Đó là ý kiến chỉ đạo của Thứ trưởng Nguyễn Việt Hùng tại Hội nghị tổng kết hoạt động sản xuất kinh doanh năm 2024 của Tổng công ty Xi măng Việt Nam (VICEM) và Kỷ niệm 95 năm ngày truyền thống ngành xi măng Việt Nam tổ chức ngày 6/1 tại Hải Phòng.

Báo cáo tại Hội nghị, ông Lê Nam Khánh - Tổng Giám đốc VICEM cho biết: Năm 2024, sản lượng sản xuất clinker 15,94 triệu tấn, đạt 94,3% kế hoạch năm, giảm 3,6% so với thực hiện năm 2023. Nguyên nhân do nhu cầu tiêu thụ xi măng, clinker sụt giảm, tồn kho tăng cao, dẫn đến một số công ty phải dừng lò (Hải Vân và Hạ Long), giảm năng suất, thời gian huy động thiết bị so với kế hoạch, để hạn chế đổ clinker ra bãi. Tổng sản lượng tiêu thụ xi măng, clinker của VICEM 23,78 triệu tấn, đạt 98,9% so kế hoạch năm 2024, tăng 5,4% so thực hiện năm 2023. Doanh thu năm 2024 toàn VICEM đạt 27.151 tỷ đồng.

Trước tình hình sản xuất kinh doanh còn rất nhiều khó khăn, năm 2024 VICEM và các đơn vị thành viên đã triển khai thực hiện đồng bộ, quyết liệt nhiều giải pháp trong quản lý và hoạt động. VICEM đã nhận định, dự báo trước những khó khăn nên đã linh hoạt, chủ động trong việc huy động năng suất lò nung bám sát theo tình hình thực tế thị trường.

Đồng thời, tập trung nghiên cứu, thực hiện các giải pháp đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, đổi mới sáng tạo trong sản xuất, sử dụng nguyên, nhiên liệu thay thế) giúp tiết giảm chi phí trong hoạt động sản xuất kinh doanh.

Cũng theo lãnh đạo VICEM, năm 2024, việc nâng cao tỷ lệ sử dụng thạch cao nhân tạo thay thế thạch cao tự nhiên đã giúp tiết kiệm 106,33 tỷ đồng. Tỷ lệ sử dụng thạch cao nhân tạo thay thế thạch cao tự nhiên tăng dần qua các năm. Bình quân năm 2019 là 3,5% nhưng đến năm 2024 tỷ lệ này đã tăng gần 12 lần, đạt mức 44,78%. Cùng đó, việc tăng cường sử dụng nhiên liệu thay thế (rác thải thông thường thay thế một phần than cám) cũng đã giúp VICEM tiết kiệm 397,1 tỷ đồng với tỷ lệ nhiên liệu thay thế tăng dần qua các năm; bình quân năm 2019 là 3,3% và thực hiện năm 2024 là 26,26%.

Bên cạnh đó, xử lý bùn thải thay thế nguyên liệu sét cũng đã giúp doanh nghiệp tiết kiệm 42,95 tỷ đồng với tỷ lệ thay thế tăng dần qua các năm từ mức chỉ 1,5% năm 2020 lên 11,89%) năm 2024. Tổng khối lượng tro, xỉ được sử dụng làm nguyên liệu điều chỉnh và làm phụ gia trong sản xuất xi măng thực hiện năm 2024 là 2,105 triệu tấn, tương ứng tỷ lệ sử dụng bình quân là 10,05%.
Đồng thời, các đơn vị thành viên VICEM đã thực hiện rà soát, tiết giảm tối đa các chi phí so với kế hoạch năm 2024. Chi phí sửa chữa máy móc thiết bị trong dây chuyền sản xuất phát sinh năm 2024 khoảng 963 tỷ đồng, giảm 47 tỷ đồng so với kế hoạch năm 2024 và giảm 53 tỷ đồng so với năm 2023.

Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Việt Hùng nhận định, năm 2024 vẫn là thời điểm khó khăn của ngành xi măng nói chung và VICEM nói riêng. Dù đã rất nỗ lực nhưng 2024 là năm thứ 2 liên tiếp VICEM rơi vào tình trạng khó khăn sau nhiều năm luôn duy trì lợi nhuận ở mức cao. Để giải quyết các khó khăn, Tổng công ty cần phải tìm ra được các nguyên nhân, cả nguyên nhân chủ quan và khách quan để khắc phục.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Việt Hùng, trong số đó, nguyên nguyên nhân khách quan vẫn là yếu tố chính, đặc biệt là hiện tượng lệch pha cung cầu xi măng. Năm 2024 tổng nguồn cung xi măng toàn quốc đạt khoảng 122 triệu tấn, trong khi nhu cầu tiêu thụ trong nước chỉ đạt khoảng 60 triệu tấn. Điều này dẫn đến dư thừa nguồn cung và tất yếu dẫn đến cạnh tranh gay gắt, phải giảm giá bán và tăng chính sách khuyến mãi. Cùng đó, giá nguyên liệu đầu vào tăng cao như điện, than... Nguyên liệu sản xuất duy trì ở mức cao khiến chi phí sản xuất ngày càng tăng mạnh; xuất khẩu cũng gặp khó khăn do các rào cản thương mại từ Philippin, Trung Quốc và một số thị trường lớn; thị trường bất động sản trầm lắng, các dự án xây dựng từ nguồn đầu tư công tư công chậm ngân, ảnh hưởng trực tiếp đến nhu cầu tiêu thụ của xi măng trong nước - Thứ trưởng Nguyễn Việt Hùng chỉ rõ.

"Thời gian tới, các khó khăn khách quan của ngành xi măng vẫn rất lớn và không thể xóa ngay. Nhưng doanh nghiệp có thể chủ động xây dựng kịch bản điều hành linh hoạt và có điều chỉnh chiến lược để thích ứng về nguyên nhân chủ quan. Đây là vấn đề cần tập trung nhận diện và giải quyết" - Thứ trưởng Nguyễn Việt Hùng nhấn mạnh.

Thứ trưởng Nguyễn Việt Hùng yêu cầu: Năm 2025 VICEM khơi dậy niềm tự hào, khuyến khích tinh thần đoàn kết, nỗ lực vượt khó của toàn hệ thống để trở lại vị thế dẫn đầu, hoạt động hiệu quả và phát triển bền vững. Theo đó, VICEM cần tập trung vào một số giải pháp như: tăng cường quản trị chi phí; kiểm soát chặt chẽ chuỗi chi phí từ nguyên liệu, nhiên liệu, chi phí sản xuất, chế biến, tiêu thụ, quản lý doanh nghiệp; triển khai các giải pháp để có chuỗi cung ứng hợp lý, giảm chi phí vận tải. Cùng đó, rà soát tinh gọn bộ máy qua việc tái cơ cấu các đơn vị thành viên, công ty có hiệu quả kinh doanh thấp và thua lỗ, tránh nguy cơ mất vốn.

Một những giải pháp quan trọng khác là cần đẩy mạnh tiêu thụ nội địa và xuất khẩu; khai thác tối ưu cơ hội từ các dự án đầu đầu tư công trọng điểm; tìm kiếm và phát triển các thị trường xuất khẩu tiềm năng./.