Thái Bình, một tỉnh ven biển với tiềm năng kinh tế dồi dào, đang đứng trước cơ hội lịch sử để chuyển mình mạnh mẽ. Chuyến công tác của Thủ tướng Phạm Minh Chính vào ngày 11-12/5 không chỉ là một cuộc thị sát thông thường, mà mang ý nghĩa như một lời khẳng định đanh thép: Thái Bình sẵn sàng trở lại trung tâm của bản đồ phát triển miền Bắc. Với vị trí địa lý chiến lược, bờ biển dài, và khu kinh tế ven biển quy mô lớn, Thái Bình được định vị là một "cửa ngõ ra biển mới" và một cực tăng trưởng đầy hứa hẹn trong bối cảnh tái cấu trúc địa giới hành chính khu vực.  

Trong quá khứ, dù sở hữu nhiều lợi thế, Thái Bình vẫn chưa khai thác hết tiềm năng và phát triển tương xứng. Tuy nhiên, sự xuất hiện kịp thời và những chỉ đạo quyết liệt từ người đứng đầu Chính phủ đã phát đi một thông điệp quan trọng: sự phát triển của mỗi địa phương phải được nhìn nhận trong tổng thể lợi ích vùng và quốc gia. Giá trị không chỉ nằm ở tên gọi hành chính, mà quan trọng hơn cả là hiệu quả hành động và sự đoàn kết thực chất để tạo ra những thay đổi mang tính đột phá.

Tôi rất tâm đắc với chỉ đạo của Thủ tướng rằng Thái Bình cần phải "tiến ra biển để phát triển bền vững". Đây không chỉ là một thông điệp chính trị có tính chỉ đạo cao, mà còn là một định hướng chiến lược đầy thực tiễn đối với một tỉnh vốn có mật độ dân số cao, quỹ đất ngày càng hạn hẹp, trong khi lại sở hữu tới 52 km bờ biển, nguồn lực thiên nhiên vô cùng quý giá. Việc nhìn nhận biển như một không gian phát triển mới, thay vì chỉ là ranh giới tự nhiên, chính là chuyển dịch tư duy cần thiết trong bối cảnh Thái Bình đang đứng trước những cơ hội và thách thức lớn sau quá trình sáp nhập và tái cơ cấu.

Với tư cách là chuyên gia từng tham gia phản biện khoa học cho dự án khu ngập nước Tiền Hải một trong những vùng lõi sinh thái ven biển của Thái Bình, tôi càng thấu hiểu sâu sắc hơn bài toán phát triển gắn với bảo tồn. Rừng ngập mặn không chỉ là tấm lá chắn xanh trước biến đổi khí hậu và nước biển dâng, mà còn là nơi trú ngụ của nhiều loài sinh vật, góp phần duy trì cân bằng sinh thái và sinh kế cho hàng chục ngàn hộ dân ven biển. Nếu phát triển thiếu kiểm soát, chạy theo lợi nhuận ngắn hạn, những hệ sinh thái quý báu này có thể bị tổn thương không thể phục hồi.

Vì vậy, lấn biển xét cho cùng không phải là bài toán kỹ thuật đơn thuần, mà là một bài toán về tư duy phát triển. Cần có quy hoạch tổng thể, tính toán cẩn trọng giữa phát triển công nghiệp, đô thị, cảng biển với bảo vệ môi trường, phục hồi sinh thái, giữ gìn giá trị văn hóa cộng đồng bản địa. Nếu làm tốt, Thái Bình hoàn toàn có thể trở thành hình mẫu cho một chiến lược “kinh tế biển xanh” nơi con người không chỉ dựa vào biển để sống, mà còn cùng biển tạo dựng tương lai bền vững cho các thế hệ mai sau.

Thủ tướng đã trao cho Thái Bình một “hướng mở”, việc còn lại là trách nhiệm của chính quyền, nhà khoa học và toàn xã hội trong việc cụ thể hóa tầm nhìn đó thành hành động hiệu quả, minh bạch và có trách nhiệm với thiên nhiên và con người.

Thủ tướng 'bật đèn xanh': 5 cú hích cho Thái Bình cất cánh

Tại buổi làm việc, Thủ tướng đã đồng thuận và chỉ đạo nhiều đề xuất then chốt của tỉnh. Trong đó nổi bật là: Phát triển kinh tế biển với trọng tâm là Khu kinh tế Thái Bình, định hướng thành trung tâm logistics, năng lượng tái tạo và công nghiệp sạch.

Mở tuyến đường bộ 10 làn xe kết nối Thái Bình – Hưng Yên, đưa tỉnh thoát thế “giao thông ngõ cụt”. Nâng cấp Đại học Y Thái Bình thành đại học đa ngành, xây dựng bệnh viện đa khoa thông minh, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Phát triển nông nghiệp công nghệ cao, chế biến sâu, hình thành vùng sản xuất quy mô lớn. Đẩy mạnh chuyển đổi số, thu hút đầu tư chiến lược, phát triển công nghiệp hỗ trợ và dịch vụ.

Những định hướng trên không chỉ giúp Thái Bình “bắt kịp” các tỉnh công nghiệp mà còn tạo nền tảng để bứt phá, đặt mục tiêu tăng trưởng GDP hai con số trong những năm tới.

