Theo Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (ENV), Việt Nam là một trong 25 quốc gia có hệ chim hoang dã phong phú nhất trên thế giới. Tuy nhiên, tình trạng săn bắt, buôn bán trái phép đã và đang đe dọa đến sự tồn tại của hàng trăm loài chim hoang dã, chim di cư trong nước.

Với nỗ lực giảm thiểu tình trạng săn bắt, buôn bán trái phép các loài chim hoang dã, đại diện ENV nhấn mạnh cho biết trung tâm này vừa ra mắt phim ngắn có tên “Chim trời kêu cứu” nhằm kêu gọi cộng đồng không tiêu thụ và cùng chung tay bảo vệ chim hoang dã.

“Phim thể hiện những khoảnh khắc ám ảnh và tàn nhẫn về vấn nạn tận diệt chim trời, song đây cũng chỉ là một lát cắt nhỏ của thực trạng tận diệt chim trời đầy nhức nhối đang diễn ra tại nhiều tỉnh thành trên cả nước,” đại diện Trung tâm Giáo dục thiên nhiên ENV chia sẻ.

Hiện nay, tình trạng săn bắt các loài chim bản địa và chim cư di cư trong thời gian qua đã đe dọa nghiêm trọng đến đa dạng sinh học của Việt Nam.

Một số loài chim di cư như cò, vạc và các loài chim nước có kích thước lớn đã trở thành mục tiêu bị săn bắt, chủ yếu để phục vụ nhu cầu tiêu thụ của một bộ phận người dân. Theo ước tính của ENV, mỗi năm có đến hàng triệu cá thể chim bị săn bắt và buôn bán để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ, đặc biệt là làm thức ăn.

Một khảo sát của ENV tại 125 nhà hàng ở Hà Nội từ năm 2020 đến tháng 6/2024 đã cho thấy 42% số cơ sở có quảng cáo bán các món ăn chế biến từ chim hoang dã trên thực đơn. Tương tự như vậy, các món ăn từ chim hoang dã cũng xuất hiện trên thực đơn của 24% trên tổng số 124 nhà hàng được khảo sát tại Thành phố Hồ Chí Minh trong cùng giai đoạn.

Chỉ riêng trong năm 2023, ENV đã ghi nhận 1.006 vụ vi phạm trên Internet với 163.185 cá thể chim bị quảng cáo và buôn bán trái phép. Con số vi phạm thực tế về chim trên Internet có lẽ còn lớn hơn rất nhiều.

Phó Giám đốc ENV Bùi Thị Hà cho hay: “ENV đánh giá cao nỗ lực bảo vệ chim hoang dã và xử lý vi phạm về chim hoang dã của các cơ quan chức năng trên khắp cả nước. Tuy nhiên, các tỉnh thành cũng cần xây dựng những chiến lược hiệu quả hơn để xử lý các vi phạm về chim, đặc biệt là tình trạng buôn bán chim trái phép tại nhà hàng, chợ truyền thống hay trên internet.”

“Để giải quyết tình trạng trên, ENV tin rằng việc áp dụng chặt chẽ các quy định của pháp luật và xử phạt nghiêm khắc các đối tượng vi phạm sẽ góp phần răn đe, ngăn chặn hoạt động này, ” bà Hà nhấn mạnh.

Ngoài ra, đại diện lãnh đạo ENV cũng kêu gọi cộng đồng, người dân cần nhận thức được là mỗi khi đặt một món ăn từ chim, hay mua chim được rao bán ngoài chợ cũng như trên không gian mạng; thông báo các vi phạm liên quan đến chim và động vật hoang dã tới đường dây nóng miễn phí 1800-1522.