| Hotline: 0983.970.780

Thứ Năm 19/10/2023 , 16:26 (GMT+7)

Phong phú lễ, hội thờ thần nước của các dân tộc vùng ĐBSCL

Thứ Năm 19/10/2023 , 16:26 (GMT+7)

(TN&MT)- Nguồn nước có vai trò rất quan trọng trong sản xuất, đời sống sinh hoạt của người dân. Vậy nên, vào dịp diễn ra các lễ, hội truyền thống hằng năm của người dân vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đều có những nghi lễ thờ cúng thần nước trên sông, ven biển và nghi lễ này đã trở thành một nét văn hóa, tín ngưỡng độc đáo của người dân châu thổ Cửu Long.

Dân tộc thiểu số

Phong phú lễ, hội thờ thần nước của các dân tộc vùng ĐBSCL

Lê Hùng {Ngày xuất bản}

(TN&MT)- Nguồn nước có vai trò rất quan trọng trong sản xuất, đời sống sinh hoạt của người dân. Vậy nên, vào dịp diễn ra các lễ, hội truyền thống hằng năm của người dân vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đều có những nghi lễ thờ cúng thần nước trên sông, ven biển và nghi lễ này đã trở thành một nét văn hóa, tín ngưỡng độc đáo của người dân châu thổ Cửu Long.

a1-tho-than-nuoc.jpg
Nguồn nước có vai trò rất quan trọng trong sản xuất, đời sống vật chất, tinh thần của người dân, nên hầu hết các lễ hội truyền thống hàng năm của các dân tộc Kinh, Khmer, Hoa,... vùng ĐBSCL đều diễn ra trên sông nước

Đối với người Kinh, người Khmer, người Hoa... vùng ĐBSCL, dòng sông, dòng nước là một thành phần quan trọng mang lại lợi ích thiết thực và phục vụ đắc lực cho mỗi con người không chỉ về mặt vật chất mà cả tinh thần. Thế nên, từ xa xưa, những căn nhà của người dân thường hướng ra bờ sông, trước nhà là một bàn thờ ông thiên để ngoài trời, đơn giản với lư hương, ly nước như là những nguyện cầu thầm kín giao hò với trời đất. Không những thế, những ngôi chùa cổ của cư dân Việt thường xây dựng bên cạnh dòng sông, nơi đoạn dòng tương đối thẳng, nước chảy vừa phải để mọi thiện nam tín nữ ghé viếng chùa cúng Phật.

Theo PGS. TS Lê Anh Tuấn, Giảng viên cao cấp Khoa Môi trường và Tài nguyên thiên nhiên – Trường Đại học Cần Thơ, không phải ngẫu nhiên mà vùng đất ngập nước châu thổ Cửu Long này lại là nơi sản sinh sớm và lan rộng nhiều tôn giáo nội sinh với hàng trăm ngàn tín đồ, mà phần lớn trong số họ là những người nông dân vùng châu thổ gắn bó nhiều đời với sông nước Cửu Long. Nhiều phong tục, tập quán, tín ngưỡng của người dân gắn bó với mùa nước sông Mê Kông như Lễ hội đón nước, đưa nước, đua ghe ngo,…

Trong những ngày này, bà con dân tộc Khmer tỉnh Sóc Trăng đang tề tựu về các phun sóc, chùa chiềng chuẩn bị các vật dụng để tham gia Lễ hội Óoc Om Bóc năm 2023 đang cận kề. Theo kế hoạch của tỉnh Sóc Trăng, Lễ hội Óoc Om Bóc năm 2023 sẽ diễn ra từ ngày 25/11 đến ngày 27/11/2023 với các hoạt động chính như đua ghe ngo, cúng trăng và thả đèn nước.

a2-tho-than-nuoc.jpg
Trong những ngày gần đến Lễ hội Óoc Om Bóc, bà con dân tộc Khmer tỉnh Sóc Trăng lại tề tựu về các phun sóc, chùa chiềng chuẩn bị các vật dụng để tham gia nghi lễ thả đèn nước

