Tháng 12, từ Ninh Bình tôi cùng với mấy cán bộ của Công ty Cổ phần thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao (DOVECO) hết ngược lên Sơn La lại đi vào Hà Tĩnh, rồi các tỉnh Tây Nguyên, những vùng nguyên liệu đang trồng bạt ngàn dứa, chanh leo, ngô ngọt, rau quả. Những vùng đất mà một ngày chưa xa lắm còn là thủ phủ của đói nghèo, lạc hậu và nhiều khó khăn, vậy mà bây giờ đang là những xứ sở, cộng đồng hạnh phúc.

Những hạt mầm hạnh phúc được gieo trồng bởi tình đất, tình người qua nhiều thế hệ của Đồng Giao – DOVECO đã và đang vươn cao, tỏa bóng ở nhiều vùng đất trên khắp mọi miền đất nước.

Hành trình 70 năm của Đồng Giao DOVECO chính là một bản hùng ca hạnh phúc.

1.

Trong quá khứ, nhắc đến Đồng Giao - mảnh đất nằm trên đường thiên lý Bắc - Nam là nhắc đến một vùng đất trùng điệp núi non, hoang vu và đầy gian khó: Ai qua Quán Cháo - Đồng Giao/Má hồng để lại xanh xao mang về. Nhưng cũng chính mảnh đất giữa núi rừng Tam Điệp này là chứng nhân lịch sử của một hành trình, nơi viết nên những nốt nhạc đầu tiên của bản hùng ca với tên gọi Đồng Giao.

Câu lạc bộ hưu trí Đồng Giao hiện có hơn 1.000 hội viên, ông Vũ Đắc Khang là Chủ tịch. Nguyên Phó Giám đốc Công ty Cổ phần thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao tự hào rằng, đây có lẽ là hội hưu trí quy mô nhất của một doanh nghiệp. Một sợi dây kết nối và gìn giữ, trao truyền giá trị truyền thống của vùng đất, con người Đồng Giao, đồng thời là những nhân chứng sống của hành trình 70 năm của đất và người.

Lật những trang sử 70 năm của DOVECO, ông Vũ Đắc Khang chia sẻ: Hành trình của Đồng Giao bắt nguồn vào ngày 5/11/1955, khi Bộ Nông lâm - nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường quyết định thành lập Nông trường quốc doanh Đồng Giao -  nông trường đầu tiên của miền Bắc xã hội chủ nghĩa - tiền thân của Công ty Cổ phần thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao - DOVECO bây giờ.

Những trang sử đầu tiên của Đồng Giao đã viết: Chỉ sau 50 ngày đêm chuẩn bị, ngày 26/12/1955, trong cái lạnh “cắt da, cắt thịt” của mùa đông, giữa núi đồi Tam Điệp, chiếc máy cày DT54 do Liên Xô tài trợ đã lật những đường cày đầu tiên, chính thức khai canh, gieo mầm cho sự thay da đổi thịt ở chốn “rừng thiêng, nước độc” này. Sau đó, nông trường liên tục được bổ sung nhân lực. Phần đông là những người lính trở về từ chiến trường Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, hơn 800 cán bộ miền Nam tập kết ra Bắc mang trong mình ngọn lửa cách mạng và lý tưởng dựng xây Tổ quốc, cùng với lớp lớp thanh niên ở nhiều miền quê khác nhau đã đến với đất này.

“Những bông hoa của đất”, ông Khang ví von như vậy. Nhớ về những năm tháng ấy là nhớ những vất vả và gian truân. Có người ngã xuống hy sinh, có tuổi xuân đã hòa vào với đất để nuôi dưỡng những mầm xanh và vun đắp thêm ý chí, niềm tin rằng ngày mới ở Đồng Giao sẽ là một ngày tươi sáng.

