Mở đầu cuộc trò chuyện, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng chia sẻ: Nhìn lại chặng đường 100 năm xây dựng và phát triển, nền báo chí cách mạng Việt Nam đã phát triển vượt bậc về mọi mặt, cả về số lượng cơ quan báo chí, chất lượng chương trình, nội dung ấn phẩm, làm chủ công nghệ truyền thông hiện đại.
Nhiều cơ quan báo chí phát triển thành cơ quan báo chí đa phương tiện ngang tầm khu vực và thế giới. Đội ngũ người làm báo cách mạng ngày càng lớn mạnh, vững vàng về bản lĩnh chính trị, giỏi chuyên môn nghiệp vụ, gương mẫu về đạo đức nghề nghiệp, thực hiện tốt trách nhiệm xã hội…
“Dưới sự lãnh đạo của Đảng, báo chí cách mạng Việt Nam đã để lại những dấu son tươi sáng, vừa là vũ khí đấu tranh và xây dựng sắc bén, vừa là động lực quan trọng đóng góp to lớn vào sự phát triển của đất nước, một lòng phụng sự Tổ quốc và Nhân dân Việt Nam”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh.
Thưa Bộ trưởng, trong hành trình 100 năm đồng hành cùng dân tộc, báo chí cách mạng Việt Nam đã không ngừng lớn mạnh và phát triển. Bộ trưởng đánh giá như thế nào về vai trò, vị trí và những đóng góp nổi bật của nền báo chí cách mạng Việt Nam đối với sự nghiệp cách mạng và phát triển đất nước trong suốt chặng đường 100 năm qua?
Như chúng ta đã biết, ngày 30/5 vừa qua, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương chủ trì, phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và các cơ quan liên quan tổ chức Hội thảo khoa học quốc gia “100 năm báo chí cách mạng Việt Nam đồng hành cùng sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và dân tộc (21/6/1925-21/6/2025)”.
Tại Hội thảo, các nhà lãnh đạo, quản lý, nhà nghiên cứu khoa học đã phân tích: 100 năm qua, trải qua ba giai đoạn lịch sử quan trọng là đấu tranh giành độc lập dân tộc (1925-1945); đánh bại thực dân Pháp, đế quốc Mỹ và thống nhất đất nước (1946-1975); xây dựng chủ nghĩa xã hội, tiến hành công cuộc đổi mới, hội nhập (từ năm 1975 đến nay), báo chí cách mạng Việt Nam đã trung thành với tôn chỉ, mục đích và sứ mệnh đặt ra từ ban đầu, luôn đồng hành với dân tộc, làm nên một pho sử vàng vẻ vang, rất đỗi tự hào.
Với điểm mốc đầu tiên là Báo Thanh Niên được lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập và xuất bản số đầu tiên vào ngày 21/6/1925, có thể nói báo chí cách mạng Việt Nam được khai sinh như một tất yếu lịch sử, đáp ứng nhu cầu bức thiết của quá trình vận động thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam.
Ngay từ sự khởi đầu, báo chí cách mạng Việt Nam đã mang sứ mệnh cao cả nhằm tạo sự đoàn kết, đồng thuận của cả dân tộc để cùng theo đuổi mục đích chung dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, đó là: Đánh đuổi thực dân, đế quốc, phong kiến phản động, giành độc lập, tự do cho dân tộc, mang lại ấm no, hạnh phúc cho Nhân dân.
Sau ngày Cách mạng tháng Tám thành công, thực hiện chỉ dẫn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, “Báo chí là vũ khí sắc bén trong sự nghiệp cách mạng của nhân dân”, hay “Cán bộ báo chí cũng là chiến sĩ cách mạng; cây bút, trang giấy là vũ khí sắc bén của họ”, báo chí cách mạng Việt Nam đã phát huy tốt sứ mệnh “phò chính trừ tà”, đấu tranh chống các luận điệu xuyên tạc, phá hoại của kẻ thù, phục vụ tích cực nhiệm vụ bảo vệ chính quyền cách mạng non trẻ của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Đặc biệt, trong hai cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc, báo chí cách mạng Việt Nam đã khai sinh ra các thế hệ nhà báo - chiến sĩ, bằng sự dấn thân nghề nghiệp đầy quả cảm. Các thế hệ nhà báo cách mạng đã anh dũng, góp sức cùng với nhân dân giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước. Đã có khoảng 500 nhà báo đã anh dũng ngã xuống trên các chiến trường, cùng với đó, hàng nghìn cán bộ, phóng viên bị thương, nhiễm chất độc hóa học/dioxin, để lại di chứng nặng nề cả về thể chất lẫn tinh thần, ảnh hưởng đến cả thế hệ sau.
