Theo bà Nguyễn Hoàng Ánh, Quyền Trưởng phòng Quản lý chất lượng môi trường (Cục Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường), kế hoạch hành động quốc gia về khắc phục ô nhiễm và quản lý chất lượng không khí giai đoạn 2025 - 2030 được xây dựng nhằm kiểm soát các nguồn phát thải khí gây ô nhiễm, giám sát và dự báo chất lượng không khí, từ đó bảo vệ sức khỏe cộng đồng và thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế xanh, bền vững. 

Đặc biệt, kế hoạch tập trung vào việc cải thiện tình trạng ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, nơi mức độ ô nhiễm đang ở mức cao và có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe người dân. Từ đó nâng cao hiệu lực quản lý chất lượng không khí tại Việt Nam.

Dự thảo kế hoạch gồm 9 nhóm giải pháp cụ thể liên quan đến năng lượng, giao thông, nguồn thải và hoạt động xây dựng.

Hiện Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang xem xét việc xây dựng và vận hành hệ thống quan trắc và cơ sở dữ liệu khí thải để kiểm soát nguồn phát sinh khí thải. Khi đó, các địa phương sẽ phải thực hiện kiểm kê khí thải định kỳ, tích hợp dữ liệu vào hệ thống quốc gia và công khai thông tin.

Các công nghệ hiện đại như AI, Big Data dự kiến sẽ đưa vào phân tích, cảnh báo và dự báo ô nhiễm không khí. Dự thảo cũng đề cập về thiết lập hệ thống ứng phó sự cố ô nhiễm và xây dựng tiêu chí "Nhãn Sinh thái" cho giao thông thân thiện môi trường.

Cục Môi trường cũng đang xây dựng lộ trình kiểm soát chất lượng nhiên liệu phù hợp quy chuẩn quốc gia, để trình Thủ tướng Chính phủ ban hành trước tháng 9/2025. Đồng thời, hoàn thiện nghị định xử phạt vi phạm môi trường và ban hành tiêu chuẩn khí thải địa phương cho phương tiện đang lưu hành. Các hướng dẫn kỹ thuật kiểm kê phát thải và chính sách ưu đãi cho phương tiện xanh, dịch vụ xe điện đang được nghiên cứu và phát triển.

Về hệ thống giao thông xanh và giảm phát thải, dự thảo bao gồm kế hoạch phát triển giao thông công cộng, hỗ trợ chuyển đổi sang phương tiện xanh và xây dựng hạ tầng bền vững. Trong đó, sẽ tập trung xây dựng nhiều chính sách và mô hình thí điểm như thiết lập vùng phát thải thấp tại Hà Nội; hỗ trợ đổi xe máy cũ sang xe điện; trợ giá cho học sinh – sinh viên sử dụng giao thông công cộng,..

Liên quan đến vấn đề phát tán bụi trong không khí, Cục Môi trường cho biết sẽ hạn chế hoạt động phá dỡ, xây dựng công trường vào khung giờ ô nhiễm cao, tăng cường vệ sinh môi trường đô thị, cũng như tái chế chất thải xây dựng và che phủ bề mặt đất trống.

Các tòa nhà công cộng như bệnh viện, trường học dự kiến sẽ thí điểm công nghệ lọc không khí phù hợp.

"Để giám sát hoạt động đốt phụ phẩm, Cục Môi trường sẽ áp dụng các biện pháp như ứng dụng vệ tinh, camera, mạng xã hội. Bên cạnh đó, đầu tư hạ tầng thu gom và tái chế tại chỗ nhằm giảm thiểu ô nhiễm. Chúng tôi cũng đang xem xét thí điểm cấm đốt vàng mã và xây dựng kế hoạch chấm dứt tập tục này tại các cơ sở tâm linh", bà Ánh nói.

Bà Nguyễn Hoàng Ánh thông tin thêm, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang tích cực tham gia các liên minh khu vực, đẩy mạnh hợp tác quốc tế nhằm thu hút đầu tư nước ngoài và trao đổi kinh nghiệm trong công tác kiểm soát ô nhiễm. Cùng với đó, truyền thông cộng đồng để nâng cao nhận thức và khuyến khích người dân chủ động tham gia vào các hoạt động bảo vệ chất lượng không khí.