Chinh phục vùng đất cằn

Chúng tôi có dịp ghé thăm vườn bưởi sai trĩu quả của gia đình ông Ngô Dũng ở thôn Trung Nghĩa, xã Hòa Ninh (huyện Hòa Vang, Đà Nẵng). Trong khu vườn gần 1 ha, 120 gốc bưởi da xanh phát triển xanh tốt, những quả non đang lớn dần mang theo hi vọng một vụ bội thu.

Ông Dũng cho biết trước đây gia đình chủ yếu trồng keo lá tràm nhưng hiệu quả kinh tế không cao. Năm 2021, tham gia mô hình “Vườn kinh tế - Vườn cây nông dân” do địa phương triển khai, ông mạnh dạn cải tạo đất, chuyển đổi toàn bộ diện tích sang trồng bưởi. May mắn là thổ nhưỡng và khí hậu nơi đây rất phù hợp với giống bưởi da xanh, cây phát triển ổn định.

Theo ông Dũng, thời gian đầu rất mất công để chăm sóc vườn bưởi, khi bưởi ra hoa và cho quả mùa đầu tiên ông có thể yên tâm. Nhìn mảnh vườn khô cằn ngày trước giờ phủ xanh sắc bưởi, ông rất phấn khởi bởi hiệu quả kinh tế từ vườn bưởi mang lại khá cao và ổn định.

Hiện ông đang mở rộng diện tích trồng bưởi thêm hơn 1 hecta với khoảng 200 cây. Ngoài cây bưởi, ông Dũng xen canh ổi, mít để tận dụng các khoảng đất trồng, tăng thêm thu nhập. Chọn canh tác theo hướng hữu cơ, ông Dũng chủ yếu dùng phân chuồng hoai mục, phân vi sinh để bón cho cây, bọc quả non để hạn chế sâu bệnh hại. Ông đặc biệt quan tâm “nuôi” các loài thiên địch trong vườn, vừa để cân bằng hệ sinh thái, đồng thời có nhiều loài giúp thụ phấn hoa, tăng tỷ lệ đậu quả cho vườn cây. Trong vườn ruồi vàng, sâu bướm gần như không thấy.

“Trung bình mỗi cây bưởi cho khoảng 150kg quả/năm, giá bán bình quân 50.000 - 60.000 đồng/kg. Năm vừa rồi tôi mới thu hoạch bói mà lợi nhuận đã gấp 5 - 6 lần so với trồng keo lá tràm. Nếu thuận lợi, vườn bưởi của tôi có thể cho thu hoạch 15 tấn quả”, ông Dũng nhẩm tính.

Mùa quả ngọt đầu tiên là niềm hạnh phúc vô bờ đối với gia đình ông Dũng. Từ thành công với cây bưởi của gia đình ông Dũng, nhiều hộ trong thôn, xã đã mạnh dạn cải tạo vườn tạp để trồng bưởi.

Cách nhà ông Dũng không xa, ông Nguyễn Văn Hành (thôn An Sơn, xã Hòa Ninh) cũng thành công khi chuyển đổi từ trồng keo lá tràm kém hiệu quả sang bưởi da xanh. Sau 10 năm trồng keo lỗ nhiều hơn lãi, năm 2021, ông quyết định cải tạo vườn, chuyển sang trồng bưởi da xanh. Nhờ tìm hiểu kỹ đặc tính cây bưởi, áp dụng kỹ thuật tạo tán, chọn quả, vườn bưởi của ông Hành phát triển thuận lợi, cho quả đều đặn. Toàn bộ cây giống tại vườn đều được Hội Nông dân xã hỗ trợ, đồng thời còn được hỗ trợ chi phí đầu tư hệ thống tưới nước tự động, hướng dẫn cụ thể kỹ thuật trồng cây ăn trái cho năng suất và chất lượng tốt.

“Bên cạnh đó, tôi còn được tham gia Tổ hội nghề nghiệp kỹ thuật trồng, chăm sóc cây bưởi da xanh Hòa Ninh. Tại đây, tôi có thêm nhiều cơ hội học hỏi kinh nghiệm, chia sẻ kỹ thuật chăm sóc cây để nâng cao hiệu quả sản xuất”, ông Hành chia sẻ.

