Nông nghiệp vùng Thượng ĐBSCL bảo đảm an toàn trước lũ sông Mekong năm 2025

Đỉnh lũ chính vụ có khả năng xuất hiện vào 5 ngày tới

Theo Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi, mưa do ảnh hưởng của cơn bão số 10 xảy ra trên lưu vực hạ lưu sông Mekong ở mức cao trên khu vực Lào và Thái Lan từ ngày 28-30/9/2025. Lượng mưa này dự kiến về ĐBSCL sẽ trùng với thời kỳ triều cường. Vì vậy, nhận định nguồn nước trên dòng chính sông Mê Công trong tuần tới sẽ có xu thế tăng mạnh.

Dự báo nguồn nước đầu nguồn sông Cửu Long tại Tân Châu và Châu Đốc sẽ tăng với cường suất khá cao trong 2 tuần tới do lũ thượng nguồn tăng kết hợp triều cường và khả năng sẽ đạt đỉnh lũ chính vụ năm 2025 vào ngày 08-13/10/2025. Trong đó, tại Tân Châu đạt khoảng 3,70-3,90 m (lớn hơn báo động I từ 0,20 – 0,40 m; lớn hơn cùng kỳ năm 2024 từ 0,32 - 0,52 m; xấp xỉ đỉnh lũ trung bình nhiều năm);

Tại Châu Đốc đạt khoảng 3,50-3,70 m (xấp xỉ hoặc cao hơn báo động II từ 0,01-0,20 m; lớn hơn cùng kỳ năm 2024 từ 0,26 - 0,46 m; lớn hơn đỉnh lũ trung bình nhiều năm từ 0,03 - 0,23 m).

Đây là mức đủ để vệ sinh đồng ruộng, bồi đắp phù sa và gia tăng nguồn lợi thủy sản. Tuy nhiên, lũ về trùng với kỳ triều cường nên việc ảnh hưởng đến vùng Giữa và vùng ven biển là khó tránh khỏi.

Đỉnh lũ trên sông chính tại Cần Thơ và Mỹ Thuận xấp xỉ hoặc cao hơn đỉnh lũ lịch sử

Lũ đầu nguồn tăng kết hợp triều cường làm mực nước trên sông Hậu và sông Tiền tại Cần Thơ và Mỹ Thuận tăng mạnh trong kỳ tới và đạt đỉnh lũ chính vụ năm 2025 ở mức cao.

Cụ thể, đỉnh lũ tại trạm Cần Thơ được nhận định ở mức từ 2,25-2,30 m (cao hơn đỉnh lũ trung bình nhiều năm và báo động III từ 0,25-0,30 m; lớn hơn cùng kỳ 2024 từ 0,05 - 0,10 m; xấp xỉ hoặc cao hơn đỉnh lũ lịch sử tại Cần Thơ (năm 2022 ở mức 2,27 m)), đỉnh lũ tại trạm Mỹ Thuận được nhận định ở mức từ 2,15-2,20 m (cao hơn đỉnh lũ trung bình nhiều năm từ 0,26-0,31 m; trên mức báo động III 0,35 - 0,40 m; lớn hơn cùng kỳ 2024 0,01 - 0,06 m; xấp xỉ hoặc cao hơn đỉnh lũ lịch sử tại Mỹ Thuận (năm 2022 ở mức 2,15 m).

Lũ nội đồng xấp xỉ hoặc trên mức báo động I

Cũng theo nhận định của Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi, đỉnh lũ năm 2025 trên vùng Thượng ĐBSCL phổ biến ở mức xấp xỉ và trên mức báo động I từ 0,1 - 0,4 m, một số trạm dưới mức báo động 1. Riêng trạm Long Xuyên tỉnh An Giang mực nước trên mức báo động III. Thời gian đạt đỉnh phổ biến cùng thời gian xuất hiện đỉnh lũ tại Tân Châu và Châu Đốc và trễ hơn khoảng 5-7 ngày.

Đỉnh lũ năm 2025 trên vùng Giữa ĐBSCL phổ biến trên mức báo động III, một số trạm từ báo động II- báo động III, thời gian đạt đỉnh phổ biến rơi vào các ngày 10-12/10/2025 do lũ chính vụ kết hợp triều cường, một số trạm rơi vào kỳ triều cường nửa đầu tháng 11 năm 2025 (ngày 08-09/11).

Đỉnh mực nước lớn nhất năm 2025 các trạm vùng ven biển ĐBSCL phổ biến trên mức báo động III, một số trạm từ báo động II - báo động III, thời gian đạt đỉnh phổ biến rơi vào kỳ triều cường nửa đầu tháng 11 năm 2025 (ngày 08-09/11).

