Năm 2008, Việt Nam có 5 thị trường xuất khẩu gạo tập trung là Philippines, Malaysia, Indonesia, Cuba và Iraq. Nhưng sang năm nay, một thị trường tập trung đã bị mất là Malaysia. Đi tìm nguyên nhân- do một số DN đã không tuân thủ quy định cấm bán hàng vào các thị tập trung.
Lại một tin buồn nữa, khá sốc- một thị trường tuy không ăn nhiều gạo Việt Nam nhưng sự hiện diện của hạt gạo Việt Nam tại đây có một ý nghĩa rất lớn là Nhật Bản cũng đã đóng cửa với các DN gạo của ta. Ở đây lại có nguyên nhân khác- chính vấn đề ATVSTP đã khiến cho gạo Việt Nam mất thị trường này. Từ đầu năm đến nay, Việt Nam đã không xuất được một tấn gạo nào sang Nhật, khi mà nước này đã kiểm tra gắt gao về ATVSTP trên lương thực, thực phẩm nhập khẩu. Đây là một thiệt hại khá lớn đối với Việt Nam, nhất là gạo thơm. Nên nhớ rằng trong năm 2008, nước ta đã xuất sang Nhật Bản tới 200 ngàn tấn gạo (chủ yếu là gạo thơm) với giá tốt.
Việt Nam bắt đầu xuất khẩu gạo sang Nhật Bản từ năm 2002, thông qua các cuộc đấu thầu do Chính phủ Nhât Bản tổ chức. Chính vì vậy, gạo Việt Nam xuất vào Nhật thường được kiểm tra rất kỹ về mặt chất lượng, nhất là ATVSTP. Vào năm 2007, Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản đã từng gửi cảnh báo tới Bộ Công thương về một số lô hàng gạo bị nhiễm dư lượng các chất cấm. Các DN của ta vẫn...phớt.
Khi Nhật Bản đã có nhiều thay đổi về quy định trong Luật Phòng dịch Thực vật, lại dấy lên lo ngại về vấn đề ATVSTP trong gạo Việt Nam xuất sang Nhật, nhất là dư lượng thuốc trừ sâu. Các DN của ta vẫn...phớt tiếp. Để rồi, tới năm 2009 này, vì dư lượng thuốc trừ sâu mà gạo Việt Nam đã không còn cửa để vào thị trường Nhật Bản.
Không những thế, vì bị nhiễm dư lượng thuốc trừ sâu, mà gạo Việt Nam cũng đang có khả năng gặp nguy ở một số thị trường khó tính khác. Hiện nay, đã có những cảnh báo từ Nga và một số nước châu Âu về vấn đề này.
Nguy thay!