Chiều 18/9, trình bày tham luận tại Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Lai Châu, đồng chí Bùi Huy Phương đã nhấn mạnh đến nhiệm vụ phát triển nông nghiệp hàng hóa ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ, nâng cao giá trị và năng lực cạnh tranh sản phẩm nông nghiệp của tỉnh.
Ưu tiên phát triển nông nghiệp hàng hóa tập trung
Theo ông Bùi Huy Phương, phát triển nông nghiệp hàng hóa tập trung là một trong 4 chương trình trọng điểm được Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIV, nhiệm kỳ 2020-2025 xác định; theo đó phát triển nông nghiệp hàng hóa ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ là nhiệm vụ hàng đầu nhằm phát huy tiềm năng, lợi thế để phát triển nông nghiệp hàng hóa tập trung hiệu quả, bền vững với năng suất, chất lượng, giá trị gia tăng và sức cạnh tranh cao.
Đồng chí Bùi Huy Phương, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lai Châu trình bày tham luận ' Phát triển nông nghiệp hàng hóa ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ, nâng cao giá trị và năng lực cạnh tranh sản phẩm nông nghiệp'. Ảnh: Bích Hợp.
Theo đó, trong thời gian qua, cấp ủy, chính quyền các cấp đã triển khai thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách về phát triển nông nghiệp đi vào chiều sâu, ứng dụng công nghệ cao trên địa bàn tỉnh và đạt một số kết quả tích cực. Đã hình thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung, sản phẩm chủ lực như vùng lúa hàng hóa gần 4.000 ha; vùng chè gần 11.000 ha; vùng quế gần 13.000 ha, mắc ca trên 7.400 ha, cây ăn quả trên 8.000 ha; thể tích nuôi cá lồng lòng hồ tập trung gần 144.000 m3, trên 18.000 đàn ong nuôi tập trung, trên 100 ha Sâm Lai Châu...
Lai Châu đã tập trung chuyển giao, ứng dụng công nghệ tiên tiến, chú trọng công nghệ sản xuất giống cây trồng; tập trung phát triển sản xuất và sử dụng quy trình canh tác theo hướng hữu cơ, VietGAP, IPM, SRI...; Đến nay có trên 6.000 ha lúa áp dụng kỹ thuật canh tác lúa cải tiến (SRI), 200 ha rau màu áp dụng quản lý dịch hại tổng hợp (IPM), có gần 57 ha nhà màng, nhà lưới; 30 ha tưới tiết kiệm; có 209,4 ha cây trồng các loại được chứng nhận, trong đó, chứng nhận VietGAP với khoảng 180 ha; chứng nhận GACP với cây Sâm là 13,9 ha; chứng nhận hữu cơ là 15,5 ha.
Chăn nuôi đã phát triển theo hướng ứng dụng công nghệ cao theo quy trình khép kín, chăn nuôi hữu cơ, chăn nuôi an toàn sinh học. Toàn tỉnh hiện có khoảng 246 cơ sở chăn nuôi đại gia súc tập trung; có 110 cơ sở chăn nuôi lợn tập trung. Ứng dụng công nghệ biogas, đệm lót sinh học trong xử lý chất thải chăn nuôi nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường, kiểm soát dịch bệnh, giúp chăn nuôi phát triển bền vững, bảo đảm an toàn dịch bệnh và môi trường. Toàn tỉnh hiện có khoảng 73 cơ sở chăn nuôi quy mô trang trại có hệ thống Biogas, đệm lót sinh học; Đến nay toàn tỉnh đã có 226 sản phẩm OCOP, trong đó có 12 sản phẩm 4 sao và 214 sản phẩm 3 sao....
Bên cạnh đó, việc ứng dụng công nghệ cao trong nhà màng, nhà lưới, tưới tiết kiệm… giúp tăng năng suất cây trồng từ 10% đến 30%, tiết kiệm nước so với truyền thống từ 20% đến 40%, giảm lượng phân bón từ 5% đến 30%; năng suất tăng từ 30% đến 40%; tăng giá trị sản phẩm, từ đó tăng thu nhập từ 35-40% so với sản xuất truyền thống...
Nhiều sản phẩm OCOP của Lai Châu đã đạt 3 sao đến 4 sao được người thiêu dùng ưa thích. Ảnh: Bích Hợp.
Sau khi đánh giá các kết quả đạt được, lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường Lai Châu cũng nhìn thẳng vào những hạn chế, điểm nghẽn như: Quy mô sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ vẫn còn nhỏ, giá trị sản phẩm ứng dụng công nghệ cao chiếm tỷ trọng rất thấp; Tập trung đất đai để hình thành các vùng sản xuất hàng hóa quy mô lớn, tập trung vẫn là nút thắt, điểm nghẽn trong quá trình triển khai phát triển nông nghiệp hàng hóa tập trung, thực hiện liên kết trong sản xuất; Thu hút doanh nghiệp, hợp tác xã đầu tư vào liên kết, sản xuất với người dân còn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là việc áp dụng nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ; Sản phẩm nông nghiệp của tỉnh vẫn chủ yếu là sản phẩm thô, sản phẩm chế biến sâu còn rất ít: Việc hình thành các vùng sản xuất tập trung, sản phẩm chủ lực còn chậm.... Và từ đó phân tích, đề xuất những giải pháp để nông nghiệp Lai Châu phát triển.