Tư duy vùng và liên kết là chìa khóa

Tuy nhiên, cơ hội chỉ trở thành thành tựu khi tỉnh có đủ tầm nhìn dài hạn và năng lực thực thi mạnh mẽ. Trong đó, một số định hướng cần đặc biệt lưu ý:

Trong bối cảnh sáp nhập với Hưng Yên, Thái Bình càng cần khẳng định vai trò là một mắt xích thiết yếu trong chuỗi phát triển vùng. Với vị trí tiếp giáp Hải Phòng, Nam Định, và kết nối thẳng Hà Nội qua Hưng Yên, Thái Bình hoàn toàn có thể trở thành điểm trung chuyển lớn của hàng hóa ven biển Bắc Bộ. Tuyến đường 10 làn xe Thái Bình – Hưng Yên do Thủ tướng chỉ đạo cần được triển khai nhanh, đồng thời tích hợp vào mạng lưới giao thông chiến lược quốc gia.

Biển Thái Bình từng bị xem là “hiền hòa” và “nông cạn”, nhưng với công nghệ hiện nay, đây là nơi lý tưởng để phát triển điện gió ngoài khơi, cảng biển nước sâu trung chuyển hàng hóa và công nghiệp lọc hóa dầu – năng lượng tái tạo. Việc thu hút được các tập đoàn lớn vào khu kinh tế ven biển sẽ là bước ngoặt.

Nông nghiệp công nghệ cao là sức mạnh nội sinh. Thái Bình là vựa lúa lớn, nhưng giá trị gia tăng còn thấp. Chuyển sang mô hình nông nghiệp “ít người , nhiều công nghệ , giá trị cao” là hướng đi tất yếu. Các khu nông nghiệp công nghệ cao cần được quy hoạch tập trung, gắn với doanh nghiệp đầu chuỗi và xuất khẩu, đặc biệt tận dụng thế mạnh đào tạo của Đại học Y và hệ thống y tế để phát triển sản phẩm nông dược, thực phẩm chức năng, nông sản sạch có chứng chỉ quốc tế.

Khát vọng từ trong lòng đất, không chỉ từ trung ương. Trong chuyến thăm, Thủ tướng không chỉ nói về các dự án lớn mà còn nhấn mạnh đến điều cốt lõi: người dân phải được thụ hưởng thành quả phát triển, và chính quyền các cấp phải thay đổi tư duy quản trị, thực chất, linh hoạt và quyết liệt.

Muốn GDP tăng trưởng hai con số, cần thay đổi cách nghĩ: Không “xin – cho” mà là “kiến tạo – dẫn dắt”. Không trông chờ từ trên xuống mà phải “tự vươn lên từ dưới”. Không phát triển theo phong trào mà theo dữ liệu, nhu cầu thị trường, và quy hoạch thông minh.

Trong tương lai gần, Thái Bình có thể không chỉ là “quê lúa” mà là “trung tâm đổi mới” của vùng đồng bằng Bắc Bộ, nơi hội tụ giữa truyền thống và hiện đại, giữa con người cần cù và tư duy toàn cầu.

Thay cho lời kết

Chuyến thăm của Thủ tướng không phải là một lời hứa, càng không phải là một sự ưu ái ngẫu nhiên. Đó còn là chỉ thị quyết liệt rằng: Cơ hội không đứng đợi ai, càng không chờ những địa phương chỉ quen nhìn vào khó khăn để trì hoãn hành động. Trong bối cảnh sáp nhập hành chính, nơi ranh giới cũ đang mờ dần để nhường chỗ cho một tầm nhìn phát triển mới, mọi sự chênh lệch, nếu có, rồi cũng sẽ trở nên thứ yếu nếu lòng người cùng hướng và chí hướng cùng nhau.

Thái Bình, vùng đất đang đứng trước một ngã rẽ lớn của lịch sử. Vấn đề không còn là “liệu có thể”, mà là “liệu có dám”. Dám nghĩ khác, dám làm sớm, dám đi đầu và dám kết nối lợi ích chung vượt lên khỏi tư duy cục bộ. Trong lòng vùng duyên hải Bắc Bộ, Thái Bình hoàn toàn có thể trở thành một cực phát triển mới, không chỉ vì có bờ biển dài, mà còn vì có đủ chiều sâu văn hóa, sự tỉnh táo chính trị và nguồn lực con người để kiến tạo một tương lai khác biệt.

Chúng ta đã nói nhiều về tiềm năng, nhưng tiềm năng không tự mình hóa thành hiện thực nếu không được đánh thức bằng hành động đúng lúc, đúng cách và đúng tâm thế. Chuyến đi của Thủ tướng là một chất xúc tác, phần việc còn lại thuộc về chính Thái Bình, những người con của đất lúa phải tự viết tiếp trang sử mới bằng chính đôi tay và trí tuệ của mình.

Chỉ cần một quyết tâm chung, chỉ cần một bước đi đúng, thì “tỉnh bên lề” năm nào có thể trở thành “người mở đường” của vùng đất mới. Khi ấy, câu chuyện về Thái Bình sẽ không chỉ là một địa danh hành chính, mà là biểu tượng của sự chuyển mình, bền vững, bản lĩnh và đầy khát vọng.