Vượt trên tất cả, các thế hệ nhà báo cách mạng thực sự là những tấm gương sáng ngời, tô thắm truyền thống vinh quang của báo chí cách mạng Việt Nam, góp phần khẳng định sứ mệnh của một binh chủng đặc biệt trong công cuộc giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.
Mốc son tiếp nối là công cuộc Đổi mới đất nước. Báo chí cách mạng Việt Nam đã không ngừng khẳng định vai trò là lực lượng tiên phong trên mặt trận tư tưởng - văn hóa, góp phần to lớn làm nên thành tựu vĩ đại của công cuộc Đổi mới đất nước.
Có thể thấy rõ, ngay từ những ngày đầu Đổi mới, báo chí đã tích cực cổ vũ tinh thần đổi mới, khuyến khích tư duy sáng tạo, biểu dương những nhân tố mới, mô hình mới, lan tỏa tinh thần thi đua lao động sáng tạo tới mọi tầng lớp nhân dân. Không chỉ là phương tiện truyền thông, báo chí còn là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân; giữa chủ trương, chính sách với thực tiễn đời sống; phát huy vai trò dẫn dắt, định hướng dư luận, xây dựng sự đồng thuận xã hội.
Với cách tiếp cận khách quan, nhiều chiều, báo chí đã phản ánh trung thực, sinh động đời sống xã hội trên mọi miền đất nước; kịp thời nêu bật những vấn đề bức thiết về giảm nghèo, môi trường, giáo dục, y tế, an sinh, xã hội, cải cách hành chính, phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; đóng vai trò giám sát và phản biện xã hội, phát hiện những điểm nghẽn trong quản lý, tổ chức thực hiện chính sách, đưa ra các kiến nghị xác đáng, giúp Đảng, Nhà nước kịp thời điều chỉnh, hoàn thiện thể chế, pháp luật.
Tiếp nối truyền thống vẻ vang ấy, ngày nay, báo chí cách mạng Việt Nam đang tiếp tục khẳng định vai trò xung kích trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Không quản hiểm nguy, nhiều nhà báo và cơ quan báo chí đã dấn thân điều tra, kiên trì theo đuổi đến cùng để phanh phui những sai phạm, góp phần làm trong sạch bộ máy, bảo vệ công lý, giữ gìn kỷ cương, phép nước, củng cố niềm tin của nhân dân với Đảng và Nhà nước.
Nhìn lại 100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam đồng hành với dân tộc Việt Nam, có thể khẳng định rằng: Mặc dù trải qua nhiều khó khăn, thử thách khắc nghiệt, nhưng báo chí cách mạng Việt Nam không chỉ là chứng nhân lịch sử mà thực sự là cầu nối giữa Đảng với nhân dân; là vũ khí sắc bén trong đấu tranh vì độc lập, tự do của dân tộc; là công cụ hữu hiệu của công cuộc xây dựng, phát triển đất nước; là một bộ phận tạo thành, không thể tách rời của toàn bộ sự nghiệp cách mạng dưới sự lãnh đạo của Đảng.
Trong bối cảnh đất nước đang đồng thời triển khai nhiều cuộc cách mạng quan trọng như tinh gọn bộ máy, đột phá thể chế, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, cùng với tác động sâu rộng của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo (AI),… Theo Bộ trưởng, những thách thức lớn nào đang đặt ra đối với nền báo chí cách mạng Việt Nam hiện nay?
Như Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ đạo rất sâu sắc rằng: Kỷ nguyên mới cũng đặt ra yêu cầu nhiệm vụ mới, cao hơn đối với báo chí cách mạng, đòi hỏi báo chí cũng phải phát triển tương xứng, vươn mình cùng dân tộc, xứng tầm với nền báo chí chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại.
Tôi nghĩ rằng điều đó vừa là sự kỳ vọng, vừa là mệnh lệnh chính trị, cũng là lời hiệu triệu mỗi người làm báo, mỗi cơ quan báo chí cần phải đổi mới toàn diện tư duy, phương thức hoạt động và tổ chức bộ máy, để vai trò, sứ mệnh của báo chí cách mạng Việt Nam tiếp tục được khẳng định sâu sắc trong kỷ nguyên mới của dân tộc Việt Nam.
Có thể nói, sứ mệnh của báo chí trong kỷ nguyên mới của dân tộc Việt Nam có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Đó là sứ mệnh mạch dẫn tri thức và kết nối niềm tin giữa Đảng và Nhân dân, tạo nên sức mạnh tổng hợp để thực hiện những nhiệm vụ trong sự nghiệp mới. Là công cụ tư tưởng, văn hóa sắc bén của Đảng, “binh chủng đặc biệt” để đất nước hướng tới những mục tiêu to lớn, để dân tộc Việt Nam thực sự trở nên giàu mạnh như mục tiêu của Đảng đã đặt ra.
