Thủy lợi nội đồng xuống cấp kìm hãm phát triển tích tụ ruộng đất

Thủy lợi nội đồng tại Hải Phòng đã xuống cấp nhiều năm

Hải Phòng, thành phố Cảng năng động, đang vươn mình trở thành một trung tâm kinh tế lớn. Nhưng bên cạnh với đó, nền nông nghiệp, đặc biệt là ở các vùng ven đô, đang đối mặt với một rào cản lớn, sự xuống cấp trầm trọng của hệ thống thủy lợi nội đồng. Những tuyến kênh mương được xây dựng từ hàng chục năm trước, nay đang xuống cấp trầm trọng, ảnh hưởng đến việc tưới, tiêu phục vụ sản xuất nông nghiệp.

Xây dựng từ hơn hai thập kỷ trước, hệ thống thủy lợi nội đồng tại Hải Phòng đã xuống cấp và đang trở thành rào cản lớn, kìm hãm sản xuất quy mô lớn.

Hải Phòng, thành phố Cảng năng động, đang vươn mình trở thành một trung tâm kinh tế lớn. Nhưng song hành với đó, nền nông nghiệp, đặc biệt là ở các vùng ven đô, đang đối mặt với một rào cản lớn: sự xuống cấp trầm trọng của hệ thống thủy lợi nội đồng. Những tuyến kênh mương được xây dựng từ hàng chục năm trước, nay đang xuống cấp trầm trọng, ảnh hưởng đến việc tưới, tiêu phục vụ sản xuất nông nghiệp.

Có mặt tại phường Thiên Hương, một trong những địa phương có hệ thống thủy lợi được xem là tốt nhất của TP. Thủy Nguyên (cũ), nhưng thực tế không mấy khả quan. Hơn 28km kênh mương phục vụ cho 200 ha đất nông nghiệp, dù được duy tu thường xuyên, vẫn không che được dấu vết của thời gian.

Phỏng vấn ông Nguyễn Đắc Duyễn - Phó GĐ HTX Nông nghiệp Thiên Hương: “Hệ thống mương này của xã được xây từ năm 2004, đến nay cũng ngót nghét 20 năm. Qua thời gian, nhiều đoạn đã xuống cấp. Mỗi vụ, anh em lại phải đi dọn, khơi thông rất vất vả.”   

Tình trạng còn tồi tệ hơn tại phường An Phong, quận An Dương (cũ), nơi có tới hơn 20km kênh vẫn là kênh đất. Việc thất thoát nước, khó điều tiết và chi phí vận hành tốn kém đã trở thành gánh nặng. Nguồn kinh phí hỗ trợ ít ỏi chỉ đủ để vá víu tạm thời, khiến tình trạng ruộng đất bị bỏ hoang ngày càng gia tăng.

Phỏng vấn ông Đỗ Văn Hùng - Giám đốc HTX Nông nghiệp An Hòa: “Khu đồng chúng tôi quản lý vẫn còn hơn 20 km là kênh đất. Việc này gây thất thoát nước rất lớn. Có 19,5 ha đất không được canh tác thường xuyên, chủ yếu ở các vùng trũng, không chủ động được nguồn nước”.

Sự yếu kém của hạ tầng thủy lợi đang giáng đòn mạnh nhất vào những người tiên phong tích tụ ruộng đất, sản xuất quy mô lớn. Như anh Nguyễn Văn Hùng, người đã đầu tư hàng tỷ đồng để biến 40 ha đất hoang ở xã Việt Khê thành cánh đồng mẫu lớn. Giấc mơ làm giàu của anh đang bị thử thách bởi chính những con mương cũ kỹ.

Phỏng vấn anh Nguyễn Văn Hùng – Đại điền ở Phù Ninh: “Nước bơm từ trạm về đến ruộng mất mấy ngày, thất thoát không biết bao nhiêu mà kể. Khó nhất là tiêu thoát nước, trận bão Yagi năm 2024 khiến toàn bộ khu ruộng này ngập trắng, lúa hỏng sạch. Nếu phải đi thuê lại ruộng của dân với giá cao, cộng thêm rủi ro thiên tai thế này thì không có lãi, thậm chí lỗ nặng.”

Câu chuyện của những hợp tác xã, của những nông dân như anh Hùng là lời cảnh báo đanh thép: nếu hạ tầng thủy lợi nội đồng không được đầu tư nâng cấp kịp thời, khát vọng làm giàu từ nông nghiệp sẽ khó thành hiện thực.

Đã đến lúc, việc kiên cố hóa, hiện đại hóa hệ thống kênh mương phải được xem là mệnh lệnh cấp bách, là nền tảng để xây dựng một nền nông nghiệp đô thị bền vững cho thành phố Cảng trong giai đoạn tiếp theo.