Nhờ những bông hoa của đất ấy mà hai năm sau ngày khai canh, hơn 4.000ha núi đồi hoang vu đã trở thành vùng sản xuất rộng lớn. Từng địa danh như Đồi Vải, Núi Vàng, Khe Gồi, Trại Ngọc, Dốc Giang… dần trở nên thân thuộc dưới bàn tay lao động của con người. Cùng với đó là các loại gia súc, gia cầm được đưa về chăn thả trong các lán trại và các đồng cỏ xanh ngút ngàn ven chân núi. Phong trào thi đua lao động sản xuất lan tỏa đếp khắp các tổ, đội của nông trường, thắp lên ngọn lửa cách mạng đưa Đồng Giao trở thành cái nôi của giống, khoa học kỹ thuật tiêu biểu ở miền Bắc xã hội chủ nghĩa. Hơn 70 cán bộ Đồng Giao được Trung ương điều động đi khai mở, xây dựng các nông trường quốc doanh ở khắp mọi miền Tổ Quốc.

5 năm sau ngày thành lập, ngày 20/7/1960 là thời khắc lịch sử của Đồng Giao khi nông trường vinh dự được đón Bác Hồ về thăm.

Ở tuổi 98, bà Phạm Thị Lan vẫn con rất minh mẫn. Vẫn nhớ như in rằng “Bác hỏi cặn kẽ lắm như kiểu muốn thử xem mình có nắm vững kỹ thuật chăn nuôi không”. Còn ông Nguyễn Tiến Thành, nguyên cán bộ nông trường từng làm đến chức Chủ tịch HĐND tỉnh Ninh Bình xúc động nhắc lại nguyên văn lời Bác dặn: “Các cô, các chú phải tích cực sản xuất, chọn cây trồng, vật nuôi phù hợp điều kiện tự nhiên, để nâng cao năng suất, xứng đáng là hình mẫu của kinh tế quốc doanh nông nghiệp xã hội chủ nghĩa”.

Với thế hệ ấy, và cả những thế hệ sau này ở Đồng Giao, mỗi câu nói thiêng liêng của Bác đã trở thành kim chỉ nam định hướng, sợi chỉ đỏ kết nối quá khứ – hiện tại – tương lai của cả đất và người. Để Đồng Giao không ngừng nỗ lực, cống hiến với một khát vọng ấm no, hạnh phúc như mong muốn tột bậc của Người.

Lời dặn của Bác chính là động lực và hành trang, để những người đứng đầu Đồng Giao luôn tìm tòi, đổi mới “xứng đáng là hình mẫu của kinh tế quốc doanh”. Dấu ấn rõ nét nhất là những năm tháng đổi mới, phá vỡ cơ chế cũ, cách làm cũ để tìm đường phát triển. Song song với việc tìm ra cây trồng chiến lược là công cuộc cải tổ hoạt động sản xuất và xây dựng mô hình quản lý phù hợp để Đồng Giao phát huy được nội lực và khẳng định vị thế. Tên gọi Nông trường Đồng Giao ngày đầu thành lập (năm 1955) đã được đổi thành Xí nghiệp nông công nghiệp Đồng Giao vào năm 1993. Đến năm 1997 được đổi tên thành Công ty thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao. Đặc biệt vào năm 2006 đã chuyển sang mô hình Công ty cổ phần với tên gọi mới là Công ty Cổ phần thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao - DOVECO.

Đây không chỉ là bước ngoặt quan trọng, nâng tầm vị thế của doanh nghiệp mà còn mở ra một hành trình mới giúp người lao động của công ty và người dân ở các vùng liên kết có cuộc sống ấm no hơn, hạnh phúc hơn. Xuyên suốt hành trình đó, các thế hệ nối tiếp ở Đồng Giao không quên những năm bom Mỹ thả, cả nông trường vừa sản xuất vừa chiến đấu bảo vệ từng tấc đất, từng vườn cây. Không quên công ơn của các thế hệ đã trực tiếp lên đường vào Nam đánh giặc, đi dân công hỏa tuyến... nhiều người trong số họ đã nằm lại chiến trường, hiến trọn đời mình cho Tổ quốc.

