Sức sống mới ở vùng cao Bình Điền

Đổi thay từ nông nghiệp

Ngồi cần mẫn sửa lại trang trại tổng hợp vườn, ao, chuồng, diện tích khoảng 6 ha, ông Nguyễn Mạo (SN 1954, thôn Đông Hòa) không giấu được niềm vui khi đã vươn lên từ gian khó.

Ông Mạo kể lại, năm 1976, gia đình ông đến vùng kinh tế mới Bình Điền để xây dựng cuộc sống. Năm 1982, ông bắt đầu khai hoang, chủ yếu dựa vào vài sào ruộng và chăn nuôi nhỏ lẻ, trong khi đất đai bạc màu, thiếu kinh nghiệm sản xuất, lại thường xuyên bị thú rừng phá hoại nên hiệu quả kinh tế thấp.

Khoảng năm 1995, nhận thấy cần thay đổi cách làm để thoát nghèo, ông Mạo đã chuyển đổi mục đích canh tác, trồng các loại cây ăn quả bản địa phù hợp với khí hậu và thổ nhưỡng vùng. Đặc biệt, từ năm 2005, thực hiện chủ trương phát triển kinh tế trang trại và chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi của chính quyền địa phương, gia đình ông mạnh dạn cải tạo vườn tạp.

Nhờ áp dụng khoa học kỹ thuật, học hỏi từ các lớp tập huấn do UBND xã và các phòng ban chuyên môn của cấp huyện (cũ) tổ chức, mô hình kinh tế của gia đình ngày càng phát triển. Hiện, trang trại của ông Mạo có 1 ha ao hồ nuôi các loại cá như trắm cỏ, rô phi, cá mè. Khoảng 4 ha trồng cây ăn quả đa dạng gồm bưởi da xanh, sầu riêng, chôm chôm, ổi, cam, thanh trà, vải thiều, bơ… Phần còn lại là khu chăn nuôi tổng hợp gồm bò, heo, gà, vịt, tạo nên vòng tuần hoàn khép kín giữa trồng trọt và chăn nuôi. Thu nhập của gia đình hơn 300 triệu đồng/năm, tạo việc làm thường xuyên cho nhiều lao động.

Ngoài trang trại, gia đình ông Mạo còn trồng hơn 12 ha rừng sản xuất, vừa tăng thu nhập vừa góp phần phủ xanh đồi trọc. Ông Mạo cũng sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm, giúp đỡ các hộ dân khác trong thôn học hỏi và phát triển kinh tế, góp phần lan tỏa phong trào sản xuất nông nghiệp hiệu quả.

“Nhờ mô hình trang trại và trồng rừng, thu nhập của gia đình tôi ổn định, từ nghèo khó nay có cuộc sống khá giả. Trong thời gian tới, tôi mong được tiếp tục tham gia các lớp tập huấn kỹ thuật, được hỗ trợ về đầu ra sản phẩm, kết nối tiêu thụ nông sản ổn định nhất là bán hàng trực tuyến, hướng đến phát triển mô hình trang trại bền vững, an toàn, thân thiện với môi trường”, ông Mạo nói.

Đã nhiều năm rồi tôi mới đặt chân trở lại Bình Điền, mảnh đất mà lâu nay chỉ là điểm thoáng qua trên cung đường dẫn lên A Lưới. Nhưng lần này, qua buổi trò chuyện cùng ông Mạo và di chuyển khắp vùng cao này, Bình Điền không còn là một cái tên mờ nhạt trong ký ức của tôi, đó là một bức tranh miền quê sống động, nhiều đổi thay, những con đường mới, nhiều mái nhà khang trang và những mô hình kinh tế hiệu quả đã giúp người dân thoát nghèo.

Bà con ở đây nhớ lại, hàng chục năm trước, Bình Điền gập ghềnh đèo dốc, thiếu điện, thiếu nước, người dân quanh năm sống nhờ vào vài sào ruộng khô cằn, quanh quẩn với nắng gắt, mưa dầm, cái nghèo đeo bám. Dần dần, được chính quyền quan tâm đầu tư hạ tầng, mở đường, kéo điện về tận thôn bản, xây dựng trường học, trạm y tế, cuộc sống “sang trang”. Qua sự vận động, tuyên truyền của chính quyền các cấp, người nông dân được hướng dẫn trồng rừng kinh tế, cây ăn quả, chăn nuôi gia súc, gia cầm theo hướng bền vững. Nhiều hộ mạnh dạn vay vốn, đầu tư mô hình kinh tế tổng hợp, từ đó từng bước thoát nghèo, góp phần làm cho Bình Điền ngày càng khởi sắc.

Gia đình ông Lê Cư (SN 1974, thôn Bình Sơn) là một trong những hộ tiêu biểu trong phong trào phát triển kinh tế hộ gia đình tại địa phương. Nhận thấy xu thế nông nghiệp hiện nay hướng đến các mô hình sạch, an toàn, ông Cư cùng con cái mạnh dạn vay 100 triệu đồng từ ngân hàng để khởi nghiệp từ mô hình chăn nuôi heo rừng lai. Với diện tích khoảng 1.200 m2, ông đầu tư xây dựng chuồng trại bán tự nhiên, kết hợp trồng cây ăn quả xung quanh để tạo bóng mát, môi trường gần gũi với tập tính sinh trưởng của heo.

