Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa có 557 khu vực mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường và khoáng sản tại khu vực phân tán nhỏ, lẻ thuộc thẩm quyền cấp phép của UBND tỉnh. Tính đến ngày 15/3, toàn tỉnh có 344 mỏ được cấp phép đang còn thời hạn khai thác.

Việc khai thác, chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đáp ứng kịp thời nguồn vật liệu xây dựng phục vụ thi công các công trình, dự án quan trọng trên địa bàn tỉnh, góp phần thúc đẩy tốc độ tăng trưởng kinh tế, đóng góp vào ngân sách tỉnh hàng năm từ 900 - 1.000 tỷ đồng.

Để hoạt động khoáng sản đáp ứng được nhu cầu vật liệu xây dựng cũng như để doanh nghiệp thực hiện đúng theo quy định pháp luật, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã thành lập 3 đoàn tiến hành kiểm tra 243 mỏ. Trong đó có 189 mỏ đá, 33 mỏ đất, 6 mỏ cát, 15 mỏ đất sét, đá cát kết, sét kết làm gạch. Kết quả kiểm tra đã phát hiện nhiều đơn vị khai thác vượt trữ lượng và vượt mốc giới. 

Theo dự báo, nhu cầu sử dụng vật liệu xây dựng của các chủ đầu tư đến nay chưa chính xác và chưa phù hợp với thực tế. Năm 2024 khối lượng đá sử dụng thực tế là 12,33 triệu m3 tuy nhiên dự báo năm 2025 giảm còn 8,43 triệu m3. Đối với nguồn đất san lấp, trữ lượng còn lại tại các mỏ đã cấp là 42,89 triệu m3, trong khi nhu cầu cho giai đoạn 2026- 2030 là 151,33 triệu m3, thiếu khoảng 109  triệu m3. Như vậy, trữ lượng các mỏ cát, đất san lấp chưa đáp ứng nhu cầu, còn thiếu nhiều so với nhu cầu thực tế, đặc biệt là nguồn cát xây dựng.

Các doanh nghiệp đã kiến nghị cơ quan chức năng đánh giá lại trữ lượng của các mỏ được cấp phép tạo điều kiện cho doanh nghiệp hoạt động tốt hơn; đáp ứng được nhu cầu vật liệu thiếu hiện nay, có biện pháp kiểm soát giá vật liệu xây dựng tăng; sớm có quy hoạch các mỏ vật liệu đáp ứng nhu cầu của thị trường.

Sau khi rà soát, kiểm tra toàn diện công tác quy hoạch, thăm dò, khảo sát, cấp phép, khai thác, vận chuyển, phục hồi môi trường đối với các mỏ khoáng sản trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa. Ngày 15/4/2025, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa,ông Lê Đức Giang đã chủ trì Hội nghị yêu cầu: Sở Nông nghiệp và Môi trường sau khi kiểm tra các mỏ khoáng sản hoàn thiện hồ sơ, tùy vào mức độ vi phạm giao cho Công an tỉnh và các ngành có liên quan xử lý theo quy định của pháp luật. Cùng với đó, yêu cầu các doanh nghiệp phải tuân thủ các quy định trong hoạt động khai thác khoáng sản.

Nhằm giải quyết vấn đề thiếu vật liệu xây dựng như hiện nay, Sở Nông nghiệp và Môi trường kiểm tra các điểm mỏ ở những khu vực không ảnh hưởng đến đời sống của người dân và giao thông để cấp phép nâng công suất khai thác mỏ phục vụ nhu cầu của thị trường. Đồng thời, rà soát, đưa những mỏ được quy hoạch đủ điều kiện vào đấu giá cấp phép hoạt động khai thác theo quy định.

Rà soát các mỏ, đề xuất bổ sung vào Quy hoạch tỉnh Thanh Hóa đảm bảo phù hợp với thực tế, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, làm cơ sở cấp phép hoạt động khoáng sản theo đúng quy định. Khuyến khích các doanh nghiệp chế biến và sử dụng cát nhân tạo. Ưu tiên cung cấp vật liệu cho các công trình đang thi công xây dựng trên địa bàn tỉnh.