Thả đèn nước (Lôi Prôtip) là một trong những nghi lễ rất quan trọng của đồng bào dân tộc Khmer nhằm bày tỏ lòng tri ân, thành kính đối với các vị thần nước, thần đất đã phù hộ cho họ làm ăn thuận lợi, mùa màng bội thu.
Thượng tọa Lý Đức, Đại biểu Quốc hội khóa XV, Phó trưởng Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Sóc Trăng, Phó Chủ tịch Hội Đoàn kết sư sãi yêu nước tỉnh Sóc Trăng cho biết: “Nước là một thành phần mang lại lợi ích thiết thực cho mỗi con người. Vì vậy, trong các lễ hội truyền thống của đồng bào dân tộc Khmer hàng năm như Óoc Om Bóc, Chol Chnam Thmay,…đều có nghi lễ thờ cúng liên quan đến nước.

Theo Thượng Tọa Lý Đức, nghi lễ thả đèn nước trong lễ Óoc Om Bóc không chỉ đơn thuần là sự tạ ơn của người dân sinh sống bằng nghề sản xuất nông nghiệp với các vị thần đã bảo trợ cho mùa màng bội thu, mà còn là sự trân quý, sự hòa hợp giữa con người với thiên nhiên; đồng thời đây cũng là dịp để lưu giữ, bảo tồn những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của đồng bào dân tộc Khmer.

Không chỉ đồng bào dân tộc Khmer mà ngay cả người Kinh, người Hoa,... vùng ĐBSCL cũng có những phong tục, tín ngưỡng liên quan đến các vị thần đất, thần nước. Cứ vào dịp giữa tháng Giêng hàng năm, tại Miễu Bà xóm Chài (khu vực 3, phường Hưng Phú, quận Cái Răng, TP. Cần Thơ) lại diễn ra Lễ hội Tống Phong thu hút hàng trăm ghe thuyền của các thương hồ và những người mưu sinh gắn liền với sông nước tề tựu về tham dự vang động cả một khúc sông.

a3-tho-than-nuoc.jpg
Vào giữa tháng Giêng hằng năm, các thương hồ, người sinh trên sông nước lại tề tựu về Miếu Bà tham gia Lễ hội Tống Phong với các nghi thức dội nước, ném nước vào nhau với mong muốn tống tiễn đi hết những điều không may mắn, xui rủi, bệnh tật… cầu cho năm mới mưa thuận gió hoà, mọi điều hanh thông.

Ông Nguyễn Kim Thơ, ở khu vực 3, phường Hưng Phú, quận Cái Răng cho biết: “Những người tham gia Lễ hội Tống Phong sẽ thực hiện nghi thức dội nước, ném nước vào nhau với mong muốn tống tiễn đi hết những điều không may mắn, xui rủi, bệnh tật… cầu cho năm mới mưa thuận gió hoà, ăn nên làm ra, mọi sự hanh thông”.

Vùng ĐBSCL không chỉ có hệ thống sông ngòi chằng chịt mà nơi đây còn có hàng trăm kilomet bờ biển trãi dài qua các tỉnh Tiền Giang, Bến Tre, Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau, Kiên Giang. Cũng giống như thương hồ, người mưu sinh gắn liền với sông nước, những ngư dân đi biển thường thờ cúng Cá Ông, Bà Cậu và các nữ thần có liên quan đến vùng biển như Thủy Long Thánh Mẫu, Bà Chúa Xứ, Bà Chúa Hòn, Thiên Hậu Thánh mẫu và các vị thần linh vô hình hoặc hữu hình mà ông cha đã từng tế lễ thể hiện lòng tri ân và cầu mong cho mưa thuận gió hòa, sóng yên biển lặng, xóm làng sung túc, ngư dân ra khơi bình yên trở về, đánh bắt nhiều cá, tôm…

