Mất khoảng 6.200 ha đất và rừng phòng hộ ven biển
Ông Nguyễn Thanh Tùng, Chi cục Trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Cà Mau, cho biết: Tỉnh có đường bờ biển dài 310km, đứng thứ hai cả nước sau Khánh Hòa. Tuy nhiên, hơn 200 km trong số đó đang bị sạt lở, với mức độ từ nguy hiểm đến đặc biệt nguy hiểm. Trong đó, biển Tây mất gần 100 km và biển Đông hơn 100 km. Thống kê từ năm 2011 đến 2023 cho thấy, toàn tỉnh đã mất khoảng 6.200 ha đất và rừng phòng hộ ven biển do sạt lở, khiến nhiều khu dân cư, công trình hạ tầng và diện tích sản xuất bị đe dọa.
Cán bộ ngành thủy lợi khảo sát khu vực đê biển Tây tỉnh Cà Mau. Ảnh: Trọng Linh.
Thời gian qua, nguy cơ sạt lở bờ biển Cà Mau ngày càng gia tăng, bởi triều cường, nước biển dâng và biến đổi khí hậu. Một số đoạn bờ biển Đông, như Ấp Hạp, Giá Cao được công bố sạt lở đặc biệt nguy hiểm, đặc biệt có 3 đoạn: Đoạn từ Hố Gùi đến Bồ Đề; đoạn từ Kiến Vàng đến Ông Tà; đoạn từ Kênh 5 Ô Rô đến Vàm Xoáy, đã được Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau ban bố tình huống khẩn cấp, nhưng đến nay vẫn chưa bố trí được nguồn vốn xử lý. Nếu không có giải pháp đồng bộ, sạt lở sẽ tiếp tục làm mất đất, phá hủy rừng ngập mặn và gây thiệt hại cho người dân sống ven biển.
Đoạn bờ biển Đông sạt lở đặc biệt nguy hiểm từ Ấp Hạp - Giá Cao. Ảnh: Trọng Linh.
Đề án phòng, chống sạt lở
Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính trong chuyển khảo sát sạt lở đầu năm 2024 và ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm trong chuyến thăm và làm việc với tỉnh Cà Mau vào tháng 11 năm 2024, tỉnh Cà Mau đã xây dựng Đề án phòng, chống sạt lở bờ biển, bờ sông đến năm 2030 để giải quyết căn cơ vấn đề sạt lở. Đề án đã xác định cần khắc phục 15 đoạn bờ biển sạt lở với chiều dài khoảng 120 km. Các đoạn sạt lở này cũng đã được Bộ Nông nghiệp và Môi trường tích hợp vào Đề án phòng, chống sụt lún, sạt lở, ngập úng, hạn hán, xâm nhập mặn vùng ĐBSCL, trình Chính phủ xem xét.
Đây là bước đi quan trọng, giúp tỉnh Cà Mau chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu, triều cường, đồng thời bảo vệ các khu dân cư ven biển, các tuyến giao thông quan trọng và vùng sản xuất. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã tích hợp các đoạn này vào Đề án tổng thể phòng chống sụt lún, sạt lở, ngập úng vùng ĐBSCL, trình Chính phủ xem xét.
Phối cảnh mô hình công nghệ kè ly tâm chống sạt lở tại Cà Mau đã xây dựng thời gian qua. Ảnh: Trọng Linh.
Theo ông Tùng, trong thời gian qua, nhờ được sự hỗ trợ từ Trung ương tỉnh Cà Mau đã xây dựng hơn 110 km kè chống sạt lở bằng công nghệ cọc bê tông ly tâm ứng lực. Kết cấu kè gồm hai hàng cọc dài 10-12 m, xếp đầy đá hộc giữa hai hàng, trên đỉnh cọc có hệ dầm giằng theo phương dọc và ngang. Sóng chui qua kè gần như bị triệt tiêu hoàn toàn, giúp gây bồi, tạo bãi và khôi phục rừng ngập mặn.
Kết quả bước đầu khá ấn tượng, trong đó hơn 1.000 ha rừng phòng hộ ven biển đã tái sinh, góp phần bảo vệ đất và duy trì hệ sinh thái ven biển. Hiện tỉnh đang triển khai thêm 20 km kè với kinh phí khoảng 770 tỷ đồng, tiếp tục mở rộng diện tích bảo vệ bờ biển và cộng đồng dân cư.
Tuy nhiên, các công trình đã xây dựng mang tính chất “chữa cháy”, chưa đồng bộ, chưa giải quyết triệt để các đoạn bờ biển nguy hiểm, và chưa gắn với định hướng phát triển kinh tế biển.
Rừng tái sinh tại khu vực biển Tây đoạn Rạch Dinh - Hương Mai. Ảnh: Trọng Linh.
Ông Lê Văn Sử, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà mau nhấn mạnh, chống sạt lở bền vững phải kết hợp công trình kỹ thuật và khôi phục sinh thái. Các đoạn bờ biển Tây, Đông còn lại cần khẩn trương xây dựng kè bảo vệ và khôi phục rừng ngập mặn với tổng chiều dài khoảng 108 km, tổng mức đầu tư khoảng 9.000 tỷ đồng.
Việc triển khai đồng bộ các công trình không chỉ giảm thiểu rủi ro thiên tai mà còn nâng cao ý thức cộng đồng, giúp người dân sống ven biển chủ động thích ứng, bảo vệ tài sản và sản xuất.
