Nếu có dịp qua, bất cứ ai cũng liên tục phải sững sờ trước vẻ đẹp của những dòng nước ru hồn người và những dãy núi chất ngất mà dịu dàng quá đỗi. Dường như, đó là một chuyến đi ngắm núi, rồi thử bản lĩnh của mình trước đèo lớn, suối sâu và thiên nhiên hoang dã.

Có khi giữa biên ải mịt mù, nước dâng cao, xe lội nước, “ống thở” chổng lên nóc, nước ngập cả kính lái, cứ thế ô tô lao như... tàu ngầm. Có khi miên man trong núi rừng cao nguyên ở khu căn cứ địa cũ của Khun Sa, bà con gặp chúng tôi đều ngơ ngác: chưa bao giờ thấy cái ô tô nào do người Việt Nam lái, đeo biển số Việt Nam mà lại đi đến nơi này. Khun Sa, người từng có 15 nghìn tay súng, sản xuất tới hơn 70% lượng ma túy của nhân loại, người thống lĩnh vùng hiểm trở rộng tới gần 200.000 km2, trùm lãnh thổ 4 quốc gia Trung Quốc, Lào, Thái, Myanmar – nơi mà nhân loại hãi hùng đặt tên là “Tam Giác Vàng”.

Qua Thái Lan khi miền Bắc nước bạn còn nhiều bất ổn về chính trị, vượt qua rất nhiều bốt gác với những binh sỹ đặc nhiệm nai nịt lăm lăm, súng dài thượt, chúng tôi xin phép được thuê thuyền, đặt chân lên doi đất huyền thoại nằm ở ngã ba sông Mê Kông – Me Sai, biên giới giữa ba quốc gia Lào, Thái, Myamar. Cái cù lao hình tam giác đó còn bé hơn thẻo đất bãi giữa sông Hồng dưới chân cầu Long Biên (Hà Nội), nhưng nó là khởi nguồn của tên gọi Tam Giác Vàng vốn đầy tai ương, “tiếng tăm” vang lừng khắp thế giới.

Trước lúc thuyền khởi hành, bất ngờ thay, có con gà trống đứng trên bờ tường sắt cất tiếng gáy kiêu hùng. Ai đó thốt lên như đang làm thơ, “nơi đây, một tiếng gà cũng mang ba quốc tịch”. Đúng là con gà ngẫu hứng gáy trong trời trưa xám xịt đó, nó đã khiến người Lào, người Thái và người Myanmar cùng nghe.

Qua cửa khẩu ở Huổi Say, chiều đó, tôi có mặt ở tỉnh Bò Kẹo của Lào; trong mây xám, dãy núi xanh ngắt ngay bên cạnh là thành phố mang tên “Tam Giác Vàng – Tachileik” (City of Golden Triangle); bên kia sông, ngay trước mắt tôi là bức tượng vàng óng ả, vòi vọi trên nền trời biên tái, tượng do người Thái Lan dựng (thuộc tỉnh Chiềng Rai).

Tôi cứ nghĩ, nếu đứng bên này, dùng nỏ buộc lá thư vào mũi tên, bắn một nhát là bạn bè ở hai nước bên kia bên kia có thể nhận được. Thế mà phải mất mấy ngày, phải mất cả tuần, chúng tôi mới chạm chân đến được huyền thoại Tam Giác Vàng từ các thẻo đất biên thùy của ba quốc gia đó.

Bởi không thể tùy tiện bơi qua sông hay trèo qua núi mà “vượt biên” được, phải tìm một Cửa khẩu quốc tế (thường là ở khá xa doi đất “bãi giữa sông Hồng” kia) để đóng đủ dấu xuất cảnh và nhập cảnh rồi… vòng trở lại.

Chú gà trống ban trưa cất tiếng gáy, tiếng nó gióng giả, tự tin và muôn đời vẫn gợi cho ta cảm giác thanh bình vô hạn độ. Gà Việt Nam cũng chỉ gáy vang và gợi được nhiều yên ả đến vậy mà thôi.

Hóa ra, Tam Giác Vàng, vùng đất chết chóc suốt gần nửa thế kỷ qua bây giờ bình yên quá, không còn những cỗ xe lặc lè chở thuốc phiện, những nương phù dung hoặc tím, hoặc trắng, hoặc hoàng yến lộng lẫy cùng hàng đoàn chiến binh trẻ con hung dữ (trang bị cả tên lửa phòng không vác vai và súng chống tăng) khiến quân các Chính phủ liên quan phải bạt vía kinh hồn như trước năm 1996.

