Hãy trồng trám

Anh Tạ Văn Bích ở xã Điền Thụy, tỉnh Thái Nguyên (trước đây thuộc huyện Phú Bình) gửi tặng tôi mấy cân trám đen. Anh cho biết đang mùa thu hoạch trám. Hiện giá quả trám đen từ 120.000 - 130.000 đồng/kg. Đây chính là điều mà bà con ta ở các vùng trung du và miền núi nên quan tâm.

Anh Bích cho tôi biết anh có mấy chục cây trám 3 - 4 năm tuổi, mỗi cây cho thu từ 7 - 12 kg quả. Nhà anh còn có 2 cây trám cổ thụ, mỗi cây cho thu tới 2 - 3 tạ quả. Với giá như hiện nay, có lẽ bà con ở các vùng trung du và miền núi phải để tâm tới cây trám.

Tôi điện ngay cho chị Ly - Bí thư Đoàn xã Sơn Ninh (huyện Hương Sơn cũ) ở Hà Tĩnh. Chị cho biết bà con cũng đang thu hoạch trám đen, giá cũng tốt, có lúc lên 140.000 đồng/kg. Nay giá xuống đôi chút nhưng bà con rất phấn khởi vì có thu nhập tốt từ cây trám đen. Chị cho biết đã ghép được vài trăm cây trám đen. Bà con trong vùng đã thấy rõ hiệu quả của việc trồng trám đen. Nếu trồng bằng cây ghép thì chỉ 3 - 4 năm đã cho quả. Trong khi cây trám có thể sống tới cả trăm năm, cây càng lớn càng nhiều quả.

Tôi ngây ngất với những thông tin vừa nhận được. Rõ ràng, trám đen sẽ là cây có thể đưa bà con ta ở những vùng gò đồi, núi non vươn lên, thậm chí có thể làm giàu bằng trồng trám.

Trám là loài mọc phổ biến ở nước ta, chủ yếu ở vùng trung du và miền núi phía Bắc. Nó là loài cây gỗ lớn thường xanh, tán rộng, dày và rậm, là cây ưa bóng. Nếu trồng hỗn giao thì cây trám thường vươn lên cao. 

Ở nước ta có 2 giống là trám trắng và trám đen. Ngành lâm nghiệp cho trồng trám để phủ xanh, chống xói mòn, lấy gỗ và lấy nhựa. Nhưng tới nay, quả trám lại thành nguồn thu lớn cho bà con. Ở Lạng Sơn, có cây trám trắng cho thu tới 5 - 6 tạ quả. Giá trám trắng cũng lên vù vù. Trước đây giá trám trắng từ 30.000 - 40.000 đồng/kg, nay lên tới 70.000 - 80.000 đồng/kg.

Có một thương gia Trung Quốc sang Việt Nam chỉ với một mục đích là thu mua hạt trám. Hạt có kích thước càng to giá càng đắt. Ở Lạng Sơn có một gia đình có cây trám hạt rất lớn. Ông nhà buôn Trung Quốc đã đặt cọc thu mua 10 năm liền với giá cao ngất ngưởng. Hỏi ra mới biết, họ lấy hạt trám có kích cỡ lớn và chế tác ra rất nhiều sản phẩm như tượng, vòng đeo tay…

Người Trung Quốc rất thích trám. Họ làm ra rất nhiều loại bánh kẹo, nước giải khát… từ trám. Mà trám lại chủ yếu được thu mua từ Việt Nam.

Tại một khu hội chợ ở Nhật Bản, người Trung Quốc đã đưa ra loại kẹp trám. Họ để nguyên quả trám và sao tẩm chua chua, ngọt ngọt, sau đó bọc lại như kẹo (kẹo vẫn còn nguyên cả hạt ở bên trong). Ấy thế mà hội chợ lại tặng huy chương vàng cho sản phẩm ấy. Dân họ thích loại kẹo đó lắm! Chắc chả ai tin nguồn trám đó lại là của Việt Nam…

Không biết tới bao giờ các doanh nghiệp của Việt Nam mới “đánh hơi” được giá trị của nhiều loại nông sản mà lâu nay vẫn bị coi thường. Tôi đã được ăn rất nhiều loại bánh mà người Trung Quốc làm từ bột hạt dẻ. Bánh rất ngon và giá cũng rất đắt. Trong lúc ở ta, chả ai lo chế biến, hạt dẻ chỉ có cách chế biến duy nhất là… rang!

Hồi anh Hoàng Anh còn làm Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng, anh gọi tôi tên và cho gặp một thương gia Hồng Kông. Ông này cho biết, Việt Nam có quá nhiều nguồn nguyên liệu để chế biến. Ông dự kiến sẽ xin xây dựng một nhà máy để chế biến thạch đen. Ông ấy còn mơ ước sẽ làm ra nhiều loại thuốc từ nguồn dược liệu rất phong phú của Việt Nam…

Thế mới biết, cả bà con nông dân và giới khoa học đều có khuyết điểm là chưa khai thác hết tiềm năng sinh học của đất nước. Ta có biết bao loại cây, con có giá trị rất lớn mà chưa được quan tâm.

Các lãnh tụ của chúng ta, từ thời Bác Hồ cho tới bác Tô Lâm đều đưa ra khẩu hiệu làm cho dân giàu, nước mạnh… Nếu lãnh đạo các địa phương không làm cho dân ở chỗ mình giàu lên thì cần xem lại mình. Giới khoa học đã có rất nhiều phương án đưa ra mà chưa được áp dụng.

Đơn vị chúng tôi đã phối hợp với Nhà xuất bản Nông nghiệp cho ra bộ sách "1.001 cách làm ăn”, hiện đã ra được 100 đầu sách để dạy cho bà con 100 nghề (trong đó có nghề trồng cây trám). Mỗi gia đình hãy chọn thêm một nghề hoặc nâng cao nghề mà mình đang làm để vươn lên giàu. Các nhà khoa học đã chỉ rõ cụ thể cách áp dụng các nghề đó.

Xin quay lại với cây trám. Xin bà con, đặc biệt là bà con ở vùng trung du và miền núi hãy xem xét vùng mình có trồng được cây trám không.

Khi trồng trám, hãy trồng bằng cây ghép để sớm có quả. Cả anh Bích (ĐT: 0987.038.672) và chị Ly (0972.775.965) đều đã sản xuất được giống trám ghép. Liên hệ với họ, bà con sẽ có được giống trám đen ghép đảm bảo chất lượng.

Về kỹ thuật, xin liên hệ với NXB Nông nghiệp (0916.254.699) để có sách “Cách trồng cây Trám”.

Vừa rồi ở Hà Tĩnh bão số 5 đi qua đã quật ngã nhiều cây trám quá cao. Vì vậy xin bà con lưu ý thường xuyên cắt tỉa để tạo ra cây có tán thấp, chịu được bão tố.

Hãy sớm đưa cây trám vào canh tác.