Với chủ đề "Phát triển nông nghiệp theo hướng xanh, bền vững và phát huy vai trò của 5 nhà: Nhà nước, nhà băng, nhà khoa học, nhà doanh nghiệp và nhà nông", Diễn đàn tập trung vào mô hình liên kết "5 nhà" như một yếu tố then chốt để thúc đẩy sự chuyển đổi này.

Ông Hồ Xuân Hùng, Chủ tịch Tổng hội Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam nhấn mạnh, Diễn đàn được tổ chức ngay sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, tạo cơ hội để các bên đối thoại, đề xuất và kiến nghị các cơ chế, chính sách phù hợp với thực tiễn, hướng tới xây dựng nền nông nghiệp xanh và bền vững. Đây là cơ hội để các bên liên quan đối thoại, trao đổi và đề xuất các giải pháp, chính sách phù hợp, hướng tới một nền nông nghiệp xanh và bền vững.

Thực tế cho thấy, dù 90% nông dân Việt Nam canh tác trên quy mô dưới 1 ha nhưng chỉ 20% sản lượng nông sản có hợp đồng bao tiêu, dẫn đến tình trạng “được mùa mất giá”, doanh nghiệp thiếu nguyên liệu chuẩn hóa, ngân hàng và nhà khoa học chưa tiếp cận được với người sản xuất. Sự thiếu liên kết này đã gây ra nhiều khó khăn trong bối cảnh biến đổi khí hậu và cạnh tranh thương mại.

Tuy nhiên, những tín hiệu tích cực từ việc tái định hình mô hình hợp tác chiến lược giữa 5 nhà: Nhà nước (chính sách), ngân hàng (tín dụng xanh), nhà khoa học (công nghệ), doanh nghiệp (đầu tư, tiêu thụ) và nông dân (chủ thể đổi mới) đang mở ra những hướng đi mới đầy hứa hẹn.

Cụ thể, năm 2024, tổng kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đạt mức cao kỷ lục 62,5 tỷ USD, xuất siêu tiếp tục đạt mức kỷ lục mới 17,9 tỷ USD, tăng 46,8%. Các hình thức hợp tác và liên kết sản xuất gắn với chế biến, tiêu thụ nông sản ngày càng phát triển về quy mô và hiệu quả, với hàng ngàn dự án và kế hoạch liên kết được phê duyệt trên cả nước. 

Thời gian gần đây, ngành ngân hàng đã và đang tích cực thúc đẩy tín dụng "tam nông", coi đây là mục tiêu cốt lõi trong chương trình hành động nhằm tái cơ cấu ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn bền vững.

Trong thời gian qua, ngành ngân hàng đã đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy tín dụng phục vụ lĩnh vực nông nghiệp - nông thôn. Theo ông Đào Duy Nam, Phó Giám đốc khu vực miền Bắc, Ngân hàng TMCP Nam Á (Nam A Bank), nông nghiệp không chỉ là trụ đỡ của nền kinh tế, mà còn là lĩnh vực quyết định sinh kế của hàng triệu hộ dân. Do đó, việc xây dựng một hệ sinh thái nông nghiệp hiện đại, bền vững và có khả năng chống chịu là trách nhiệm không chỉ của người nông dân mà còn của doanh nghiệp.

Trong tầm nhìn chiến lược, Nam A Bank tập trung vào ba định hướng chính để đồng hành cùng nhà nông, gồm: phát triển tài chính toàn diện và tín dụng xanh cho nông nghiệp; đồng hành chuyển đổi số và nâng cao năng lực số cho bà con nông dân; kiến tạo chuỗi liên kết giá trị giữa nông dân - doanh nghiệp - ngân hàng - thị trường.

Đồng thời, Nam A Bank đặc biệt chú trọng đẩy mạnh tín dụng xanh, một trụ cột trong chiến lược phát triển bền vững và ESG (môi trường, xã hội và quản trị doanh nghiệp). Ngân hàng ưu tiên các sản phẩm tín dụng xanh, đầu tư vào vùng nguyên liệu sạch, tài trợ chuyển đổi năng lượng trong nông nghiệp (điện mặt trời, tưới tiết kiệm, giảm phát thải carbon...).

Ông Phạm Đức Nghiệm, Phó Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) khẳng định, doanh nghiệp nông nghiệp có vai trò then chốt của doanh nghiệp nông nghiệp trong quá trình hiện đại hóa nền nông nghiệp Việt Nam. Ông nhấn mạnh rằng doanh nghiệp không chỉ là người ứng dụng công nghệ mà còn là lực lượng tiên phong kiến tạo mô hình, lan tỏa kinh nghiệm và gánh vác trách nhiệm phát triển bền vững. 

Để phát huy tối đa tiềm năng này, ông Phạm Đức Nghiệm đề xuất các giải pháp đồng bộ, khả thi và hiệu quả, bao gồm hoàn thiện thể chế và chính sách, phát triển hạ tầng công nghệ xanh, xây dựng hệ sinh thái hỗ trợ doanh nghiệp, đào tạo nguồn nhân lực và kết nối thị trường.

Diễn đàn đã và đang khẳng định sự chuyển dịch tích cực và vững chắc của ngành nông nghiệp Việt Nam theo hướng sản xuất hàng hóa, ứng dụng công nghệ cao, gắn với chế biến và thị trường. Liên kết "5 nhà" không chỉ là một mô hình mà còn là chiến lược dài hạn để nông nghiệp Việt Nam hiện đại hóa, tăng trưởng xanh và hội nhập quốc tế thành công.