Chính phủ 3 nước, kèm theo sự giúp đỡ của các ủy ban đầy sức mạnh của quốc tế, nhất là lực lượng đặc vụ Mỹ… đã săn lùng Khun Sa bao nhiêu năm, nhưng cuối, sau chừng bốn mươi năm “dọc ngang nào biết trên đầu có ai”, ông ta chỉ chấp nhận quy hàng Chính phủ Myanmar vào năm 1996, với những điều kiện ở thế… thắng mà ông ta đưa ra.

Khi chúng tôi có mặt, “Hoàng tử Chết” Khun Sa mới tạ thế được chưa đầy 3 năm, tại thủ đô Yangon của Myanmar. Nói như người Việt Nam ta, thì như thế gọi là chưa đến kỳ cải cát của mồ ma ông Khun Sa.

Cuối đời, nói là cởi giáp gác kiếm, quy hàng “chính nghĩa” thật, nhưng ông Khun Sa vẫn tham gia kinh doanh vận tải và khai mỏ đá quý. Còn các đường dây giết chóc ở “thủ phủ ma túy” của thế giới này, thì vẫn được điều hành theo “phong cách rất Khun Sa” khiến báo chí nghi ngờ chưa chắc việc “từ trần” của Khun Sa đã là thông tin xác thực.

Ngay cả khi “ông hoàng thuốc phiện” đã vĩnh viễn rời “ngai vị”, rời thế gian, thì lãnh đạo Cục phòng chống ma túy của Bộ Công an Lào và nhiều nhân viên an ninh các quốc gia vẫn liên tục bị sát hại bởi các ông trùm manh động và quỷ quyệt nhất, lượng ma túy được sản xuất và tinh luyện tại khu vực Tam Giác Vàng vẫn đủ để bất cứ ai phải kinh ngạc.

Thông tin chính thức được báo chí Việt Nam và các nước đăng tải: Cơ quan chống ma túy và tội phạm của LHQ cho biết, ở Myanmar, diện tích trồng cây thuốc phiện của đã giảm từ 130.300 ha vào năm 1998 xuống còn 21.500 ha vào năm 2006!

Tuy nhiên, tính trên diện tích toàn bộ vùng Tam Giác Vàng, do sự lơi là kiểm soát của các Chính phủ, từ năm 2004 đến năm 2009, diện tích trồng cây thuốc phiện đã tăng gấp đôi. Theo thống kế, trong 3 năm từ 2006 đến 2008, công an Lào đã phá tới 1.104 vụ buôn bán và vận chuyển ma túy, bắt gần 1.700 đối tượng vi phạm.

Thị xã Huổi Say (thủ phủ tỉnh Bò Kẹo, Lào) nằm bên bờ Mê Kông lững lờ, mơ mộng. Ở đó có một ngôi chùa nổi tiếng nghìn năm tuổi, với mấy trăm bậc tam cấp kéo từ bờ sông con sông hùng vĩ lên tít đỉnh núi có Phật.

Đêm về, thị xã u tịch, khêu máu lãng tử vô cùng, qua sông là đến nước khác rồi. Trên mạng và cả ở những lời rỉ tai của người biết chuyện Tam Giác Vàng, đều thấy đám “Tây ba lô” kháo rất nhiều về một “thiên đường” mua và sử dụng cần sa tại Huổi Say.

Mua bao nhiêu cũng có, họ chào hàng bằng cách giơ ra những cái cân tiểu ly làm ám hiệu, còn “hàng độc” thì giấu ở một nơi mà bao giờ tin cẩn lắm mới dám trao. Đám “bẹp tai” thường lưu lại ở nơi này để “tận hưởng”, hết hạn vida thì xin gia thêm hạn là vì thế. Chúng tôi lang thang đóng giả kẻ gạ mua cần sa. Đi vào thế giới của quỷ là điều bao giờ cũng khó khăn.

Sự bình yên choán hết không gian, du khách châu Âu bíu vai nhau hát tiếng Anh khe khẽ, tiếng cụng của các chai bia Lào dịu dàng như chuông khánh trong chùa, bỗng dưng chúng tôi nhớ tới tiếng gà ở ngã ba sông trên đất Thái. Tiếng gáy ấy thật kiêu hùng.

