Một bộ sách giáo khoa dùng chung toàn quốc
Trình bày trước Quốc hội, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đã thể chế hóa nhiều nội dung quan trọng của Đảng, trong đó có Nghị quyết 71.
Theo đó, dự thảo quy định giáo dục trung học cơ sở là giáo dục bắt buộc, phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ từ 3-5 tuổi, đồng thời sử dụng thống nhất một bộ sách giáo khoa trên toàn quốc. Nhà nước sẽ bảo đảm cung cấp miễn phí sách giáo khoa cho học sinh, kết hợp với các giải pháp xã hội hóa phù hợp, hướng tới tính bền vững và nâng cao chất lượng giáo dục.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn trình bày trước Quốc hội. Ảnh: Quochoi.vn.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh, việc áp dụng một bộ sách giáo khoa thống nhất nhằm bảo đảm sự công bằng trong tiếp cận tri thức, khắc phục tình trạng chênh lệch giữa các vùng, miền.
Dự thảo cũng bỏ quy định cấp bằng tốt nghiệp THCS, thay bằng việc hiệu trưởng xác nhận hoàn thành chương trình học. Bộ trưởng cho rằng, quy định này phù hợp với bối cảnh phổ cập giáo dục đến THCS, giúp đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm áp lực thi cử và phù hợp với thông lệ quốc tế – khi nhiều quốc gia không cấp bằng tốt nghiệp THCS mà chỉ xác nhận hoàn thành chương trình để phục vụ phân luồng học sinh.
Ngoài ra, dự thảo chuyển thẩm quyền cấp bằng tốt nghiệp THPT từ Giám đốc Sở GD-ĐT cho hiệu trưởng, đồng thời giao người đứng đầu cơ sở thực hiện chương trình giáo dục THCS xác nhận học bạ hoàn thành chương trình học.
Ủy ban Văn hóa và Xã hội tán thành
Báo cáo thẩm tra dự án luật, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Ủy ban tán thành với việc bỏ quy định cấp bằng tốt nghiệp THCS, chỉ yêu cầu hiệu trưởng xác nhận hoàn thành chương trình.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh. Ảnh. Quochoi.vn.
Ủy ban đề nghị làm rõ tiêu chuẩn và cách thức cấp bằng tốt nghiệp trung học nghề, để xác định tương đương với bằng tốt nghiệp THPT. Đồng thời, Ủy ban cũng đề nghị bổ sung quy định về nguyên tắc, cơ chế quản lý, chia sẻ và bảo mật dữ liệu giáo dục, cũng như thẩm định, công nhận các chứng chỉ khác trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Về sách giáo khoa, ông Nguyễn Đắc Vinh nhấn mạnh, Ủy ban tán thành với chủ trương Nhà nước cung cấp một bộ sách giáo khoa sử dụng thống nhất toàn quốc, nhằm thể chế hóa quan điểm của Đảng về đổi mới giáo dục phổ thông.
Đối với tài liệu giáo dục địa phương, Ủy ban thống nhất giao cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh tổ chức biên soạn, hội đồng thẩm định cấp tỉnh thẩm định, và Chủ tịch UBND cấp tỉnh phê duyệt, bảo đảm quyền chủ động cho địa phương.
Tăng phân luồng, đẩy mạnh giáo dục nghề nghiệp
Trình bày về Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi), Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết dự thảo bổ sung loại hình trung học nghề, cùng bậc học với THPT nhằm thúc đẩy phân luồng, hướng nghiệp cho học sinh. Mô hình này vừa góp phần phổ cập giáo dục THPT, vừa đào tạo nguồn nhân lực trẻ có kỹ năng nghề, đồng thời không tổ chức hội đồng trường trong cơ sở giáo dục nghề nghiệp công lập.
Dự thảo cũng hoàn thiện cơ chế hợp tác giữa nhà trường và doanh nghiệp, hình thành mạng lưới đa dạng các cơ sở tham gia giáo dục nghề nghiệp, khuyến khích doanh nghiệp trực tiếp tham gia vào chương trình giảng dạy, thực tập và đánh giá.
Bộ trưởng cho biết, dự thảo mở rộng quyền tự chủ, cho phép trường học, trung tâm, doanh nghiệp, hợp tác xã và các tổ chức khác cùng tham gia đào tạo. Đồng thời, kết quả học tập và năng lực nghề nghiệp tích lũy của người học sẽ được công nhận, tạo điều kiện linh hoạt khi chuyển đổi hoặc liên thông.
Yêu cầu có một bộ sách giáo khoa thống nhất trong cả nước và tới năm 2030 thực hiện miễn phí sách giáo khoa cho tất cả học sinh. Ảnh: Tuyết Mai.
Nâng cao năng lực hệ thống giáo dục đại học
Với Luật Giáo dục đại học (sửa đổi), Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn khẳng định dự thảo tập trung nâng cao năng lực quản trị, bảo đảm tính thống nhất và hiệu quả của hệ thống đại học, đồng thời khẳng định vai trò kiến tạo của Nhà nước, bảo đảm nguồn lực và công bằng trong tiếp cận giáo dục.
Điểm đáng chú ý, dự thảo bãi bỏ hội đồng trường trong các cơ sở công lập (trừ những trường đại học được thành lập theo thỏa thuận giữa các Chính phủ), đồng thời phân định rõ chức năng giữa Ban giám hiệu, Hội đồng trường và nhà đầu tư trong các cơ sở tư thục.
Theo Bộ trưởng, tự chủ đại học là quyền pháp định, không phụ thuộc vào mức độ tài chính, gắn liền với trách nhiệm giải trình và cơ chế tự chịu trách nhiệm. Dự thảo cũng bổ sung quy định dừng tuyển sinh, cấp phép hoặc rút phép đối với các ngành đào tạo yếu kém, không đảm bảo chất lượng.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh, những điều chỉnh lần này hướng tới kiện toàn hệ thống, phát triển liên thông hiện đại, thu hút đội ngũ nhà khoa học xuất sắc, đồng thời tăng cường chính sách hỗ trợ người học, loại bỏ những hình thức kiểm định không thực chất.
