Theo dự thảo đang được Bộ Tư pháp thẩm định, học sinh tiểu học và THCS tại các xã biên giới đất liền, không phân biệt dân tộc hay hộ khẩu, sẽ được hỗ trợ 450.000 đồng mỗi tháng và 8 kg gạo, trong tối đa 9 tháng một năm học. Học sinh lớp 1 là người dân tộc thiểu số có học tiếng Việt trước khi vào học còn được hưởng thêm 1 tháng hỗ trợ.
Bữa trưa của một học sinh tại tỉnh Sơn La. Ảnh: Thành Đạo.
Điểm mới của chính sách là phạm vi bao phủ rộng hơn nhiều so với Nghị định 66/2025/NĐ-CP ban hành hồi tháng 3/2025. Khi đó, chỉ học sinh bán trú vùng đặc biệt khó khăn, nhà xa trường hoặc thuộc hộ nghèo, chủ yếu là người dân tộc thiểu số, mới được hỗ trợ tiền ăn.
Theo báo cáo tổng hợp từ các địa phương, số học sinh sau khi sáp nhập xã biên giới được dự kiến thụ hưởng chính sách khoảng 417.708 em, gồm gần 242.000 học sinh tiểu học (58%) và hơn 175.000 học sinh THCS (42%). Tổng kinh phí ước tính cần bố trí hơn 2.000 tỷ đồng và 30.000 tấn gạo mỗi năm.
Ngoài hỗ trợ trực tiếp cho học sinh, dự thảo cũng tính tới điều kiện tổ chức ăn bán trú tại trường. Các cơ sở giáo dục được hỗ trợ một phần chi phí nấu nướng, tiền điện nước và đầu tư cơ sở vật chất bếp ăn. Điều này được kỳ vọng sẽ giúp bữa ăn trưa đảm bảo dinh dưỡng, an toàn vệ sinh thực phẩm, thay vì chỉ dừng lại ở việc cấp tiền và gạo.
Chính sách mới đặt mục tiêu khắc phục bất cập hiện hành và bảo đảm công bằng trong tiếp cận dinh dưỡng học đường ở vùng khó khăn nhất. Bữa ăn trưa đầy đủ được xem là yếu tố quan trọng giữ chân học sinh ở lại trường, hạn chế bỏ học giữa chừng, đồng thời cải thiện thể trạng và sức khỏe.
Về nguồn lực, kinh phí hỗ trợ tiền ăn do ngân sách trung ương bảo đảm, phân bổ cho địa phương theo nguyên tắc mục tiêu. Gạo sẽ được cấp từ nguồn dự trữ quốc gia, chi phí vận chuyển đến trung tâm xã do ngân sách Trung ương bố trí, còn từ trung tâm xã tới trường sẽ do địa phương cân đối. Ngoài ra, dự thảo mở ra khả năng huy động vốn xã hội hóa để tăng chất lượng bữa trưa.
Để tránh thất thoát, dự thảo giao UBND các cấp kiểm tra, giám sát quá trình thực hiện, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. HĐND cấp tỉnh được trao quyền quyết định bổ sung mức hỗ trợ cao hơn tùy khả năng ngân sách địa phương.
Chủ trương hỗ trợ bữa ăn trưa cho học sinh biên giới đã được nêu tại nhiều văn kiện quan trọng, trong đó có Thông báo số 177-TB/VPTW ngày 25/4/2025 của Văn phòng Trung ương Đảng và Nghị quyết số 227/2025/QH15 của Quốc hội. Đây là bước thể chế hóa chỉ đạo của Tổng Bí thư về “ưu tiên xã biên giới miền núi, không để học sinh nào bị bỏ lại phía sau”.
Dự thảo được xây dựng theo thủ tục rút gọn và đã đăng tải lấy ý kiến rộng rãi hồi tháng 8/2025. Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết đã nhận hơn 400 ý kiến từ bộ ngành, địa phương, trong đó đa số thống nhất với nội dung đề xuất. Dự kiến, nếu được Chính phủ thông qua, chính sách sẽ áp dụng ngay từ năm học 2025-2026, vừa khai giảng hôm 5/9.
