Công nghệ và hợp tác quốc tế: Đòn bẩy phát triển ngành nước

MC 1:

Thưa quý vị và bà con,

An ninh nguồn nước, phát triển hạ tầng thủy lợi, quản lý rủi ro thiên tai – đó là những lĩnh vực giữ vai trò sống còn trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng diễn biến phức tạp và nhu cầu sử dụng nước tăng cao. Trong hành trình xây dựng chiến lược phát triển ngành nước quốc gia, Viện Quy hoạch Thủy lợi đang từng bước khẳng định vai trò nòng cốt, với nhiều đóng góp nổi bật cả về chuyên môn lẫn chuyển giao công nghệ.

MC 2

Viện Quy hoạch Thủy lợi không chỉ là nơi hội tụ các nhà khoa học đầu ngành, mà còn là đơn vị chủ lực trong việc xây dựng các chiến lược, quy hoạch và giải pháp kỹ thuật phục vụ quản lý tài nguyên nước, phòng chống thiên tai và phát triển hệ thống thủy lợi quốc gia. Trong thời gian qua, Viện đã hoàn thành hiệu quả nhiều nhiệm vụ phục vụ quản lý nhà nước, hỗ trợ Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cũng như các cơ quan trực thuộc như Cục Thủy lợi, Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai.

Viện cũng duy trì thế mạnh toàn diện ở các lĩnh vực chuyên môn như nghiên cứu lập quy hoạch, điều tra cơ bản, thiết kế kỹ thuật, hợp tác quốc tế, tư vấn dự án đầu tư…

Dù đạt nhiều kết quả tích cực nhưng với đặc thù phạm vi quản lý rộng và liên quan tới hoạt động tại nhiều địa phương nên trong quá trình triển khai các nhiệm vụ phối hợp với địa phương vẫn gặp không ít khó khăn – nhất là vấn đề số liệu còn thiếu đồng bộ, nhiều địa phương vẫn lưu giữ dữ liệu bằng văn bản giấy, chưa được số hóa hoặc cập nhật thường xuyên. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng và tiến độ công tác quy hoạch, tư vấn. Anh Nguyễn Duy Quang – cán bộ công tác tại Viện – chia sẻ:

Băng Nguyễn Duy Quang

MC 2

Trước những yêu cầu mới từ thực tiễn, Viện đã chủ động thích ứng, tăng cường hợp tác trong nước và quốc tế để cập nhật công nghệ, chuyển giao kỹ thuật hiện đại đến các địa phương. Nhiều hoạt động đào tạo đã được tổ chức, trong đó có thể kể đến hội thảo về quản lý nước bền vững do Viện phối hợp với các đối tác Úc, các chương trình đào tạo về giải pháp dựa vào tự nhiên cùng Đại sứ quán Hà Lan và tổ chức quốc tế HKV.

Ngoài ra, Viện cũng đã hợp tác cùng các trường đại học uy tín tại Nhật Bản, Indonesia để đào tạo và chuyển giao công nghệ mô hình toán, viễn thám và trí tuệ nhân tạo, phục vụ công tác dự báo, đánh giá và điều tiết nguồn nước một cách chính xác, khoa học hơn.

Về hợp tác quốc tế, Viện tiếp tục mở rộng mạng lưới kết nối chuyên môn với các tổ chức nghiên cứu hàng đầu như Trung tâm Nước Berlin (CHLB Đức), các trường đại học Niigata, Kobe, Kindai của Nhật Bản hay Đại học Nông nghiệp Bogor của Indonesia. Một trong những dự án nổi bật hiện nay là nghiên cứu xây dựng hệ thống quản lý nước thông minh dựa trên viễn thám và học máy nhằm hỗ trợ sản xuất nông nghiệp bền vững.

Viện cũng đang triển khai dự án “Xây dựng hệ thống quản lý thông tin thủy lợi tổng hợp tại lưu vực sông Mã – miền Trung Việt Nam”, góp phần hiện đại hóa công tác quản lý tài nguyên nước tại khu vực này.