Đến năm 2045, đạt nông nghiệp sinh thái
Và làm thế nào để nông nghiệp Lai Châu phát triển bền vững, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Bùi Huy Phương phân tích: Chương trình hành động số 32-CTr/TU ngày 12/4/2023 của Tỉnh ủy về thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 trên địa bàn tỉnh xác định: Phát triển nông nghiệp bền vững, hiệu quả, đảm bảo vững chắc an ninh lương thực; đẩy mạnh phát triển nông nghiệp hàng hóa tập trung dựa trên lợi thế địa phương, bảo đảm môi trường sinh thái, thích ứng với biến đổi khí hậu.
“Mục tiêu đến năm 2045, đạt nông nghiệp sinh thái, phát huy tối đa các lợi thế về điều kiện tự nhiên, xã hội của tỉnh để sản xuất hàng hóa tập trung, quy mô lớn, có giá trị gia tăng cao, gắn với thị trường tiêu thụ, công nghiệp chế biến hiện đại, hiệu quả, thân thiện với môi trường...” – đồng chí Bùi Huy Phương nhấn mạnh.
Tính tới thời điểm hiện tại Lai Châu đã có 226 sản phẩm OCOP đạt tiêu chuẩn 3 đến 4 sao. Ảnh: Bích Hợp
Kế hoạch đã có, mục tiêu, cách làm, đặc biệt là quyết tâm chính trị đều đã rõ ràng. Theo đó, ngành Nông nghiệp và Môi trường Lai Châu xác định, bước vào Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, trước yêu cầu đổi mới mô hình tăng trưởng nông nghiệp theo hướng xanh - tuần hoàn - bền vững, cần có các giải pháp đột phá về liên kết đầu tư, phát triển vùng sản xuất gắn với chế biến, tiêu thụ để khắc phục các tồn tại, hạn chế hiện nay, đồng thời tạo ra sản phẩm nông sản hàng hóa chất lượng cao, có khả năng cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế.
Đối với Lai Châu, nông nghiệp là ngành quan trọng, là trụ đỡ của nền kinh tế, có tiềm năng, lợi thế trong thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội góp phần giảm nghèo, nâng cao mức sống người dân.
Tiếp tục phát triển các sản phẩm nông nghiệp chủ lực, xây dựng nền nông nghiệp sản xuất tích hợp đa giá trị, nông nghiệp hàng hóa tập trung. Tiếp tục tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp; khai thác và phát huy tiềm năng, lợi thế của địa phương sẽ là nhiệm vụ trọng tâm của nhiệm kỳ 2025-2030.
Xác định 7 nhiệm vụ trọng tâm, theo chốt
Để thực hiện phát triển nông nghiệp hàng hóa ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ, nâng cao giá trị và năng lực cạnh tranh sản phẩm nông nghiệp chủ 56 lực của tỉnh trong thời gian tới, đồng chí Bùi Huy Phương đề xuất một số nhiệm vụ, giải pháp cụ thể:
Một là, đổi mới tư duy phát triển nông nghiệp từ “sản xuất nông nghiệp” sang “kinh tế nông nghiệp”. Chuyển mạnh tư duy từ sản xuất đơn lẻ sang sản xuất theo chuỗi giá trị, sản xuất nông nghiệp xanh, nông nghiệp tuần hoàn, ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ, nâng cao giá trị sản phẩm. Tập trung nguồn lực đẩy mạnh cơ cấu lại ngành nông nghiệp, chú trọng ứng dụng khoa học - công nghệ, phát triển các vùng sản xuất nông nghiệp tập trung, chuyên canh, vùng sản xuất hữu cơ, từng bước xây dựng chuỗi giá trị sản phẩm nông nghiệp bền vững. Khai thác tối đa tiềm năng, diện tích đất quy hoạch sản xuất nông nghiệp để phát triển các mô hình, dự án sản xuất nông nghiệp an toàn, hữu cơ, sinh thái, ứng dụng công nghệ cao.
Hai là, cơ cấu lại nông nghiệp thực chất, hiệu quả, khai thác và phát huy tiềm năng, lợi thế của từng vùng, địa phương. Đẩy mạnh tích tụ, tập trung đất đai, phát triển nông nghiệp theo hướng hàng hóa tập trung quy mô lớn. Tiếp tục đầu tư, cải tạo, nâng cấp kết cấu hạ tầng sản xuất nông nghiệp, ưu tiên các công trình, dự án phục vụ cơ cấu lại nông nghiệp, ứng phó với biến đổi khí hậu. Rà soát, sửa đổi chính sách tích tụ, tập trung đất đai nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các dự án sản xuất nông nghiệp của các doanh nghiệp, các dự án liên kết chuỗi, phù hợp với các đối tượng cây trồng, vật nuôi. Đồng thời, ngân sách cần ưu tiên nguồn lực nhất định để thực hiện công tác đo đạc, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân, làm cơ sở để thực hiện các thủ tục góp vốn, liên kết với các hợp tác xã, doanh nghiệp. Trước hết, ưu tiên cho những vùng, những dự án sản xuất nông nghiệp theo hướng tập trung, liên kết sản xuất.
