Đẩy mạnh xuất khẩu rau quả trong 'hạn treo' 90 ngày

Theo Hải quan Việt Nam, xuất khẩu rau quả Việt Nam sang Trung Quốc trong 4 tháng đầu năm nay chỉ đạt 778 triệu USD, giảm tới 33% so với cùng kỳ năm 2024. Trong khi đó, xuất khẩu rau quả sang Hoa Kỳ lại đạt tới 154 triệu USD, tăng 66% so với cùng kỳ năm 2024. Nhờ sự tăng trưởng mạnh của thị trường Hoa Kỳ và một số thị trường khác, nên xuất khẩu rau quả đi tất cả các thị trường tuy có giảm do xuất khẩu sang Trung Quốc gặp khó khăn, nhưng chỉ giảm 10,5% so với cùng kỳ năm 2024, thấp hơn nhiều so mức giảm riêng tại thị trường Trung Quốc.

Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, nhận định, xuất khẩu rau quả sang Hoa Kỳ tăng mạnh trong 4 tháng đầu năm nay có nguyên nhân từ việc nhiều thương nhân Hoa Kỳ tranh thủ thời gian Chính phủ nước này tạm hoãn áp dụng thuế đối ứng với các đối tác thương mại trong 90 ngày, tăng cường nhập khẩu các mặt hàng rau quả có thời gian bảo quản lâu như rau quả chế biến, rau quả đông lạnh, về dự trữ sẵn.

Với nhu cầu đó của các nhà nhập khẩu Hoa Kỳ, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu rau quả Việt Nam đang đẩy mạnh xuất khẩu rau quả chế biến, rau quả đông lạnh sang thị trường này, trong đó có sầu riêng đông lạnh.

Ông Nguyên cho biết, trong bối cảnh giá sầu riêng ở Việt Nam giảm mạnh do xuất khẩu sang Trung Quốc gặp khó khăn, nhiều doanh nghiệp đang đẩy mạnh thu mua sầu riêng tươi để sản xuất sầu riêng đông lạnh xuất khẩu sang nhiều thị trường, trong đó có thị trường Hoa Kỳ. Đây cũng là một trong những nguyên nhân quan trọng làm tăng mạnh kim ngạch xuất khẩu rau quả trong 4 tháng qua, bởi sầu riêng đông lạnh là mặt hàng có giá trị cao.

Vina T&T Group là một trong những doanh nghiệp đang đẩy mạnh chế biến, xuất khẩu sầu riêng đông lạnh. Ông Nguyễn Đình Tùng, Tổng Giám đốc Vina T&T Group, cho biết, giá sầu riêng hiện tại đang ở mức khá hợp lý cho chế biến, xuất khẩu sầu riêng đông lạnh. Vì vậy, công ty đang tập trung vào sản phẩm này. Hiện tại, mỗi tháng Vina T&T Group đang xuất khẩu khoảng 20 container sầu riêng đông lạnh đi các thị trường, mà trong đó Hoa Kỳ là điểm đến hàng đầu.

Cũng theo ông Tùng, một nguyên nhân rất quan trọng để xuất khẩu rau quả sang Hoa Kỳ tăng mạnh là do trong thời gian qua, các doanh nghiệp ngành rau quả đã tích cực quảng bá, tiếp thị, tìm kiếm khách hàng tại thị trường Hoa Kỳ. Nhờ vậy, nhiều loại trái cây Việt Nam đang có sự tăng trưởng tốt về xuất khẩu sang Hoa Kỳ như dừa, bưởi, thanh long, sầu riêng đông lạnh…

Xuất khẩu dừa sang Hoa Kỳ đang tăng trưởng tốt, cũng góp phần quan trọng thúc đẩy sự tăng trưởng xuất khẩu rau quả Việt Nam vào thịt trường này. Theo ông Đặng Phúc Nguyên, dừa đang là loại trái cây xuất khẩu chủ lực, chiếm khoảng 25 - 30% tổng kim ngạch xuất khẩu rau quả sang Hoa Kỳ. Năm 2024, trong tổng kim ngạch xuất khẩu rau quả sang Hoa Kỳ là 360 triệu USD, thì dừa tươi đạt khoảng 77 triệu USD.

Trong khi đẩy mạnh xuất khẩu rau quả sang thị trường Hoa Kỳ, các doanh nghiệp xuất khẩu trái cây Việt Nam vẫn đang theo dõi sát sao quá trình đàm phán giữa Việt Nam và Hoa Kỳ về thuế đối ứng. Hoa Kỳ hiện đang là thị trường xuất khẩu lớn thứ 2 của ngành rau quả Việt Nam. Năm 2024, xuất khẩu rau quả sang Hoa Kỳ đạt 360 triệu USD, tăng 40% so với năm 2023 và chiếm 5% tổng kim ngạch xuất khẩu rau quả.

Ông Đặng Phúc Nguyên chia sẻ, thuế nhập khẩu 10% hiện nay không phải là vấn đề với các nhà nhập khẩu rau quả Hoa Kỳ. Tuy nhiên, khi thuế đối ứng chính thức được công bố và có hiệu lực, họ sẽ phải cân nhắc rất nhiều. Nếu thuế đối ứng dưới 20%, rau quả Việt Nam vẫn có thể vào Hoa Kỳ. Còn từ 20% trở lên sẽ rất khó.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp xuất khẩu rau quả Việt Nam còn phải xem thuế đối ứng mà Hoa Kỳ áp với rau quả nhập khẩu từ các nước Đông Nam Á khác, nhất là Thái Lan, bởi sự tương đồng về sản phẩm. Nếu rau quả Thái Lan nhập khẩu vào Hoa Kỳ được áp thuế đối ứng ở mức thấp hơn nhiều so với rau quả Việt Nam thì sẽ rất khó để rau quả Việt Nam cạnh tranh tại thị trường này.

Hiện tại, trong thương mại rau quả giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, Việt Nam vẫn đang nhập khẩu nhiều hơn xuất khẩu. Năm 2024, Việt Nam nhập khẩu rau quả từ Hoa Kỳ đạt 544 triệu USD. Vì vậy, nhiều doanh nghiệp ngành rau quả đang hy vọng mức thuế đối ứng mà Chính phủ Hoa Kỳ áp với rau quả Việt Nam sẽ không quá cao.