Có thể thấy, nghi lễ thờ cúng thần nước, thần đất có vai trò rất quan trọng trong đời sống tinh thần của người dân vùng ĐBSCL. Ngày nay, thông qua những nghi lễ này, người dân không chỉ cảm ơn các vị thần linh đã che trở, phù hộ cho mùa màng bội thu, đời sống sung túc; gửi gắm những nguyện cầu thầm kín, mà đây cũng là dịp kêu gọi mọi người dân cùng chung tay bảo vệ môi trường, nguồn nước trước những tác động ngày càng gia tăng của biến đổi khí hậu và tác động của còn người, góp phần xây dựng và phát triển vùng ĐBSCL ngày càng thịnh vượng, bền vững.

  • Đặc sắc Ngày hội hoa đào Lóng Luông
    Dân tộc thiểu số 10/02/2025 - 16:15

    (TN&MT) – Ngày hội hoa đào là hoạt động được xã Lóng Luông, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La tổ chức thường niên vào dịp đầu xuân mới, khi hoa đào nở rộ, nhằm tôn vinh nét đẹp của hoa đào Lóng Luông; quảng bá, giới thiệu tiềm năng, bản sắc văn hóa các dân tộc xã Lóng Luông với nhiều hoạt động hấp dẫn, độc đáo.

  • Lào Cai: Độc đáo Lễ cúng “Thần Nước, Thần Rừng” của người Hà Nhì
    Dân tộc thiểu số 05/02/2025 - 18:50

    (TN&MT) - Sau Tết Nguyên Đán, đồng bào dân tộc Hà Nhì ở Ý Tý, Lào Cai lại cùng nhau cúng “Thần Nước, Thần Rừng” cầu mong bình an, no ấm, hạnh phúc và giáo dục con cái bảo vệ rừng, bảo vệ hệ sinh thái, bảo vệ môi trường. Đây là một nét văn hoá đặc sắc riêng của dân tộc Hà Nhì ở vùng cao Lào Cai.

  • Hòa Bình: Tục để cây mía bên ban thờ của người Mường
    Dân tộc thiểu số 31/01/2025 - 22:10

    (TN&MT) - Tết Nguyên đán không chỉ là dịp để sum vầy, mà còn là thời điểm để mỗi người tìm về cội nguồn văn hóa, gìn giữ những phong tục truyền thống tốt đẹp. Trong văn hóa của người Mường ở tỉnh Hòa Bình, cây mía không chỉ là một loại cây trồng thông thường, mà còn mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc.

  • Dọc đại ngàn Trường Sơn
    Dân tộc thiểu số 28/01/2025 - 22:55

    (TN&MT) - Trên đại ngàn Trường Sơn hùng vĩ, đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) Cơ Tu, Kor, Xơ Đăng, Bhnoong ở Quảng Nam đang từng ngày thay đổi nhờ sự trợ lực từ những chính sách của Đảng, Nhà nước. Hàng loạt các chính sách vùng đồng bào đang được phát huy hiệu quả đã tạo ra sức bật lớn trong đầu tư xây dựng phát triển cơ sở hạ tầng, tạo sinh kế bền vững để đời sống hơn xưa.

  • Nâng cao hiệu quả của trung tâm học tập cộng đồng vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi
    Dân tộc thiểu số 03/01/2025 - 22:51

    Phó Thủ tướng Lê Thành Long ký Quyết định số 1716/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động của trung tâm học tập cộng đồng các xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đến năm 2030.

  • Bát Xát (Lào Cai): Khai mạc Phiên chợ văn hóa thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm vùng dân tộc thiểu số và miền núi
    Dân tộc thiểu số 19/12/2024 - 15:49

    (TN&MT) - Ngày 19/12, tại chợ trung tâm thị trấn, UBND huyện Bát Xát (Lào Cai) phối hợp với Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển chợ phía Bắc tổ chức “Phiên chợ văn hóa thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm vùng dân tộc thiểu số và miền núi”, Ngày hội hướng nghiệp và giới thiệu việc làm; công bố các sản phẩm OCOP năm 2024 và khánh thành chợ trung tâm thị trấn Bát Xát.