Nghĩa tình và chung thủy, người Đồng Giao không quên sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ bảo và dìu dắt của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các bộ ngành đã góp phần quan trọng nâng bước Đồng Giao đi qua những thời khắc lịch sử và đánh dấu những mốc son trên hành trình phát triển.

Đặc biệt, đất và người Đồng Giao mãi mãi ghi nhớ, biết ơn và tự hào bởi các thế hệ người lao động đã dành trọn cả cuộc đời với vùng đất gian khó, để góp phần làm nên những thành tựu to lớn trong hành trình suốt 70 năm qua. Những bông hoa của đất chính là nền tảng nâng bước giúp Đồng Giao vinh dự được Đảng và Nhà nước ghi nhận, tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý như: Huân chương Quân công hạng Ba, Huân chương Chiến công hạng Ba, Huân chương Lao động hạng Ba, Huy hiệu Bác Hồ… Nhiều người con ưu tú của Đồng Giao là lão thành cách mạng, Đại biểu Quốc hội, doanh nhân, nhà khoa học…

70 năm ấy với Đồng Giao, truyền thống không chỉ là lịch sử mà còn là nền tảng và hành trang để đất và người nơi đây vượt qua mọi khó khăn, thách thức, bước đi vững chắc đến những vùng đất mới, chân trời mới. 

2.

Tiến sĩ Đinh Cao Khuê – Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao (DOVECO) thông tin, Đồng Giao hôm nay là một hệ sinh thái khép kín từ vùng nguyên liệu, chế biến đến thị trường. Trong đó trọng tâm là chuỗi liên kết của công ty nhằm lan tỏa giá trị hạnh phúc đến nhiều vùng đất ở khắp mọi miền Tổ quốc.

Trọng tâm của hệ sinh thái là vùng nguyên liệu rộng hơn 30.000 ha trồng các loại dứa, chanh leo, đậu tương rau, ngô ngọt, rau chân vịt, chuối và nhiều loại trái cây khác, trải dài khắp các tỉnh thành trên cả nước. “Đầu ra” của vùng nguyên liệu rộng lớn ấy là 3 trung tâm chế biến rau quả quy mô lớn, áp dụng công nghệ hiện đại của Nhật Bản, Italia, Đức, lần lượt được xây dựng tại Tam Điệp (Ninh Bình), Mai Sơn (Sơn La) và Mang Yang (Gia Lai) với tổng công suất chế biến đạt gần 136.000 tấn sản phẩm/năm.

Để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của chế biến, DOVECO đã chính thức vận hành dây chuyền đóng gói nông sản bằng hộp giấy đầu tiên tại Việt Nam theo công nghệ Thụy Điển trị giá hơn 4 triệu USD, cho công suất từ 6-8 triệu hộp mỗi năm. Nhờ chăm chút, tận tụy trong tất cả các khâu của chuỗi sản xuất nên từ chỗ phải đi tìm kiếm thị trường, đến nay các sản phẩm của DOVECO đã được xuất khẩu đến 50 quốc gia, tập trung chủ yếu vào thị trường các nước như: Nhật Bản, Mỹ, Israel, 17 nước thành viên EU, các nước Trung Đông, khu vực Đông Bắc Á và hàng loạt các thị trường khó tính khác với kim ngạch xuất khẩu hơn 436 triệu USD. Rất nhiều đối tác khách hàng trên thế giới tìm đến với DOVECO, mong muốn được ký hợp tác dài hạn và đánh giá rất cao triết lý hạnh phúc mà DOVECO theo đuổi.