Nhiều công nghệ mới, sau khi được kiểm nghiệm tại Viện, đã và đang được chuyển giao tới các địa phương. Đó là thành quả của cả một quá trình nỗ lực đổi mới, từ tư duy chuyên môn đến cách làm thực tiễn. Anh Bùi Thế Văn – cán bộ Phòng Quy hoạch Thủy lợi chia sẻ:

Băng Anh Bùi Thế Văn

MC 2:

Bên cạnh những bước tiến về công nghệ, việc nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ, kỹ sư cũng là một ưu tiên hàng đầu để giúp Viện giữ vững vai trò đầu tàu trong lĩnh vực thủy lợi. Anh Nguyễn Duy Quang – cán bộ công tác tại Viện – chia sẻ thêm:

Băng Anh Nguyễn Duy Quang

MC 1:

Thưa quý vị và bà con,

Với chiến lược phát triển đồng đều, linh hoạt và hiện đại, Viện Quy hoạch Thủy lợi đang từng bước củng cố vị thế trung tâm chuyên môn hàng đầu về thủy lợi tại Việt Nam. Không ngừng thích ứng, chủ động đổi mới và sẵn sàng hợp tác, Viện đang góp phần kiến tạo một nền tảng vững chắc cho an ninh nguồn nước – yếu tố cốt lõi cho sự phát triển bền vững của đất nước hôm nay và mai sau.

MC 1:

Vâng thưa quý vị, có thể thấy với bề dày lịch sử và định hướng tương lai rõ ràng, Viện Quy hoạch Thủy lợi – một đơn vị đầu ngành trong lĩnh vực này đang đóng góp những nỗ lực to lớn để giữ gìn và phát triển bền vững nguồn nước cho hiện tại và tương lai. Để hiểu rõ hơn về nội dung này, chúng tôi cũng đã có dịp trò chuyện với ông Đào Ngọc Tuấn – Phó Viện trưởng Viện Quy hoạch Thủy lợi. Mời quý vị cùng theo dõi cuộc trao đổi do BTV Xuân Hào thực hiện.

Câu hỏi phỏng vấn:

• Viện đã có những thành tựu về khoa học công nghệ nào và có kết quả đề tài nghiên cứu nào nổi bật?
• Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, Viện đã phối hợp với các địa phương như thế nào để đạt hiệu quả hoạt động cao nhất?
• Bên cạnh các địa phương, việc phối hợp với các đơn vị khác và tổ chức quốc tế được Viện triển khai ra sao?

MC 2: Bây giờ, mời quý vị và bà con cùng điểm qua một số tin vắn về lĩnh vực thủy lợi.

MC 1:

Thưa quý vị và bà con,

Hiện nay, cả nước có khoảng 86.202 công trình thủy lợi các loại cùng hệ thống kênh mương dài gần 291.000 km. Đặc biệt, hệ thống đê điều với chiều dài hơn 9.000 km, tạo thành lá chắn quan trọng bảo vệ dân cư và đất sản xuất trước tác động của lũ, lụt, triều cường, nước biển dâng. Các công trình thủy lợi đã hình thành nên hơn 900 hệ thống thủy lợi có quy mô phục vụ từ 200 ha trở lên. Hệ thống công trình thủy lợi lớn chủ yếu tập trung tại các vùng Đồng bằng sông Hồng, Đồng bằng sông Cửu Long, Trung Bộ. Tuy nhiên, qua rà soát, cả nước có 670 hồ chứa nước bị hư hỏng, xuống cấp, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn trong mùa mưa, lũ và làm suy giảm năng lực tưới, tiêu nước. Cùng với đó là hàng nghìn cống điều tiết, trạm bơm, đập dâng, kênh mương đất bị hư hỏng.

