Hành động quyết liệt để bảo vệ thị trường sầu riêng Việt

Thưa quý vị, xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam sang Trung Quốc đang trải qua những biến động đáng chú ý trong thời gian gần đây. Vào năm ngoái, xuất khẩu mặt hàng này của nước ta chiếm khoảng 50% tổng giá trị xuất khẩu rau quả. Tuy nhiên, trong những tháng đầu năm nay, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc chỉ đạt khoảng 20% so với kế hoạch đề ra, tương đương với giá trị khoảng 120-130 triệu USD và khối lượng ước tính khoảng 35.000 tấn. Điều này đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến người nông dân và doanh nghiệp trong nước.   

Nguyên nhân chủ yếu đến từ việc Trung Quốc siết chặt các quy định nhập khẩu sầu riêng, bao gồm kiểm dịch thực vật, tiêu chuẩn dư lượng kim loại nặng, truy xuất nguồn gốc và các chỉ tiêu an toàn thực phẩm. Nhiều lô hàng bị trả về, làm đứt đoạn chuỗi cung ứng, kéo theo sự sa sút chung của toàn ngành. Thế nhưng trong khi Việt Nam vẫn đang cố gắng xử lý các cảnh báo kỹ thuật, Thái Lan đã nhanh chóng đáp ứng yêu cầu và được Trung Quốc "bật đèn xanh", vươn lên dẫn đầu xuất khẩu sầu riêng vào thị trường tỷ dân.

Chỉ còn một thời gian ngắn nữa là sầu riêng miền Đông Nam Bộ bước vào mùa vụ chính, tiếp đến sẽ là sầu riêng Tây Nguyên. Theo các chuyên gia, nếu không có sự thay đổi kịp thời, chúng ta có thể mất thêm thị phần vào tay Thái Lan.

Trước thực tế này, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy, đã yêu cầu các đơn vị thuộc bộ phối hợp chặt chẽ với Hải quan Trung Quốc để tháo gỡ các rào cản kỹ thuật đang cản trở hoạt động xuất khẩu. Đồng thời, Bộ trưởng nhấn mạnh cần đẩy nhanh việc cấp mã số vùng trồng, phê duyệt cơ sở đóng gói và các phòng thí nghiệm phục vụ xuất khẩu, coi đây là nhiệm vụ cấp bách.

Người đứng đầu ngành Nông nghiệp và Môi trường cũng cho biết, một quy trình kiểm dịch thực vật riêng cho sầu riêng sẽ sớm được ban hành. Đây là cơ sở để đánh giá lại khả năng xuất khẩu trong năm nay và điều chỉnh kế hoạch sao cho phù hợp với thực tế.

Về lâu dài, Bộ trưởng Đỗ Đức Duy đề nghị hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến xuất khẩu nông sản, với các quy định rõ ràng hơn về mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói, kiểm nghiệm và giám định. Bộ cũng đặt mục tiêu chuẩn hóa quy trình kỹ thuật từ khâu sản xuất đến xuất khẩu, tái cơ cấu ngành sầu riêng theo hướng bền vững.

Ngoài ra, phát triển các sản phẩm chế biến sâu, như sầu riêng đông lạnh, cũng được thúc đẩy nhằm tăng giá trị sản phẩm và giảm sự phụ thuộc vào thị trường sầu riêng tươi.

Thưa quý vị, để hiện thực hóa các định hướng này, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang triển khai các nhiệm vụ trọng tâm như xây dựng thông tư hướng dẫn cấp mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói và thiết lập chương trình kiểm soát chất lượng, an toàn thực phẩm cho sầu riêng xuất khẩu. Bộ trưởng đề nghị các cơ quan chuyên môn đồng hành cùng doanh nghiệp, địa phương để nâng cao giá trị và từng bước xây dựng thương hiệu sầu riêng Việt Nam trên bản đồ nông sản thế giới.