Dường như nó đang báo hiệu vùng đất chết rộng lớn của Tam Giác Vàng huyền hoặc, kinh quái kia đã trở lại thanh bình hoặc có vẻ thanh bình rồi. Các đường dây sản xuất và buôn bán tới 70% ma túy của nhân loại, phần thì rã rục, phần thì đi vào bí mật. Các “ông hoàng thuốc phiện” dần ẩn khuất, họ để lại vùng ngã ba sông vốn đầy “lục lâm thảo khấu” này cho sự trình diễn của những người biết mánh kinh doanh du lịch thời mới.

Tiếng gà trưa báo hiệu rằng: gà ta sẽ kéo về một đàn gà “đẻ trứng vàng” cho ngành công nghiệp không khói (du lịch) của Tam Giác Vàng? Đường vào Tam Giác Vàng giờ bạt ngàn thứ cây lấy nhựa – cây cao su – thay cho thứ cây lấy nhựa quả (anh túc) khi xưa. Người Lào, người Thái, người Myanmar giờ đã làm giàu nhờ công nghệ khai thác huyền thoại Tam Giác Vàng phục vụ người đến từ năm châu bốn biển.

Họ làm du lịch giỏi đến mức, càng đi tôi càng thấy xót xa cho du lịch Việt Nam. Ở khắp Myanmar, Lào, Thái, người ta có thể gặp ngàn lẻ một thứ mang nhãn hiệu “Golden Triangle”. Khách sạn 5 sao quốc tế, khu nghỉ dưỡng nhiều triệu đô la, cả một bảo tàng thuốc phiện, cả khu bệnh viện, nhà hàng, quán cà phê, đồ lưu niệm, tượng phật, thuyền bè, bến nước, áo mũ, bật lửa, tranh ảnh, từng mụn vải miếng sắt nhỏ nhất… người ta đều quyết tâm dán thương hiệu “Tam Giác Vàng” vào đặt tên.

Chiếc áo phông “Golden Triangle” còn vẽ thêm cả bản đồ vùng giáp ranh và bãi bồi lịch sử giữa ba quốc gia. Tấm thiệp “Golden Triangle” với bạt ngàn hoa thuốc phiện, với doi đất cát vàng rực rỡ (họ đã photoshop cho nó vàng thêm!) được bày bán ở khắp nơi. Thậm chí người ta còn làm những cái triện bôi mực để đóng cồm cộp lên tấm thiệp với giá 6 bạt/ tấm.

Hầu như du khách nào đến Tam Giác Vàng cũng mua thiệp rực rỡ nương hoa thuốc phiện, rồi họ tự tay mình triện chữ “Golden Triangle” kèm theo các hình nai, hổ, sư tử (là lô-gô đóng trên các bánh hê-rô-in loại thứ thiệt của Tam Giác Vàng) vào và gửi thẳng từ hòm bưu điện mang thương hiệu “Golden Triangle” (có ở mọi góc phố) về cho gia đình, bạn bè.

Từ những cái nhỏ nhất như một miếng gỗ có nam châm đính trên xe cộ, đồ gia đụng; đến cái khổng lồ như: cả Bệnh viện, cả khu resort đầu tư nhiều triệu đô la, cả thành phố biên thùy Tachileik của Myanmar, tất tật đều gắn biển, đeo tên “City of Golden Triangle”, “Golden Triangle hospital”

Có cảm giác, từng lá cây ngọn cỏ ở Tam Giác Vàng cùng mở lòng đón khách du lịch. Đêm, trăng sáng nhờ nhợ, chúng tôi đi dọc các quán ven sông của người Thái, nhâm nhi bia rượu Thái, ăn cá sông Mê Kông và nhìn doi đất nhỏ bé hình lưỡi dao bầu là khởi nguồn của tên gọi Tam Giác Vàng.

Nơi ấy, dưới trăng mơ, chỉ bời bời lau cỏ, chỉ thao thiết hai dòng Me Sai và Mê Kông. Ngồi mà lại càng thán phục lối làm du lịch của các nước bạn. Myanmar và Thái tranh nhau kinh doanh những cái cổ dài thượt của bộ tộc Kayan (phụ nữ họ đeo nhiều chiếc vòng đồng sáng bóng, nặng tới hơn 10kg, khiến cổ có thể dài tới 30 – 40cm).

