Theo số liệu thống kê lịch sử ghi nhận đến hiện tại, đây là trị số mưa trong 1 giờ lớn nhất từ trước tới nay của cả nước, không chỉ trong tháng 5 mà trong cả năm.

Trước đó, lượng mưa trong 1 giờ lớn nhất cả năm từng ghi nhận tại một số trạm như sau: Tại Bắc Quang (Hà Giang) là 168mm ngày 3/7/2024; tại Đà Nẵng là 165mm vào ngày 14/10/2022; tại TP. Hồ Chí Minh là 127mm ngày 10/5/2025; tại trạm Hà Tĩnh (Hà Tĩnh) là 136,7mm ngày 16/10/2013.

Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn quốc gia nhận định, nguyên nhân của đợt mưa lớn tại Hà Tĩnh là do ảnh hưởng của không khí lạnh kết hợp nhiễu động trong đới gió Đông hoạt động tại độ cao 1.500-3.000m,  tương tác với địa hình của khu vực đèo Ngang (phần giữa Hà Tĩnh và Quảng Bình).

Sự cộng hưởng các yếu tố thời tiết, địa hình đã gây mưa rất lớn từ chiều 24/5 đến ngày 25/5. Trong số 103 trạm đo mưa trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh: 55 trạm ghi nhận lượng mưa trên 100mm; 29 trạm có mưa trên 200mm; 13 trạm có mưa trên 300mm; 7 trạm có mưa trên 400mm. Cá biệt tại xã Kỳ Giang, huyện Kỳ Anh ghi nhận lượng mưa lên tới 601,4mm.

Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn quốc gia đã đánh giá đặc điểm mưa tại Hà Tĩnh dựa trên số liệu của 3 trạm quan trắc lâu dài (đã hoạt động trên 30 năm) và một số trạm quan trắc mưa tự động mới thành lập 3 năm trở lại đây (từ năm 2022 đến nay).

So sánh với số liệu mưa ngày lớn nhất trong tháng 5 tại 3 trạm quan trắc lâu dài: Trạm Hà Tĩnh (tại TP. Hà Tĩnh) lượng mưa quan trắc được là 207mm, thấp hơn giá trị lịch sử (GTLS: 286,4mm ngày 17/5/2004); tại trạm Hương Khê là 155,4mm, vượt giá trị lịch sử tháng 5 (GTLS: 137,2mm ngày 4/5/1981); tại trạm Kỳ Anh là 163mm, thấp hơn giá trị lịch sử (GTLS: 297mm ngày 17/5/2004).

So sánh với số liệu mưa ngày lớn nhất trong tháng 5 tại các trạm tự động: Có 24/103 trạm tự động đã quan trắc được giá trị mưa ngày lớn nhất trong tháng 5 vượt GTLS.

Trong đó một số trạm có lượng mưa đặc biệt lớn như Kỳ Thịnh (Phường Kỳ Thịnh, Thị xã Kỳ Anh) 445,2mm (GTLS tháng 5 là 143,4mm); trạm Hương Giang thuộc xã Hương Giang, huyện Hương Khê lượng mưa  379,8mm (GTLS tháng 5 là 48,2mm); trạm Thạch Xuân, xã Thạch Xuân, huyện Thạch Hà là 361,8mm (GTLS tháng 5 là 146,2mm).

Mực nước lũ tháng 5 vượt lịch sử

Mưa to đã gây một đợt lũ hiếm gặp trên sông Ngàn Sâu, Ngàn Phố, Biên độ lũ lên tại các trạm từ 2,5-8,5m.

Dù đỉnh lũ dưới mức báo động 1 vnhưng do mưa rất to, mưa cực đoan xảy ra trong thời gian ngắn đã xảy ra ngập lụt vùng trũng thấp ven sông, suối, ngập úng tại các huyện, khu dân cư, đô thị thuộc tỉnh Hà Tĩnh. Đặc biệt tại các xã Kỳ Hoà, Kỳ Châu, Kỳ Thịnh (huyện Kỳ Anh); Hà Linh, Phúc Đồng, Hương Thủy, Hương Giang, Lộc Yên (huyện Hương Khê), Mỹ Lộc (huyện Can Lộc), Cẩm Mỹ, Cẩm Duệ, Cẩm Lạc, Cẩm Thạch, thị trấn Cẩm Xuyên (huyện Cẩm Xuyên), Lưu Vĩnh Sơn (huyện Thạch Hà).

Trong đợt lũ này, mực nước trạm Chu Lễ và Hòa Duyệt vượt giá trị lịch sử mực nước trong tháng 5. Cụ thể, trạm Chu Lễ là 11,21m – vượt GTLS 9,11m; trạm Hòa Duyệt 6,8 – vượt GTLS 5,95.

Dự báo từ chiều tối 25/5 đến ngày 26/5, khu vực từ phía Nam tỉnh Nghệ An đến Quảng Bình có mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ mưa rất to. Lượng mưa phổ biến 30–70mm, có nơi trên 100mm và cảnh báo mưa cục bộ cường suất lớn trên 80mm trong vòng 3 giờ.

Về công tác dự báo, từ chiều ngày 20/5, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia đã ban hành bản tin cảnh cảnh báo mưa lớn. Chiều ngày 21/5, Trung tâm đã ban hành bản tin dự báo mưa lớn.

Tính Đến chiều ngày 25/5 Trung tâm đã ban hành tổng cộng 18 bản tin về đợt mưa lớn này (trong đó có 2 bản tin cảnh báo, 18 bản tin dự báo mưa lớn); 20 bản tin cảnh báo lũ quét, sạt lở đất, sụt lún đất do mưa lũ hoặc dòng chảy; 03 bản tin cảnh báo lũ. Trong các bản tin đã cảnh báo nguy cơ xảy ra lũ quét, sạt lở đất, ngập úng và ảnh hưởng tác động của mưa lũ.

Trung tâm đã cung cấp thông tin dự báo, cảnh báo kịp thời, đầy đủ cho Ban chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai; Ủy ban Quốc gia Ứng phó sự cố, thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn; Ban Chỉ huy PCTT&TKCN các Bộ, ngành, địa phương; các cơ quan thông tấn, báo chí để truyền tải sớm nhất cho nhân dân các địa phương, góp phần giảm thiểu đến mức thấp nhất thiệt hại về người và tài sản.