Tại thị trường trong nước, sản phẩm của DOVECO đã có mặt ở hầu hết các siêu thị lớn nhỏ và cũng là sự lựa chọn hàng đầu người tiêu dùng Việt Nam với doanh thu nội địa đạt hơn 1.100 tỷ đồng. Nhưng, quan trọng nhất ông Đinh Cao Khuê bảo là giá trị hạnh phúc mà DOVECO mang lại đã thay đổi nhiều vùng đất, nhiều số phận con người. Những Chiềng Sung (Sơn La), Krông Bông (Đăk Lăk), Bỉm Sơn, Hà Trung, Yên Định (Thanh Hóa), Quỳnh Lưu (Nghệ An), Cẩm Xuyên, Kỳ Anh, Vũ Quang (Hà Tĩnh)… Tất cả đang dần trở thành những xứ sở hạnh phúc từ giọt mồ hôi của những con người biết yêu đất, yêu lao động.

Vụ dứa này là chu kì thứ 20 ông Nguyễn Văn Giang và các thành viên trong tổ sản xuất liên kết sản xuất với DOVECO ở quê hương Tam Điệp, Ninh Bình. Nhờ áp dụng quy trình trồng dứa phủ phạt, chăm sóc dứa VIETGAP, đảm bảo yêu cầu phục vụ chế biến xuất khẩu mà năng suất dứa của tổ sản xuấ liên tục tăng, có vụ đạt 80 tấn/ha, đưa giá trị canh tác bình quân từ 800 triệu đồng đến 1 tỷ đồng/ha. “Cơ chế thị trường có lúc trên cao lúc thấp nhưng mà liên kết công ty là không phải lo gì về cái đầu ra. Dứa có vượt sản lượng giao khoán thì công ty vẫn tiêu thụ cho nông dân. Đó cũng là điều khiến chúng tôi cảm thấy hạnh phúc”, ông Giang phấn khởi.

Trong khi đó, ở giữa vùng đất “Gió Lào thổi rạc bờ tre” Hà Tĩnh, những chồi dứa trồng thử nghiệm từ tháng 5 năm 2024 đến nay đang phát triển tươi tốt. Đặc biệt, sau 2 cơn bão số 5 và số 10 năm 2025, cây dứa đã chứng tỏ khả năng chống chịu với thời tiết cực đoan và đang mở ra một hướng đi mới cho nông nghiệp Hà Tĩnh nói riêng và các tỉnh Bắc Trung Bộ nói chung.

Đó là một sứ mệnh, ông Đinh Cao Khuê đã nhiều lần chia sẻ, sứ mệnh của một hành trình không chỉ 70 năm qua mà còn là dặm dài phía trước. Hành trình mà người Đồng Giao đã và đang mang thông điệp hạnh phúc cùng với bản sắc và văn hóa Đồng Giao lan tỏa đến muôn nơi.

Nhờ sứ mệnh đó, hơn 23.000 người lao động trong toàn chuỗi đã có công văn, việc làm và thu nhập ổn định trên chính mảnh đất quê hương mình. Không chỉ tập trung phát triển sản xuất, trách nhiệm và sự tử tế với cộng đồng luôn được DOVECO quan tâm đặc biệt. Công ty luôn tiên phong thực hiện trách nhiệm xã hội khi đóng góp hơn 30 tỷ đồng cho Quỹ “Vì người nghèo”, luôn sát cánh cùng với các địa phương và bà con nông dân vượt qua thiên tai, dịch bệnh.

Đặc biệt tại quê hương Ninh Bình, DOVECO cũng luôn dành sự quan tâm cho sự nghiệp giáo dục và chăm sóc sức khỏe nhân dân thông qua việc hỗ trợ vật tư y tế cho Trung tâm y tế Tam Điệp, ủng hộ phong trào dạy tốt, học tốt tại Trường THPT Nguyễn Huệ, trường THCS Đồng Giao - những đơn vị gắn liền với lịch sử của Nông trường năm xưa. Qua đó khẳng định triết lý thủy chung, nghĩa tình của người Đồng Giao: Phát triển không phải chỉ để đi xa, mà còn là để quay về, sẻ chia và lan tỏa những giá trị tốt đẹp.  

