Trong bối cảnh thế giới biến động mạnh mẽ và những thách thức về an ninh lương thực, biến đổi khí hậu, khoảng cách phát triển ngày càng hiện hữu, Hội nghị Bộ trưởng ASEAN về Phát triển nông thôn và Xóa đói giảm nghèo lần thứ 14 tại Bangkok, Thái Lan, đã trở thành diễn đàn để các quốc gia khẳng định quyết tâm chính trị và định hình hướng đi dài hạn cho khu vực.
Các thông điệp quan trọng được đưa ra tại hội nghị cho thấy ASEAN đang dịch chuyển mạnh mẽ từ tư duy hỗ trợ đơn lẻ sang phát triển nông thôn toàn diện, thông minh và bền vững.
Hội nghị Bộ trưởng ASEAN về Phát triển nông thôn và Xóa đói giảm nghèo lần thứ 14 tại Bangkok, Thái Lan. Ảnh: Nguyễn Thành.
Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam Võ Văn Hưng đánh giá cao nỗ lực của các nước thành viên ASEAN và các đối tác trong triển khai Khung hành động về Phát triển nông thôn và Xóa đói giảm nghèo giai đoạn 2021-2025.
Theo Thứ trưởng, hợp tác khu vực đã và đang mang lại nhiều kết quả quan trọng, góp phần cải thiện đời sống người dân nông thôn, nâng cao năng lực chống chịu và tạo chuyển biến rõ nét trong giảm nghèo đa chiều. Việt Nam với tinh thần chủ động và trách nhiệm tiếp tục là thành viên tích cực thúc đẩy hợp tác chung.
Báo cáo tại hội nghị nhấn mạnh cam kết của ASEAN trong việc xây dựng một cộng đồng bao trùm, nơi mọi người dân, đặc biệt là nhóm dễ bị tổn thương, đều có cơ hội phát triển. Tuyên bố chung được các Bộ trưởng thông qua một lần nữa khẳng định định hướng chiến lược của ASEAN, gồm thúc đẩy đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ, khai thác tri thức bản địa và trao quyền cho cộng đồng nhằm tạo nền tảng cho phát triển bền vững. Đây là sự tiếp nối tinh thần của Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045, đặt yếu tố con người làm trung tâm và nhấn mạnh mục tiêu “không ai bị bỏ lại phía sau”.
Một trong những nội dung được chú trọng nhất tại hội nghị là vai trò của đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong phát triển nông thôn. Các Bộ trưởng thẳng thắn nhìn nhận công nghệ đang là động lực quan trọng giúp thu hẹp khoảng cách phát triển, nâng cao năng suất lao động và mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường. Việc thúc đẩy kết nối số, dịch vụ công trực tuyến, hệ thống Internet tốc độ cao và giải pháp công nghệ cho nông nghiệp sẽ giúp người dân nông thôn tham gia sâu hơn vào nền kinh tế số của khu vực.
Hội nghị cũng đề cao vai trò của tri thức bản địa, yếu tố được xem là nền tảng văn hóa và sinh kế của nhiều cộng đồng ASEAN. Khai thác trí tuệ truyền thống gắn với đổi mới sáng tạo không chỉ giúp duy trì bản sắc mà còn tạo động lực mới cho phát triển kinh tế địa phương. Những mô hình như Một làng một sản phẩm, doanh nghiệp cộng đồng, hay các hoạt động bảo tồn văn hóa, nghề thủ công được nhấn mạnh là các giá trị không thể thay thế trong tiến trình xây dựng một ASEAN đoàn kết và bao trùm.
Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững giúp người dân nâng cao thu nhập. Ảnh: Nguyễn Thành.
Thứ trưởng Võ Văn Hưng cũng chia sẻ kinh nghiệm của Việt Nam trong hơn một thập kỷ triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững. Hàng nghìn công trình hạ tầng được hoàn thiện, hàng triệu hộ dân thoát nghèo, đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội ở nhiều vùng nông thôn thay đổi rõ nét. Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2030 cơ bản không còn hộ nghèo có mức sống dưới chuẩn tối thiểu và thu nhập bình quân nông thôn tăng ít nhất 2,5 lần so với năm 2020.
Thứ trưởng nhấn mạnh ba trụ cột quan trọng trong tầm nhìn phát triển nông thôn của Việt Nam: nông thôn xanh, nông thôn thông minh và nông thôn bền vững. Đây là mô hình được xây dựng theo hướng tiệm cận chuẩn quốc tế, gắn nông thôn với môi trường, công nghệ và liên kết hội nhập. Việt Nam đồng thời tái khẳng định cam kết phối hợp chặt chẽ với các quốc gia ASEAN để triển khai hiệu quả Kế hoạch hành động khung giai đoạn tới.
Khép lại hội nghị, Tuyên bố chung nhấn mạnh trách nhiệm của tất cả các quốc gia trong việc duy trì theo dõi, đánh giá, báo cáo tiến độ một cách minh bạch nhằm bảo đảm các kết quả đạt được đem lại lợi ích công bằng cho mọi cộng đồng.
Đồng thời, hội nghị giao nhiệm vụ cụ thể cho Hội nghị Quan chức cấp cao ASEAN tăng cường hợp tác liên ngành, thúc đẩy triển khai Kế hoạch Hành động Khung 2026-2030, tạo nền tảng vận hành đầy đủ cho Kế hoạch Tổng thể ASEAN về Phát triển nông thôn.
Hội nghị Bộ trưởng ASEAN lần thứ 14 không chỉ khẳng định nỗ lực chung trong xóa đói giảm nghèo mà còn mở ra một tầm nhìn mới cho phát triển nông thôn: hiện đại, xanh, bao trùm và bền vững. Đây là lời cam kết mạnh mẽ cho một tương lai nông thôn ASEAN thịnh vượng hơn, nhân văn hơn và có khả năng thích ứng tốt hơn trước thách thức toàn cầu.
Hoàn thiện quản trị biển để thúc đẩy tăng trưởng xanh và thịnh vượng quốc gia
