Thông tin về cuộc điều tra được công bố chỉ vài giờ sau khi một thẩm phán liên bang đồng ý đẩy nhanh tiến độ vụ kiện của Harvard nhằm ngăn chính phủ Mỹ đóng băng khoản tài trợ trị giá 2,3 tỷ USD.

Theo thông báo từ Bộ Giáo dục và Bộ Y tế - Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ, các biên tập viên của Tạp chí Luật Harvard bị cho là ưu tiên xét duyệt bài viết của tác giả thuộc nhóm da màu.

"Hành vi này có thể xem là 'phân biệt chủng tộc', vi phạm Đạo luật Dân quyền năm 1964", Văn phòng dân quyền của Bộ Giáo dục cùng Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Mỹ cho biết.

Tuyên bố chung từ hai Bộ cũng lưu ý rằng Mục VI Đạo luật Dân quyền năm 1964 cấm các thực thể nhận hỗ trợ tài chính liên bang, như Đại học Harvard, "phân biệt đối xử dựa trên chủng tộc, màu da hoặc quốc tịch trong các chương trình hay hoạt động của mình".

Ông Craig Trainor, quyền trợ lý bộ trưởng phụ trách dân quyền tại Bộ Giáo dục Mỹ, cho rằng quy trình tuyển chọn bài viết của Tạp chí Luật Harvard chọn bài đăng dựa trên màu da của người viết. "Họ đang sử dụng 'hệ thống ưu tiên', trong đó chủng tộc của học giả rất quan trọng, nếu không muốn nói là quan trọng hơn giá trị bài viết", ông Craig Trainor nhấn mạnh.

Văn phòng dân quyền của Bộ Giáo dục và Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Mỹ sẽ tiếp tục đánh giá mối quan hệ giữa Đại học Havard và Tạp chí Luật Harvard, đặc biệt là quan hệ tài chính, thủ tục giám sát, chính sách tuyển chọn. Các tài liệu khác về tiêu chí kết nạp thành viên và xuất bản bài viết cũng bị xem xét.

Đại diện Đại học Harvard khẳng định trường luôn tuân thủ các quy định pháp luật và sẽ điều tra bất kì cáo buộc vi phạm có cơ sở. Trong khi đó, Tạp chí Luật Harvard, một tạp chí luật học danh tiếng thế giới do sinh viên Trường Luật Harvard điều hành, chưa phản hồi các yêu cầu bình luận.

Cuộc điều tra được thực hiện trong bối cảnh căng thẳng leo thang giữa Đại học Harvard và chính quyền Tổng thống Donald Trump từ cuối tháng ba. Ngày 14/4, chính quyền Mỹ tuyên bố dừng khoản tài trợ trị giá gần 2,3 tỷ USD dành cho Đại học Harvard.

Nhà Trắng đang xem xét việc tiếp tục đóng băng 9 tỷ USD trong các hợp đồng và khoản tài trợ của Chính phủ Mỹ dành cho Harvard, như một phần trong nỗ lực ngăn chặn làn sóng biểu tình ủng hộ Palestine đã lan rộng tại các trường đại học trong suốt 18 tháng qua.

Ngay sau đó, Harvard đã khởi kiện chính quyền Trump, cho rằng các yêu cầu của chính quyền đã "vi phạm quyền hiến định của trường". Theo Chủ tịch Harvard Alan Garber, các yêu cầu này vi phạm quyền tự do ngôn luận theo Tu chính án thứ nhất của Hiến pháp Mỹ, dù trường vẫn cam kết đấu tranh chống chủ nghĩa bài Do Thái.

Thay vì đề nghị tòa ban hành lệnh khẩn cấp nhằm tạm dừng việc cắt tài trợ, trường đã yêu cầu tòa nhanh chóng xem xét nội dung vụ kiện để bảo vệ quyền lợi của mình.