Phát triển vùng chuyên canh bưởi

Bưởi da xanh Hòa Ninh đang từng bước khẳng định vị thế trên thị trường nhờ chất lượng vượt trội, vỏ mỏng, ruột đỏ, mọng nước, vị ngọt thanh mát rất đặc trưng. Để tạo sản phẩm đặc trưng của địa phương, UBND xã Hòa Ninh đã lên kế hoạch thực hiện đề án “Xây dựng và phát triển vùng bưởi chuyên canh Hòa Ninh” với diện tích hơn 80ha ngay dưới chân núi Bà Nà.

Chủ tịch Hội Nông dân xã Hòa Ninh Nguyễn Văn Thành cho biết, thực hiện Nghị quyết số 72/NQ-HĐND ngày 17/12/2021 của HĐND Thành phố về quy định một số cơ chế, chính sách đặc thù hỗ trợ đầu tư xây dựng nông thôn mới nâng cao trên địa bàn huyện Hòa Vang giai đoạn 2022 - 2025, mỗi năm, UBND xã phối hợp với Hội Nông dân xã hỗ trợ 1.000 cây giống cho hội viên để phát triển mô hình “Vườn kinh tế - Vườn cây nông dân”. Bên cạnh hỗ trợ cây giống, Hội Nông dân xã còn tranh thủ nguồn lực từ Trung tâm Khuyến ngư, nông, lâm Thành phố hỗ trợ phân bón, túi bọc bưởi, hệ thống tưới tự động cho hàng chục hộ làm vườn.

Từ lợi nhuận của cây bưởi, bà con đã mạnh dạn chặt bỏ keo, chuối không hiệu quả sang trồng bưởi, mít, ổi. Đến nay, hơn 90 hội viên nông dân xã Hòa Ninh đã tham mô hình chuyên canh cây ăn quả với diện tích khoảng 40 hecta. Nhiều khu vườn được cải tạo bài bản, đảm bảo các tiêu chí về chủng loại cây trồng, mật độ, kỹ thuật chăm sóc theo hướng hữu cơ và ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, mang lại hiệu quả kinh tế cao.

“Cây bưởi ngày một khẳng định là cây trồng phù hợp, từng bước thay đổi diện mạo cả vùng đất này. Khi đề án mở rộng vùng chuyên canh bưởi da xanh tiếp tục được triển khai, người dân nơi đây hoàn toàn có thể kỳ vọng vào một tương lai tươi sáng hơn”, ông Nguyễn Văn Thành chia sẻ.

Thời gian tới, Sở Nông nghiệp và Môi trường, Trung tâm Khuyến ngư, nông, lâm Đà Nẵng cũng như Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Hòa Vang sẽ tiếp tục hỗ trợ bà con về giống, hệ thống tưới nước nhỏ giọt tự động và phân bón hữu cơ, phân vi sinh và túi bọc bưởi, đảm bảo bưởi đạt tiêu chuẩn VietGAP.

Về Hòa Ninh hôm nay, khung cảnh xưa với những mái nhà tôn cũ kỹ, vườn tạp mọc um tùm cỏ dại đã dần lui vào ký ức. Thay vào đó là màu xanh ngút mắt của những vườn cây ăn quả thẳng tắp, xen lẫn trong đó là những căn nhà ngói đỏ tươi, nhà tầng khang trang ẩn hiện sau tán lá bưởi. Giấc mơ đổi đời của nông dân Hòa Ninh không còn là điều xa vời mà đang dần hiện hữu từng ngày trong từng mùa bưởi trĩu quả.

Năm 2021, bưởi da xanh Hòa Ninh được UBND TP Đà Nẵng cấp chứng nhận OCOP 4 sao và được Cục Sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu tập thể. Bưởi ngọt, mọng nước, được chăm sóc bằng cả mồ hôi, sự đam mê và nỗ lực thay đổi cuộc sống của những người dân quê chân chất… Đây là mô hình kinh tế giúp thoát nghèo bền vững mà người dân nơi đây đặt nhiều kỳ vọng.