường, ông A Dê phải đắp một hàng rào bằng đá bao quanh, nhằm ngăn trâu, bò. Phía trong vườn, quanh những gốc lâu năm, ông cũng be đá kín. "Nhiều lần đào của tôi bị húc đổ rồi, nên giờ sợ lắm", ông nói.

Ngày hai buổi, ông A Dê thăm vườn. Do những ngày này, nhiệt độ tăng cao, nhiều cây có nụ nở sớm. Chủ vườn phải căn chỉnh sao cho hoa nở đúng dịp 30, mùng Một. 

Sâu bệnh là nỗi lo thường trực của người trồng đào, nếu không phát hiện kịp thời, cây có thể bị héo chết. Vì thế, ông A Dê luôn quan sát cẩn thận từng thân đào ngoài 20 tuổi. Mỗi khi thấy phần thân chảy nhiều nhựa màu nâu sậm, hoặc xuất hiện nhiều lỗ nhỏ trên thân cây, ông lại bơm thuốc để kiểm soát sâu bệnh.

Với những thân đào bị sâu đục nhiều, ông A Dê phải dùng cây chống, rồi tìm cách khắc phục tiếp. "Người chơi đào đá thích dáng tự nhiên, nên tôi hầu như không dùng phân bón. Thân nào cỗi quá tôi mới chặt", ông kể.

Đào trong vườn ông A Dê chủ yếu là đào đá, thân xù xì, rêu phong, màu hoa tươi tắn, nổi bật giữa nền trời Tây Bắc. Ông A Dê cho biết, khách thăm vườn rất thích đào nhà ông. Vài hôm trước, có khách hàng ở Hà Nội đặt 6 cành đào, mỗi cành 6 triệu đồng. Tuy nhiên, do dịch Covid-19, khách lại hủy đơn.

Cả khu vườn rộng chục hecta của ông A Dê có khoảng 100 gốc đào. Gốc nào mới thì khoảng 15 tuổi. Gốc nào lâu có thể tới 25 năm. Tuy nhiên, ông hầu như không bán gốc. Theo ông, khách tới hỏi mua chủ yếu thích đào rêu phong. Dáng càng lạ, họ càng thích. 

Một bên khu vườn, ông A Dê trồng mận, chủ yếu phục vụ khách đến chơi chụp ảnh. Giữa những lối đi, ông trồng xen kẽ thêm cải, và một số loại rau ngắn ngày để tránh cỏ dại.

Cả khu vườn rộng lớn nhưng chỉ mình vợ chồng ông A Dê chăm sóc. Những lúc có khách đến chơi, vợ ông lại ra chỗ chân ruộng thấp không trồng được đào, để hái cải. Bà cho biết, sau lúc gieo khoảng 25 đến 30 ngày, rau cải sẽ thu hoạch được một lứa. Mỗi vụ có thể gieo từ hai đến ba lứa, 

Bảo Thắng - Văn Việt - Quang Dũng - Đức Minh