Ảnh hưởng của lũ/triều cường đến sản xuất nông nghiệp

Với mực lũ chính vụ năm 2025 như nhận định ở trên, sẽ có một số ô bao kiểm soát lũ cả năm có nguy cơ bị ảnh hưởng, đặc biệt là khu vực vùng giữa ĐBSCL. Cụ thể, theo kết quả đánh giá mức đảm bảo của hệ thống ô bao bờ bao kiểm soát lũ cả năm trên vùng ngập lũ thuộc vùng Thượng và vùng Giữa ĐBSCL, có khoảng 220 ô bao có nguy cơ bị ảnh hưởng, với tổng diện tích khoảng 56.302 ha.

Trong đó, TP. Cần Thơ (thống kê trên địa phận TP Cần Thơ cũ và tỉnh Hậu Giang cũ) bị ảnh hưởng nhiều nhất 116 ô bao với tổng diện tích 21.729 ha, tỉnh bị ảnh hưởng ít nhất là tỉnh Tây Ninh phần thuộc vùng ĐBSCL (thống kê trên địa phận tỉnh Long An cũ) 1 ô bao với diện tích 4.032 ha. Chi tiết xem hình và bảng dưới.

Bảng thống kê ô bao kiểm soát lũ cả năm có nguy cơ bị ảnh hưởng bởi lũ chính vụ kết hợp triều cường dự báo năm 2025

Ngoài ra, ảnh hưởng của triều cường lên ngập lụt đô thị/hạ tầng cơ sở đặc biệt là các khu đô thị trung tâm của TP. Cần Thơ, tỉnh Vĩnh Long.

"Chúng tôi cần phải nhấn mạnh rằng, lũ ở Đồng bằng sông Cửu Long tại đầu nguồn (Tân Châu, Châu Đốc) còn cách đỉnh lịch sử khá xa, thấp hơn từ 1,16 – 1,36 m (năm 2000 tại Tân Châu đạt 5,06 m, Châu Đốc đạt 4,90 m ), ở mức trung bình nhiều năm nên hầu hết diện tích sản xuất nông nghiệp canh tác trong ô bao được bảo đảm an toàn. Lũ có khả năng vượt đỉnh lịch sử chỉ ở xảy ra ở các trạm Cần Thơ và Mỹ Thuận do tác động của triều cường kết hợp với đỉnh lũ năm, các địa phương cần chú ý tăng cường các giải pháp ứng phó để không xảy ra thiệt hại lớn, đặc biệt lưu ý nguy cơ ngập ở các đô thị ven sông", ông Nguyễn Hồng Khanh - Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi, nói.

Các giải pháp triển khai thực hiện

Theo Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi, các địa phương cần rà soát, gia cố các bờ bao xung yếu và chủ động các phương án tiêu thoát nước phòng, chống ngập úng cho vụ lúa thu đông và các khu vực trồng cây ăn trái và rau màu.

Đối với các khu vực có địa hình thấp như khu vực trung tâm Bán đảo Cà Mau thuộc tỉnh/thành như: TP. Cần Thơ, tỉnh Cà Mau và tỉnh An Giang thuộc tiểu vùng thủy lợi Bắc Cà Mau, hệ thống thủy lợi Cái Lớn - Cái Bé, hệ thống thủy lợi Quản Lộ - Phụng Hiệp cần theo dõi chặt chẽ dự báo mưa và diễn biến thủy triều để có phương án vận hành tiêu thoát nước kịp thời và chuẩn bị các phương án bơm tiêu nước khi xảy ra ngập úng.

Các địa phương chịu tác động mạnh bởi triều cường kết hợp lũ đầu nguồn, đặc biệt địa phương thuộc vùng Giữa ĐBSCL cần khuyến cáo người dân hạn chế tham gia giao thông vào các giờ triều cường cao từ 5 giờ sáng đến 8 giờ sáng và từ 4 giờ chiều đến 7 giờ tối trong các ngày từ 08-13/10/2025.

Nhận định xâm nhập mặn mùa khô 2025-2026

Từ hiện trạng lũ về ĐBSCL đang diễn ra và thông tin dự báo khí tượng, thủy văn dài hạn, nguồn nước mùa khô năm 2025-2026 về ĐBSCL dự kiến thuận lợi hơn năm 2024-2025. Dự báo xâm nhập mặn mùa khô năm 2025-2026 sẽ ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm, thấp hơn mùa khô năm 2024-2025.