Ông Cư cùng gia đình cũng tích cực tham gia các lớp tập huấn kỹ thuật chăn nuôi, phòng trị bệnh trên đàn vật nuôi do Trạm Khuyến nông thị xã Hương Trà (cũ) tổ chức. Nhờ chịu khó học hỏi và biết tận dụng nguồn thức ăn tự nhiên sẵn có như rau rừng, chuối, sắn, bắp, măng, đàn heo phát triển tốt, ít bệnh tật, thịt săn chắc, được người tiêu dùng ưa chuộng.

Đến nay, mô hình phát triển ổn định, với 7 heo nái sinh sản, 2 heo đực giống và hơn 40 heo con, heo thịt. Bên cạnh chăn nuôi, gia đình còn trồng thêm cây ăn quả, rau sạch để phục vụ đời sống và tận dụng phân chuồng làm phân bón hữu cơ, hình thành vòng tuần hoàn nông nghiệp khép kín.

“Trung bình mỗi năm, mô hình mang lại thu nhập từ khoảng 150 triệu đồng, giúp gia đình tôi thoát nghèo, có của ăn của để cho con cái. Chính quyền địa phương, các đoàn thể đã tạo điều kiện thuận lợi về vốn vay, hướng dẫn kỹ thuật và tập huấn chăn nuôi giúp chúng tôi phát triển mô hình hiệu quả. Trong thời gian tới, gia đình dự định mở rộng quy mô chăn nuôi, đầu tư chuồng trại, phối hợp tiêu thụ sản phẩm theo hướng hợp đồng hoặc liên kết với các nhà hàng, khu du lịch trong vùng để tăng tính bền vững”, ông Cư nói.

Tiếp tục giảm nghèo, phát triển kinh tế

Chia sẻ về những đổi thay của xã nhà, Chủ tịch UBND xã Bình Điền - Trần Xuân Anh thông tin, xã có 22 thôn, trong đó có 6 thôn là người đồng bào dân tộc thiểu số. Trong thời gian qua, với sự tập trung chỉ đạo của các cấp uỷ Đảng và chính quyền địa phương, sự cố gắng nỗ lực bà con nhân dân, tình hình kinh tế - xã hội của xã đã có nhiều chuyển biến tích cực. Đặc biệt, 5 năm qua, công tác giảm nghèo đạt kết quả nổi bật, tỷ lệ hộ nghèo từ 4,47% (năm 2020) đến nay giảm còn khoảng 1,13%.

Để đạt được điều này, xã tập trung triển khai đồng bộ nhiều giải pháp giảm nghèo bền vững, trong đó ưu tiên tổ chức các lớp tập huấn, hướng dẫn về nông nghiệp cho bà con nông dân, khuyến khích người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp với điều kiện địa phương. Đặc biệt, xã chú trọng tổ chức chương trình livestream “Kết nối nông sản đến với người tiêu dùng” trên mạng xã hội. Mới nhất vào tháng 7/2025, hơn 500 kg nông sản trên địa bàn xã đã được tiêu thụ trực tiếp như dâu tiên, ổi, nếp than, chanh... Nhờ đó mang lại thu nhập cho nông dân, góp phần quảng bá, giới thiệu các sản phẩm đặc trưng của địa phương đến với thị trường tiêu dùng, mở ra nhiều cơ hội kết nối thương mại.

Riêng lĩnh vực nông nghiệp đạt được nhiều kết quả quan trọng, các mô hình ứng dụng tiến bộ kỹ thuật được triển khai qua đó góp phần nâng cao năng suất, thu nhập và cải thiện đời sống người dân. Trong đó, diện tích cây cao su trên địa bàn xã đạt 876 ha, thu nhập bình quân 70 triệu đồng/ha/năm, diện tích rừng sản xuất 3.533,5 ha, thu nhập bình quân 15-20 triệu/ha/năm, trong đó diện tích rừng tham gia trồng rừng gỗ lớn gắn với chứng chỉ FSC đạt 882,8 ha…

Cũng theo Chủ tịch UBND xã Bình Điền, thời gian tới, để tập trung phát triển kinh tế, giảm nghèo và phát huy tốt những tiềm năng lợi thế của địa phương, xã đã đề ra những định hướng lớn, trong đó chú trọng đẩy mạnh công tác xúc tiến thu hút đầu tư, tập trung nguồn lực để thực hiện quy hoạch phát triển dịch vụ nhất là vùng trung tâm, nâng cấp các điểm chợ hiện có để phát triển thương mại, xây dựng chợ Bình Điền trở thành chợ đầu mối tiêu thụ nông sản phía Tây TP Huế. Mặt khác, đẩy mạnh phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, phát triển hạ tầng, giao thông.

“Xã cũng sẽ quan tâm phát triển nông nghiệp toàn diện bằng cách tuyên truyền, tập huấn, hướng dẫn kỹ năng chuyển đổi số trong nông nghiệp, đặc biệt là đưa các sản phẩm nông sản đặc trưng của địa phương lên các sàn thương mại điện tử. Đẩy mạnh cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa, gắn phát triển nông nghiệp với dịch vụ du lịch. Tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng ứng dụng công nghệ cao. Xã phấn đấu đến năm 2030 phát triển vùng chuyên canh cây ăn quả có giá trị khoảng 140 ha. Tăng cường công tác quản lý, bảo vệ, phát triển rừng”, ông Anh nhấn mạnh.

“Tấm áo mới” mà Bình Điền khoác lên ngày hôm nay minh chứng cho một hành trình bền bỉ, kiên cường của người dân nơi đây. Hi vọng rằng, vùng cao Bình Điền sẽ tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, không ngừng đổi mới, sáng tạo trong phát triển kinh tế - xã hội, từng bước nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân, góp phần xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững.