Gian lận

Về vấn đề này, ông Nguyễn Duy Hồng, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ Thực vật Hà Nội cho rằng, “siêu thị Metro đang vi phạm, đang lợi dụng người tiêu dùng”.

Người ta nghĩ rằng hàng vào siêu thị đều có nguồn gốc xuất xứ và được các cơ quan nhà nước chứng nhận chất lượng. Nhưng riêng thực phẩm tươi sống (trong đó có rau, củ, quả) thì không có cơ quan nhà nước nào chứng nhận. Bởi thế, HTX, doanh nghiệp phải tự chịu trách nhiệm về việc công bố sản phẩm rau an toàn.

Cũng theo ông Hồng, các sản phẩm của bà Tưởng được bán tại siêu thị Metro chỉ có nhãn mác ghi thông tin là “NCC Nguyễn Thị Tưởng, xã Đại Thịnh, Mê Linh, Hà Nội” và hoàn toàn không có bất cứ từ "rau an toàn" nào. Như vậy có nghĩa là, bà Tưởng không bán rau an toàn cho siêu thị Metro.

Bên cạnh đó, cơ sở Nguyễn Thị Tưởng cũng không ghi rõ loại rau, củ, quả đó được sản xuất ở xứ đồng/vùng nào. Vì thế, người tiêu dùng không thể truy xuất được nguồn gốc của sản phẩm.

Khảo sát bảng kê hàng hóa bán ra của cơ sở Nguyễn Thị Tưởng đối với Chi nhánh Cty TNHH MM Mega Market (Việt Nam) tại đường Phạm Văn Đồng, phường Cổ Nhuế I, quận Bắc Từ Liêm (Hà Nội), hiện đang quản lý siêu thị Metro cho thấy, rất nhiều mã hàng không được nhà cung cấp công bố chất lượng an toàn.

Ví dụ, bảng kê hàng hóa bán ra ngày 8/4/2016 gồm có 7 sản phẩm, nhưng chỉ có 3 sản phẩm có chữ “an toàn” phía sau là: khổ qua an toàn, bí xanh Bắc an toàn loại 2, thơm tây an toàn. 4 sản phẩm còn lại chỉ được ghi là: su hào loại 2, khoai tây Bắc loại 1, dưa leo loại 2 và khoai tây Bắc loại 1.

PV NNVN vào siêu thị Metro Thăng Long để mua 10 mã sản phẩm rau, củ, quả của nhà cung cấp Nguyễn Thị Tưởng và bất ngờ rằng, tất cả các sản phẩm đều được siêu thị này công bố là sản phẩm an toàn!

Biểu đồ tăng giá 1 kg dưa chuột từ ruộng, HTX đến NCC Nguyễn Thị Tưởng đến siêu thị, và từ siêu thị đến tay người tiêu dùng

Ông Hồng nhận định, “Metro làm ăn như thế là vớ vẩn”, và khuyết điểm lớn nhất là của siêu thị. Siêu thị không hợp đồng rõ ràng, không kiểm soát chặt chẽ.

Trước đây, Chi cục BVTV đã từng phát hiện siêu thị Metro cố nhập rau không rõ nguồn gốc xuất xứ (không có nhãn mác, địa chỉ nhà cung cấp) và chỉ được buộc bằng lạt thông thường. Còn người tiêu dùng lại cho rằng, họ đang bị Metro lừa dối. Hành vi đó của Metro là gian lận thương mại.

Để trở thành đối tác và đưa rau vào hệ thống siêu thị Metro, chủ cơ sở Nguyễn Thị Tưởng cho biết, chỉ cần có trong tay từ 4 loại giấy tờ gồm: giấy đăng ký kinh doanh, hợp đồng mua bán hàng hóa, giấy chứng nhận kiến thức ATTP, và giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATVSTP là sẽ có được hợp đồng cung cấp rau cho siêu thị Metro.