MC 2

Hiện nay, toàn tỉnh Tây Ninh có 10 trạm bơm điện, 1.759 tuyến kênh tưới, 365 tuyến kênh tiêu, 24 tuyến đê bao đang hoạt động hiệu quả, góp phần phục vụ sản xuất nông nghiệp trên 152.125 ha/3 vụ - chiếm gần 75% diện tích đất nông nghiệp toàn tỉnh. Trong đó, diện tích được chủ động cấp nước tưới đạt trên 120.900 ha, tương đương 80%, cho thấy sự nỗ lực lớn của ngành nông nghiệp trong việc đảm bảo nước tưới kịp thời, góp phần nâng cao năng suất và chất lượng cây trồng. Đồng thời, hệ thống tiêu nước phục vụ gần 97.000 ha, giúp người dân giảm thiểu rủi ro do ngập úng, cải thiện điều kiện canh tác và bảo vệ thành quả sản xuất.

MC 1:

Để thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững, các địa phương trong tỉnh Điện Biên đã huy động nguồn lực, tập trung đầu tư kiên cố hóa hệ thống giao thông nội đồng và kênh mương thủy lợi. Hạ tầng được nâng cấp đồng bộ tạo thuận lợi cho nông dân trong quá trình canh tác, nâng cao năng suất, sản lượng và giá trị sản phẩm nông nghiệp trên địa bàn. Tính đến nay, toàn tỉnh có hơn 1.000 công trình thủy lợi đã đưa vào vận hành, với tổng chiều dài hệ thống kênh dẫn nước đạt hơn 1.740km, trong đó có hơn 1.450km kênh mương đã được kiên cố hóa. Trong giai đoạn 2021 - 2025, toàn tỉnh đã đầu tư cải tạo, nâng cấp và xây mới 101 công trình thủy lợi, kiên cố hóa hơn 160km kênh mương nội đồng phục vụ sản xuất nông nghiệp đảm bảo tưới tiêu cho hơn 108.350ha; diện tích nuôi trồng thủy sản có hệ thống cấp, thoát nước đạt trên 1.900ha.

MC 2:

UBND tỉnh Khánh Hòa vừa làm việc với các sở, ngành, đơn vị liên quan về giải quyết vướng mắc tại một số dự án nạo vét hồ, công trình thủy lợi khu vực phía nam tỉnh. Sau khi nghe lãnh đạo các sở, ngành đóng góp ý kiến, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa Trịnh Minh Hoàng nhấn mạnh, việc nạo vét các hồ chứa nước thủy lợi, thủy điện, luồng lạch, cửa sông, cửa biển... là rất cần thiết. Tuy nhiên, các sở, ngành, đơn vị liên quan cần xây dựng kế hoạch chi tiết hàng năm; xây dựng hồ sơ thiết kế, đánh giá, tính toán một cách cụ thể, minh bạch, chính xác, theo đúng quy định của pháp luật. Đồng thời, cần phải đánh giá, xác định khối lượng, kiểm soát chặt chẽ, chọn đơn vị có năng lực để triển khai. Đối với các hồ thủy lợi, kênh mương, giao cho các đơn vị quản lý, khai thác tiến hành thống kê, đề xuất nhu cầu nạo vét.

MC 1:

Công ty Cổ phần Cấp nước Cà Mau phối hợp với Công ty Cổ phần Nhựa Bình Minh cùng chính quyền địa phương, các đơn vị tài trợ, tổ chức Lễ khởi công “Công trình tuyến ống cấp nước tại ấp Cái Ngang và ấp Xóm Chùa”. Công trình có tổng mức đầu tư khoảng 2 tỷ đồng. Đây là công trình có ý nghĩa thiết thực, nhằm mở rộng mạng lưới cấp nước sinh hoạt, đáp ứng nhu cầu sử dụng nước sạch ngày càng tăng của người dân trên địa bàn. Việc triển khai công trình còn là minh chứng rõ nét cho sự đồng hành, hợp tác chiến lược giữa các doanh nghiệp vì mục tiêu cộng đồng. Sự chung tay của các đơn vị không chỉ giúp công trình được triển khai thuận lợi, đúng tiến độ, mà còn thể hiện rõ trách nhiệm xã hội, lan toả giá trị nhân văn trong phát triển hạ tầng thiết yếu.

Nội dung vừa rồi cũng đã kết thúc chương trình Nguồn nước xanh của Nông nghiệp Radio hôm nay, cảm ơn sự chú ý theo dõi của quý vị và bà con, xin chào và hẹn gặp lại.