Sứ mệnh to lớn đồng nghĩa với thách thức không nhỏ. Chúng ta có thể nhìn nhận rất rõ rằng bên cạnh những thành tựu to lớn, báo chí cách mạng Việt Nam đang đứng trước nhiều thách thức.
Đó là tác động của kinh tế thị trường, quá trình toàn cầu hóa, bùng nổ công nghệ số, trí tuệ nhân tạo và mạng xã hội không chỉ tạo ra cơ hội mà còn đặt ra nhiều yêu cầu mới đối với đội ngũ người làm báo và hoạt động báo chí trong nước. Sự bùng nổ của công nghệ số, trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), Internet vạn vật (IoT), mạng xã hội… không chỉ mang đến những cơ hội, mà còn đặt ra nhiều thách thức đối với báo chí cách mạng Việt Nam.
Cùng với đó là thực trạng có sự lệch chuẩn thông tin ở một số ít cơ quan báo chí, xu hướng thương mại hóa, tình trạng vi phạm đạo đức báo chí, năng lực quản trị tòa soạn trong môi trường số chưa theo kịp yêu cầu thực tiễn... là những thách thức lớn đối với sự phát triển của báo chí ở giai đoạn hiện nay và cả trong tương lai.
Những khó khăn, thách thức và yêu cầu mới đang đặt ra với sự nghiệp cách mạng nói chung, công tác báo chí nói riêng, đòi hỏi chúng ta phải đồng tâm nhất trí cao, quyết tâm nỗ lực lớn, không ngừng đổi mới, sáng tạo để đưa nền báo chí cách mạng vươn mình cùng dân tộc trong kỷ nguyên mới.
Trên cơ sở những thách thức đặt ra và thực tiễn phát triển hiện nay, với vai trò là tư lệnh Ngành quản lý nhà nước về báo chí, Bộ trưởng có những định hướng chiến lược gì trong thời gian tới nhằm vừa bảo đảm quản lý hiệu quả vừa kiến tạo không gian để báo chí phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới?
Để báo chí cách mạng Việt Nam tiếp tục hoàn thành sứ mệnh của mình, đồng hành cùng dân tộc trong kỷ nguyên phát triển, giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng, tôi cho rằng các cơ quan báo chí cần quán triệt đầy đủ, sâu sắc hơn nữa nguyên tắc: Đảng lãnh đạo tuyệt đối, toàn diện đối với hoạt động báo chí nhằm đáp ứng nhu cầu của sự nghiệp đổi mới, xây dựng và phát triển đất nước.
Kỷ nguyên mới đòi hỏi các cơ quan báo chí cần phải tích cực, quyết liệt tiến hành đổi mới, sắp xếp, tinh gọn hệ thống cơ quan báo chí theo hướng tinh - gọn - mạnh; nâng cao chất lượng, tính hấp dẫn, sức thuyết phục trong công tác thông tin, tuyên truyền, phản ánh đầy đủ, toàn diện hơi thở của đời sống xã hội.
Mỗi cơ quan báo chí hoạt động đúng tôn chỉ, mục đích, chú trọng tổng kết thực tiễn, phát triển lý luận về đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước trên các ấn phẩm, nền tảng, các loại hình báo chí, nhất là trên internet, mạng xã hội, góp phần bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước. Biến nguy thành cơ, biến thách thức cạnh tranh thành động lực phát triển.
Đối với các nhà báo, cần phải coi trọng vấn đề đạo đức nghề nghiệp. Người làm báo phải chú trọng nâng cao năng lực, phẩm chất của nhà báo cách mạng, không ngừng bồi dưỡng, rèn luyện phẩm chất, đạo đức, năng lực công tác, với tinh thần xuyên suốt là phụng sự bạn đọc, phụng sự Nhân dân, phụng sự đất nước.
Kỷ nguyên mới báo chí cần đẩy mạnh nghiên cứu, khai thác, ứng dụng thành tựu khoa học công nghệ, chuyển đổi số báo chí gắn với cải cách bộ máy hành chính, xây dựng cơ quan báo chí chuyên nghiệp, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả và hội nhập quốc tế.
Cần tiếp tục xây dựng, củng cố và nâng tầm một thế hệ nhà báo “Bút sắc - lòng trong - tâm sáng”. Xây dựng đội ngũ người làm báo thấm nhuần tinh thần truyền thống hàng trăm năm của báo chí cách mạng Việt Nam là phụng sự đất nước, phụng sự Nhân dân.