  • Những người Khơ Mú (Mường Chà) giữ hồn dân tộc
    Dân tộc thiểu số 04/12/2024 - 17:26

    (TN&MT) - Cuối năm, trời Điện Biên nắng vàng như rót mật. Quốc lộ 12 đen lĩnh như tấm lụa vắt ngang giữa đại ngàn. Độ này, hoa dã quỳ nở khắp cung đường, vàng xuộm. Bản Khơ Mú bình yên, khiêm tốn bên dòng Nậm Mức. Cả bản Púng Giắt , xã Mường Mươn có 92 hộ, hơn 400 nhân khẩu, 100% là người dân tộc Khơ Mú. Năm 2024 tỷ lệ hộ nghèo của bản giảm mạnh còn 22,85%. Dù cuộc sống vẫn còn không ít khó khăn, nhưng họ vẫn hào sảng say sưa hát, say sưa múa… lạc quan và yêu đời như vốn tự nhiên có của mảnh đất này...

  • Tưng bừng ngày hội các dân tộc vùng Đông Bắc
    Dân tộc thiểu số 03/11/2024 - 08:37

    (TN&MT) - Tối 2/11, tại TP. Lạng Sơn, Bộ VHTT&DL phối hợp với UBND tỉnh Lạng Sơn tổ chức khai mạc Ngày hội văn hóa, thể thao và du lịch các dân tộc vùng Đông Bắc lần thứ XI năm 2024.

  • Nâng cao năng lực thanh tra, kiểm tra thực hiện chính sách dân tộc
    Dân tộc thiểu số 19/10/2024 - 21:45

    Đến năm 2030, phấn đấu 100% đội ngũ công chức thực hiện nhiệm vụ thanh tra, kiểm tra tại các cơ quan quản lý nhà nước về công tác dân tộc được bồi dưỡng, cập nhật kiến thức, nâng cao năng lực về nghiệp vụ, kỹ năng thanh tra, kiểm tra trong thực hiện chính sách dân tộc.

  • Quảng Nam: Đến năm 2025 giảm tỷ lệ hộ nghèo khu vực miền núi còn dưới 10%
    Dân tộc thiểu số 24/09/2024 - 18:49

    Ngày 24/9, tại TP Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam đã khai mạc Đại hội đại biểu các dân tộc thiểu số (DTTS) tỉnh Quảng Nam lần thứ IV - năm 2024.

  • E-magazine: Thần tốc vì ngày mai Làng Nủ
    Dân tộc thiểu số 22/09/2024 - 21:20

    (TN&MT) - Làng Nủ - cái tên mà trong những ngày qua, hầu như bất kỳ ai, đã là con dân của đất Việt hầu như đều đau đáu trông về. Làng Nủ - là nơi mà gần như bất kỳ con tim người Việt trên mảnh đất hình chữ S đều hướng về. Làng Nủ là nơi bàn chân của con Lạc, cháu Hồng đều muốn đến... Và dù là ai, ở cương vị nào, ở công việc nào, tất cả đều hối hả, thần tốc để có thể bù đắp, để có thể sẻ chia, đồng hành và tất cả đều cùng vì mục tiêu - vì ngày mai Làng Nủ.

  • Điều kỳ diệu ở Lào Cai: Người dân Làng Nủ nhanh chóng có nơi ở mới
    Dân tộc thiểu số 21/09/2024 - 16:55

    (TN&MT) - Đúng 7 ngày, khu tạm cư mới gồm 23 ngôi nhà cho các hộ dân làng Nủ đã chính thức hoàn thành trong sự đón chờ của dân làng và nhân dân đồng bào cả nước.

Xem thêm

Đọc nhiều nhất