Trong những lần về với Đồng Giao, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá: DOVECO là hình mẫu chuyển đổi thành công mô hình từ nông trường quốc doanh sang công ty cổ phần. Cùng với rất nhiều đánh giá của lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Bộ, Ngành đã trở thành nguồn động viên to lớn giúp ĐỒng Giao - DOVECO có thêm niềm tin vững bước. Gắn bó và có nhiều tình cảm với Đồng Giao – DOVECO, nguyên Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Nguyễn Xuân Cường đánh giá: Trải qua 70 năm xây dựng và trưởng thành, Đồng Giao luôn luôn là đơn vị điển hình tiên tiến của ngành Nông nghiệp và Môi trường.

Cụ thể, trải qua cả 3 thời kỳ kể từ thời điểm thành lập: thời kỳ chống Mỹ cứu nước, thời kỳ bao cấp, thời kỳ đổi mới và hội nhập quốc tế, Đồng Giao – DOVECO luôn là ngọn cờ đầu trên các phương diện như ứng công nghệ cao nhất trong sản xuất nông nghiệp, là đơn vị tổ chức chuỗi giá trị lớn nhất từ phát triển vùng nguyên liệu, tập trung công tác chế biến, làm tốt công tác thị trường để đưa ra những sản phẩm tốt nhất trong nông nghiệp. Như hiện nay là lá cờ đầu trong xuất khẩu rau quả của quốc gia.

Đồng Giao – DOVECO cũng là đơn vị xây dựng được mối quan hệ công - nông tốt nhất, thông qua xây dựng hạt nhân của công ty và vùng nguyên liệu rộng lớn hơn 30.000 ha ở khắp 3 miền đất nước. Cùng với vai trò tham gia tổ chức Đảng, xây dựng và củng cố chính quyền địa phương, chăm lo cho cộng đồng, có thể nói Đồng Giao – DOVECO hôm nay là hệ sinh thái hạt nhân của một cộng đồng hạnh phúc.

3.

Hạnh phúc là một hành trình không có điểm kết. Suốt 70 năm qua, giá trị hạnh phúc đã được đất và người Đồng Giao vun đắp, trao truyền và hành trình phía trước của DOVECO chắc chắn cũng sẽ lấp lánh màu xanh hạnh phúc.

Tiến sĩ Đinh Cao Khuê nói, kỷ nguyên mới đánh dấu cột mốc của một hành trình mới. Hành trình không cho phép người Đồng Giao thỏa mãn với những thành tựu đã đạt được, cho dù đó là những thành tựu chính bản thân ông luôn cảm thấy tự hào. Bởi như ai đó đã từng đúc kết, thắng lợi của ngày hôm nay cũng rất có thể là thất bại của ngày mai, cho nên Đồng Giao - DOVECO phải có bước đi của riêng mình. Đồng Giao - DOVECO phải bước đi trên con đường mà kim chỉ nam định hướng luôn luôn là lợi ích của người lao động và hệ sinh thái mang giái trị cốt lõi là hạnh phúc, ở bất cứ vùng đất  nào mà Đồng Giao - DOVECO đặt chân đến.

Cùng với truyền thống 70 năm, DOVECO hôm nay cũng đã trở thành một thương hiệu của quốc gia, mang hình ảnh đất nước, con người Việt Nam đi khắp thế giới. Chủ tịch DOVECO bảo: Đồng Giao - DOVECO thấu hiểu giá trị của hạnh phúc luôn phải gắn liền với trách nhiệm và sự tử tế. Bước tiếp hành trình mới, DOVECO nguyện là nốt nhạc vừa âm vang vừa sâu lắng để lan tỏa những giá trị tốt đẹp trong bản hùng ca đất nước Việt Nam.

"Một bản hùng ca hạnh phúc, luôn thấm đẫm giá trị Việt, con người Việt, vì một Việt Nam thịnh vượng hơn, một thế giới tươi đẹp hơn, một cuộc sống hạnh phúc hơn", Tiến sĩ Đinh Cao Khuê tươi cười.