Ba là, tăng cường công tác đào tạo, hỗ trợ đào tạo cho các hoạt động chuyển giao khoa học - kỹ thuật nhằm tăng năng suất, chất lượng hàng hóa nông sản; đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến đầu tư, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp; cải thiện thực chất môi trường đầu tư kinh doanh, tháo gỡ các thủ tục đầu tư, đất đai cho các dự án nông nghiệp; tăng cường hướng dẫn, hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã, người dân để thực hiện các chính sách hỗ trợ bảo đảm hiệu quả, bền vững nhằm tăng thêm nguồn lực cho doanh nghiệp, hợp tác xã; hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã, người sản xuất tiếp cận thuận lợi các nguồn vốn tín dụng ưu đãi. Xây dựng và triển khai các mô hình nông nghiệp tuần hoàn, nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp hữu cơ, trong đó sử dụng triệt để các phế phụ phẩm của ngành hàng để tái chế như các mô hình về trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản, lâm nghiệp.
Quang cảnh Đại hội Đảng bộ tỉnh Lai Châu lần thứ XV, nhiệm kỳ 2025- 2030. Ảnh: Bích Hợp.
Bốn là, tập trung tháo gỡ các khó khăn, tạo môi trường thuận lợi để thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, chú trọng phát triển các sản phẩm bảo đảm chất lượng, an toàn, truy xuất nguồn gốc, phát 57 triển sản phẩm chủ lực. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao, tập trung ưu tiên chuyển giao, ứng dụng khoa học - công nghệ trong sản xuất, tiêu thụ sản phẩm. Ứng dụng mạnh mẽ cơ giới hóa trong sản xuất trồng trọt, thực hiện cấp mã số vùng trồng cho các vùng chuyên canh, sản xuất nông nghiệp tập trung. Tạo môi trường thuận lợi để thu hút đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn, chú trọng hình thành các doanh nghiệp có quy mô lớn trong sản xuất, kinh doanh các sản phẩm nông nghiệp, sản phẩm OCOP để tạo đột phá, chuyển biến tích cực trong phát triển kinh tế nông thôn.
Năm là, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất, chọn tạo giống mới, phát triển nông nghiệp xanh, nông nghiệp tuần hoàn, nông nghiệp hữu cơ, đảm bảo theo tiêu chuẩn, quy chuẩn an toàn. Quản lý chất lượng sản phẩm đồng bộ theo chuỗi gắn với truy xuất nguồn gốc sản phẩm; xây dựng kế hoạch, lộ trình cấp và quản lý mã số vùng trồng các sản phẩm chủ lực các vùng sản xuất hàng hóa tập trung, nâng cao giá trị sản phẩm. Ứng dụng các giải pháp công nghệ để phát triển các sản phẩm chủ lực của địa phương, thực hiện chuyển đổi số trong doanh nghiệp. Hỗ trợ phát triển chuyển đổi số toàn diện ngành nông nghiệp, hoàn thiện các cơ sở dữ liệu trong ngành nông nghiệp, nông thôn. Khuyến khích doanh nghiệp và người dân ứng dụng công nghệ cao, sản xuất theo các tiêu chuẩn hữu cơ, an toàn và kết nối cung cầu, đẩy mạnh thương mại điện tử, truy xuất nguồn gốc và kiểm soát an toàn thực phẩm. Triển khai hiệu quả, thiết thực công tác quảng bá, xúc tiến thương mại dựa trên cơ sở ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số.
Sáu là, xây dựng, ban hành chính sách hỗ trợ phát triển nông nghiệp hàng hóa tập trung ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ; trong đó tập trung hỗ trợ ứng dụng công nghệ cao, áp dụng tác tiêu chuẩn vào sản xuất; hỗ trợ liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm; nhằm tạo chính sách đủ mạnh, thu hút các doanh nghiệp, hợp tác xã cùng đầu tư, hợp tác với người dân trong việc sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm.
Bảy là, huy động nguồn lực, đẩy mạnh đầu tư kết cấu hạ tầng đồng bộ: thủy lợi, giao thông nội đồng, điện, nhà sơ chế, kho lạnh... phục vụ sản xuất và chế biến nông sản để đảm bảo giảm thiếu chi phí đầu vào, nâng cao giá trị sản phẩm...
Và nói như đồng chí Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, khi cả hệ thống chính trị và đặc biệt là đồng bào các dân tộc Lai Châu cùng chung sức, đồng lòng thì chắc chắn nông nghiệp Lai Châu sẽ phát triển xứng với tiềm năng và lợi thế.