Thế nhưng, trên thực tế, các giấy tờ đó cũng chỉ chứng nhận rau được trồng ở vùng đủ điều kiện sản xuất rau an toàn, nghĩa là các yếu tố đầu vào trước khi sản xuất. Còn thứ mà người tiêu dùng cần hơn là chứng nhận từng mặt hàng, loại rau, lô rau có an toàn hay không... thì lại không hề có. Thậm chí, cơ sở này còn đi mua rau ngoài vùng rau an toàn để đưa vào siêu thị.

Một hóa đơn bán lẻ của Metro ghi giá các loại rau, củ, quả của NCC Nguyễn Thị Tưởng cao gấp nhiều lần so với giá thực tế thu mua tại ruộng

Khi cơ sở không tiến hành công bố, thì chất lượng rau an toàn lại phụ thuộc hoàn toàn vào việc kiểm nghiệm lấy mẫu định kỳ của phía siêu thị.

Thế nhưng, về phía Metro thì lần lấy mẫu rau gần đây nhất đối với cơ cở bà Tưởng cũng là tháng 12/2015, tức là gần 4 tháng về trước. Vậy có ai đảm bảo cho số rau củ của NCC Nguyễn Thị Tưởng được gắn mác an toàn trên kệ hàng siêu thị này là an toàn, bởi các lô lấy mẫu cũng chỉ đếm trên đầu ngón tay.

Giá rau “nhảy đồng” từ hộ sản xuất đến Metro

Sau ghi đối chiếu hóa đơn nhập hàng của bà Tưởng từ các hộ dân/HTX, bảng kê hàng hóa bán ra (kèm theo đơn giá) của cơ sở Nguyễn Thị Tưởng cho siêu thị Metro và hóa đơn bán lẻ của siêu thị Metro cho người tiêu dùng (trong khoảng thời gian đầu tháng 4, là thời điểm không có biến động về giá cả), chúng tôi thực sự sửng sốt vì có sản phẩm siêu thị “thét giá” cao gấp 6 lần so với giá rau nhà cung cấp nhập.

Bảng kê hàng hóa bán ra của cơ sở Nguyễn Thị Tưởng cho Chi nhánh Cty Mega Market (Việt Nam)

Ví dụ, với sản phẩm khổ qua, bà Tưởng nhập với giá chỉ 7.000 đồng/kg, bán cho siêu thị Metro 24.000 đồng. Sau khi đưa vào siêu thị, hàng hóa trên tiếp tục được đẩy giá lên thành 30.000 đồng. Như vậy, sau khi rời khỏi vùng sản xuất, khi đến tay người tiêu dùng, giá 1 kg mướp đắng tăng lên 23.000 đồng so với giá ban đầu.

Một dẫn chứng khác cũng khiến nhiều người kinh hoàng, đó là có thời điểm giá 1 kg dưa chuột được bà Tưởng nhập với giá 2.000 đồng/kg, bán cho siêu thị 7.000 đồng/kg. Kế đến, siêu thị lại đẩy giá từ 7.000 đồng lên 11.900 đồng (cao gấp xấp xỉ 6 lần so với giá thu mua tại ruộng).

Có những sản phẩm nhà cung cấp (NCC) Nguyễn Thị Tưởng “ăn” chênh lệch giá khá thấp, nhưng siêu thị lại đẩy giá tăng cả chục ngàn đồng/kg củ, quả. Ví dụ mặt hàng khoai tây Bắc loại I được nhà cung cấp nhập 9.500 đồng/kg, sau đó bán cho siêu thị 12.500 đồng/kg. Tuy nhiên, người tiêu dùng phải mua khoai tây Bắc loại 1 (NCC Nguyễn Thị Tưởng) với giá 21.500 đồng.

Vì sao giá rau ở siêu thị hơn ngoài chợ rất nhiều nhưng vẫn được người tiêu dùng mua? Chắc chắn có một lý do quan trọng, đó là họ tin vào 3 chữ “rau an toàn” của siêu thị Metro. Nhưng buồn thay, họ đã bị lừa dối.