Sâm Ngọc Linh được trồng dưới tán rừng ở đỉnh núi Ngọc Linh. Ảnh: Đăng Lâm.
6 nhóm kiến nghị
Ông Võ Trung Mạnh, Chủ tịch UBND huyện Tu Mơ Rông, tỉnh Kon Tum cho biết, huyện đã báo cáo UBND tỉnh và Sở NN-PTNT KonTum 6 nhóm kiến nghị nâng tầm sâm Ngọc Linh được trình bày trình tại hội thảo "Sâm Ngọc Linh - sâm Việt Nam nhìn từ góc độ lịch sử, khoa học và thực tiễn”.
Theo ông Mạnh, tại hội thảo nói trên, ngoài trình bày thực trạng phát triển, ký kết các nội dung quan trọng có tác động to lớn đến ngành sâm Ngọc Linh, các đại biểu là người dân, doanh nghiệp, hợp tác xã, các nhà nghiên cứu khoa học về sâm còn nêu ra 6 nhóm kiến nghị, giải pháp để nâng cao giá trị sâm Ngọc Linh.
Đó là kiến nghị cấp thẩm quyền tăng cường đấu tranh chống nạn trục lợi từ thương hiệu sâm Ngọc Linh, mua bán sâm giả đang diễn ra trên mạng.
Kiến nghị cần có cơ chế, hướng dẫn chi tiết, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho phát triển sâm Ngọc Linh gắn với phát triển du lịch; cụ thể hóa Quyết định số 611 ngày 1/6/2023 của Thủ tướng Chính phủ để người dân, doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư, phát triển cây sâm.
Dựa trên kinh nghiệm phát triển sâm của các quốc gia nổi tiếng trên thế giới, các đại biểu kiến nghị sớm công bố công trình nghiên cứu khoa học giống nuôi cấy mô để làm cơ sở phát triển, mở rộng vùng trồng; phát triển sâm công nghiệp dựa trên công nghệ, qua đó tạo ra các phân khúc sâm mang các giá trị khác nhau.
Trên cơ sở các dẫn chứng lịch sử, khoa học và thực tế, Giáo sư Tiến sĩ Nguyễn Minh Đức (Khoa dược, Trường Đại học Tôn Đức Thắng) kiến nghị, chỉ dùng tên sâm Việt Nam cho cây sâm quý đặc hữu bản địa Việt Nam, như sâm Ngọc Linh trồng tại vùng Ngọc Linh thuộc 2 tỉnh Kon Tum và Quảng Nam.
Trước ý kiến cho rằng sâm Ngọc Linh và sâm Lai Châu là đồng danh tên khoa học với sâm Việt Nam, Giáo sư Tiến sĩ Nguyễn Minh Đức khẳng định: “Phó giáo sư Phan Kế Long (người phát hiện sâm Lai Châu) và các chuyên gia đã xác nhận, việc sắp xếp sâm Ngọc Linh và sâm Lai Châu đồng danh chỉ là quan điểm cá nhân, chưa có những bằng chứng khoa học nào. Trong khi đó, trang web của các tổ chức nghiên cứu uy tín vẫn chấp nhận 2 loại sâm trên khác nhau về phân loại. Do đó, chắc chắn sẽ có sự khác nhau về hoạt chất và giá trị, không thể đồng nhất chúng trong hoạt động thương mại”.
Biến quốc bảo thành quốc kế dân sinh
Ông Võ Trung Mạnh, Chủ tịch UBND huyện Tu Mơ Rông cho biết, với vai trò là đơn vị đồng tổ chức hội thảo “Sâm Ngọc Linh - sâm Việt Nam nhìn từ góc độ lịch sử, khoa học và thực tiễn”, ban tổ chức đánh giá hội thảo đã giải quyết được nhiều vấn đề mà ngành sâm và người tiêu dùng cả nước quan tâm.
Các nhà khoa học và đại biểu tham dự hội thảo. Ảnh: ĐL.
Đặc biệt, 6 nhóm kiến nghị được đưa ra tại hội thảo là những thông tin hữu ích, có giá trị to lớn, phản ánh đầy đủ, toàn diện các giải pháp để giúp nâng tầm cây sâm Ngọc Linh. Trong các nhóm kiến nghị này, một số giải pháp đã được huyện và tỉnh triển khai xuyên suốt trong thời gian qua như đấu tranh chống sâm giả, trục lợi sâm; hỗ trợ doanh nghiệp, người dân phát triển mở rộng diện tích, tăng cường chế biến sâu, đa dạng sản phẩm từ cây sâm Ngọc Linh để phục vụ người tiêu dùng trên cả nước.
Nhờ các chính sách của tỉnh trong việc kêu gọi đầu tư, hỗ trợ phát triển vùng trồng, phát triển thương hiệu, sâm Ngọc Linh từ chỗ có nguy cơ tuyệt chủng, nay đã phát triển được hơn 2.800ha, trở thành cây giúp dân làm giàu, xoá hàng nghìn hộ nghèo, còn người tiêu dùng có cơ hội sử dụng sản phẩm sâm chất lượng để bồi dưỡng sức khỏe.
“Tỉnh Kon Tum luôn quan tâm, lắng nghe các kiến nghị để cùng xây dựng, phát triển sâm Ngọc Linh. Việc báo cáo UBND tỉnh các nhóm kiến nghị về giải pháp do các nhà nghiên cứu trình bày tại hội thảo nói trên, nhằm mục đích để tỉnh có thêm thông tin, qua đó nghiên cứu, thẩm định, vạch ra chiến lược dài hơn cho việc phát triển, nâng tầm sâm Ngọc Linh, sớm giúp người dân ở Việt Nam và thế giới hưởng lợi từ sâm Ngọc Linh, sớm biến quốc bảo thành quốc kế dân sinh”, ông Mạnh nói.
Tại hội thảo, nhiều Giáo sư, Tiến sĩ là các nhà nghiên cứu về sâm, các đại biểu là những người gắn bó nhiều năm và khá am hiểu với cây sâm, ngành sâm đã khẳng định giá trị của sâm Ngọc Linh, qua đó tìm giải pháp phát triển bền vững loại cây này, giúp người người, nhà nhà hưởng lợi từ việc trồng, sử dụng sâm Ngọc Linh.