Có thể khẳng định Đảng và Nhà nước luôn đặt kỳ vọng cao và tạo điều kiện, dành thêm nguồn lực để báo chí cách mạng Việt Nam thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ, sứ mệnh cao cả trong kỷ nguyên mới.
Điển hình là công tác xây dựng thể chế, chính sách có tính định hướng và kiến tạo môi trường cho sự phát triển lành mạnh của báo chí. Hoàn thiện hành lang pháp lý, trọng tâm là sửa đổi, bổ sung Luật Báo chí năm 2016 và các văn bản hướng dẫn thi hành với tinh thần “không phải để cấm mà là để kiến tạo cho sự phát triển”.
Nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, Bộ trưởng có thể chia sẻ và gửi gắm một vài thông điệp gửi đến các cơ quan báo chí, đội ngũ người làm báo và với riêng Báo Nông nghiệp và Môi trường, tiền thân là Báo Tấc Đất do Bác Hồ đặt tên ra đời năm 1945?
Nhân dịp Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), thay mặt lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, tôi trân trọng gửi đến các đồng chí lãnh đạo, phóng viên, biên tập viên, cộng tác viên các cơ quan thông tấn, báo chí trung ương và địa phương những tình cảm nồng ấm và lời chúc mừng tốt đẹp nhất!
Cũng nhân dịp này, thay mặt lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, tôi xin ghi nhận và cảm ơn những đóng góp thiết thực của đội ngũ người làm báo đối với sự phát triển chung của ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch trong thời gian qua.
Trong chặng đường sắp tới, như Tổng Bí thư Tô Lâm đã nói: Kỷ nguyên mới đang mở ra tương lai xán lạn của dân tộc và cũng đặt ra yêu cầu nhiệm vụ mới, cao hơn đối với báo chí cách mạng.
Báo chí cách mạng Việt Nam cũng phải phát triển tương xứng, vươn mình cùng dân tộc, xứng tầm nền báo chí chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại. Công chúng mong muốn có ngày càng nhiều hơn nữa những cây bút, những tác phẩm báo chí thực sự xuất sắc, tầm vóc, chuyển tải được những bước chuyển mình to lớn của Đảng, của dân tộc, có giá trị cao về chính trị, tư tưởng.
Báo chí cách mạng Việt Nam phải bám sát các nhiệm vụ chính trị, vấn đề lớn của Đảng và đất nước để tập trung tuyên truyền toàn diện, sâu sắc, hiệu quả, có trọng tâm, trọng điểm để viết tiếp trang sử vẻ vang, tiếp nối truyền thống hào hùng trăm năm của báo chí cách mạng Việt Nam.
Đối với đội ngũ người làm Báo Nông nghiệp và Môi trường, tôi vô cùng xúc động khi nhớ lại rằng, năm 1945, giữa muôn trùng gian khó của đất nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chọn cho một tờ báo ngành nông nghiệp cái tên giản dị mà đầy triết lý: “Tấc Đất”. Một tấc đất - với Người - không chỉ là hạt phù sa, mà là sinh kế, là độc lập dân tộc, là tương lai no ấm cho Nhân dân. Đó cũng là tinh thần xuyên suốt mà các thế hệ nhà báo ngành Nông nghiệp và Môi trường đã và đang gìn giữ, phát huy cho đến hôm nay.
Nhân dịp này, tôi xin gửi tới đội ngũ những người làm Báo Nông nghiệp và Môi trường lời chúc mừng trân trọng và lời cảm ơn chân thành. Các anh, các chị, các bạn không chỉ là những người cầm bút, mà còn là những “nhà truyền thông thầm lặng” đã và đang góp phần lan tỏa giá trị của lao động, của đất đai, môi trường, của văn hóa nông thôn Việt Nam - vốn là cội rễ sâu bền của dân tộc.
Tôi mong rằng trong thời kỳ chuyển đổi số và hội nhập sâu rộng, Báo Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, không chỉ về công nghệ làm báo mà cả tư duy tiếp cận bạn đọc, để tiếng nói của báo ngày càng lan tỏa, tạo niềm tin và là cầu nối hiệu quả giữa nhà nước, nhà khoa học, doanh nghiệp và người nông dân.
“Một tấc đất là một tấc vàng” - và một dòng tin tử tế cũng có giá trị như hạt vàng của sự thật. Xin chúc các nhà báo, biên tập viên, cộng tác viên, cán bộ của Báo Nông nghiệp và Môi trường luôn giữ được “ngọn lửa nghề” - trí tuệ - bản lĩnh - nhân văn, tiếp tục đóng góp vào sự phát triển của nền báo chí nước nhà và sự nghiệp bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa, môi trường bền vững của đất nước.
Trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!