Trong khi phía Tam Giác Vàng trên đất Lào tràn ngập sòng bạc, nhà hàng, khách sạn, đại lộ, thì hai quốc gia Myanmar và Thái lan cũng vẫn tranh nhau giữ kỷ lục là những nơi khai thác huyền thoại Tam Giác Vàng đến thượng thặng! Họ thành lập cả “Bảo tàng thuốc phiện”, ý rằng đến nơi từng thủ phủ cây anh túc của thế giới thì phải tìm hiểu về thuốc phiện cho nó rõ ngọn ngành.

Người Thái treo biển Bảo tàng Thuốc phiện (House of Opium – Museum), người Myanmar cũng “con gà tức nhau tiếng gáy” đứng ra lập một nhà trưng bày còn quy mô hơn, có thêm cả âm thanh và hình ảnh rùng rợn về sự giết chóc, tha hóa tột cùng vì “con ma” đáng sợ hơn cả… ma cà rồng: ma túy. Ngoài Tam Giác Vàng ra, thế giới này không ở đâu có bảo tàng thuốc phiện cả.

Bảo tàng ma túy là nơi hội tụ quá nhiều những ý tưởng ngộ nghĩnh và trí tuệ nhất liên quan đến việc trưng bày “kỹ nghệ ma túy” mà loài người có thể nghĩ ra được. Ngay cửa vào là tấm biển lớn, viết tiếng Anh, trình bày về lịch sử ra đời, sự tai quái tàn độc của loài cây anh túc.

Bảo tàng cũng trưng bày một gian riêng gồm ảnh và tượng đắp “vua thuốc phiện” Khun Sa (Khun Sa Opium King) lúc cưỡi ngựa, lúc đủng đỉnh trong thế giới ma mãnh mà “ông là một là riêng là thứ nhất”. Bảo tàng còn “quái đản” tới mức, trưng bày những thứ mà người Việt Nam có lẽ vĩnh viễn không bao giờ được mục sở thị ở ngoài đời: các lô-gô, nhãn hiệu, thương hiệu heroin loại xịn nhất mà Tam Giác Vàng có thể phân phối đi khắp thế giới (various heroin logoes). Ở bảo tàng Thuốc phiện, có lẽ là nơi duy nhất trên địa cầu, các cửa hiệu có treo biển bán… những thứ đồ có chữ opium (thuốc phiện).

Họ treo công khai, mua bán công khai, chỉ có điều những cái du khách mang về là đồ cổ sưu tâm, là hàng mỹ ký, quà hàng lưu niệm. Đó là các bộ sưu tập cân tiểu ly, quả cân, đĩa cân, các hình thức đo lường cổ xưa và tân kỳ nhất với muôn hình vạn trạng mà người dân và các ông trùm vùng Tam Giác Vàng thường dùng để buôn bán thuốc phiện, bạch phiến (heroin), metamphetamine… Chúng tôi ghi chép được các biển hiệu bán “thuốc phiện” (opium), gồm: “opium weights”, “opium scales”, “opium boxes”, “opium pipes” (cân bán thuốc phiện, bàn đèn, hộp đựng, ống điếu hút thuốc phiện…).

Tam Giác Vàng, bước ra từ huyền thoại, từ đau thương và lầm lạc kinh thiên mang quy mô thế giới, miền đất đó giờ đây đang là điểm “xâu xé” của các “mưu đồ” kinh doanh du lịch. Xứ sở của hoa anh túc, nơi từng nhiều thập niên “đứng ra” cung cấp 70% lượng ma túy đi đầu độc loài người đó đã và đang thật hồi sinh bằng cách khai thác chính “huyền thoại chết chóc” của mình.

Nơi đây, người ta đang xây dựng những điểm đến đầy ý nghĩa, dịch ra tiếng Việt là “Thành phố của những thiên thần”/ “Vương quốc của những nụ cười”. Có phải vì thế mà, mỗi lần nhớ lại 20 ngày lãng du khắp hàng nghìn cây số qua 4 quốc gia, đi dọc ngang Tam Giác Vàng kia, tôi không thể không nhớ đến tiếng gà đột ngột gáy ban trưa, thức gọi cái cảm giác yên bình nào đó khi đang ở giữa “thủ phủ ma túy của thế giới”?