Ong ký sinh đẩy lùi sâu đầu đen
Năm 2024, hàng loạt diện tích trồng dừa ở tỉnh Tiền Giang (cũ) bị đe dọa, tấn công bởi sâu đầu đen. Nhiều vườn dừa ở xã Tân Thới, huyện Tân Phú Đông (nay là xã Tân Thới, tỉnh Đồng Tháp) cũng nhanh chóng bị gây hại bởi loài sâu này.
Ông Lưu Văn Minh, Chủ tịch HĐQT HTX Dịch vụ nông nghiệp Tân Thới cho biết, sâu đầu đen bắt đầu tấn công các vườn dừa trên địa bàn xã từ đầu mùa khô 2024 - 2025. Chỉ trong một thời gian ngắn, cây dừa trong nhiều vườn dừa đã bị khô héo hàng loạt do bị sâu đầu đen ăn phần thịt ở mặt dưới lá. Ngay cạnh nhà ông Minh, một vườn dừa của nhà hàng xóm rộng 2ha bị sâu đầu đen gây hại. Chưa tới 3 tháng, chủ vườn đã phải chặt bỏ toàn bộ cây dừa trong vườn. Nhiều vườn khác cũng phải đốn bỏ hết sau khi bị sâu đầu đen gây hại nặng.
Một vườn dừa ở Tiền Giang (cũ) bị héo khô, xơ xác do sâu đầu đen. Ảnh: Sơn Trang.
Thống kê của UBND xã Tân Thới (cũ) cho thấy đến cuối tháng 11/2024, đã có 50,6ha dừa trên địa bàn bị nhiễm sâu đầu đen.
Trước tình hình nhiều vườn dừa ở Tân Thới tái nhiễm sâu đầu đen và có xu hướng lây lan nhanh, Công ty Cổ phần Công nghiệp thực phẩm Thabico đã phối hợp với Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Tân Phú Đông (cũ) và UBND xã Tân Thới hỗ trợ nông dân trồng dừa phòng chống sâu đầu đen bằng ong ký sinh.
Bà Nhan Tuyết Trinh, Trưởng phòng Phát triển nông nghiệp của Thabico cho biết, do các cây dừa rất cao nên việc phun thuốc lên ngọn dừa để trừ sâu đầu đen rất khó. Xã Tân Thới nằm trên một cù lao giữa sông Tiền, thường xuyên có gió nên khi phun thuốc lên ngọn dừa rất dễ gây ô nhiễm ra môi trường xung quanh. Mặt khác, sâu nằm ở nách lá, lại có kén bao quanh nên việc sử dụng các loại thuốc trừ sâu để trị loài sâu này gần như không có hiệu quả.
Trước khó khăn đó, Thabico đã tư vấn cho chính quyền địa phương áp dụng giải pháp sinh học, thả ong ký sinh để diệt sâu đầu đen trong các vườn dừa.
Thực hiện chương trình phòng trừ sâu đầu đen bằng ong ký sinh, Thabico đã chủ động thả ong ký sinh trên toàn bộ diện tích dừa hữu cơ nguyên liệu mà Công ty đang liên kết thực hiện với nông dân Tân Thới, kể cả những vườn dừa chưa bị nhiễm sâu đầu đen nhằm tăng khả năng bảo vệ toàn bộ vùng dừa hữu cơ trước nguy cơ tấn công của loài sâu này.
Đồng thời, Thabico hỗ trợ chính quyền địa phương thả ong ký sinh trong các vườn dừa đang bị sâu đầu đen gây hại tại các ấp Tân Phú, Tân Qúy và Tân Hưng. Thabico cũng tài trợ các thiết bị cần thiết để Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Tân Phú Đông (cũ) xây dựng một phòng nuôi ong ký sinh nhằm tạo nguồn ong tại chỗ và thả định kỳ vào các vườn dừa. Ngoài ra, Công ty còn phối hợp với Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Tân Phú Đông và chính quyền địa phương tổ chức các buổi tập huấn cho nông dân các biện pháp kiểm soát sâu đầu đen gây hại trên vườn dừa.
Ong ký sinh - thiên địch của sâu đầu đen. Ảnh: Sơn Trang.
Việc thả ong ký sinh trong các vườn dừa ở Tân Thới trong mùa khô 2024 - 2025 đã mang lại những kết quả rất tích cực. Theo ông Lưu Văn Minh, lúc mới thả ong ký sinh, nông dân không tin tưởng lắm khi thấy những con ong nhỏ xíu. Nhưng sau một thời gian, những vườn dừa được thả ong ký sinh đã gần như không còn sâu đầu đen, qua đó đem lại niềm tin cho cả nông dân và chính quyền địa phương.
Tin tưởng vào giải pháp ong ký sinh nên khi thấy những hộ trồng dừa vẫn đang dùng thuốc hóa học để phun xịt lên những cây dừa bị nhiễm sâu đầu đen dẫn tới nguy cơ ảnh hưởng xấu đến sự sinh trưởng của ong ký sinh, UBND xã Tân Thới đã có hành động để bảo vệ loài thiên địch này.
Theo đó, UBND xã Tân Thới yêu cầu người dân trồng dừa ở các ấp đang có sâu đầu đen gây hại và các ấp lân cận không phun xịt thuốc hoá học sau khi thả ong để bảo vệ nguồn ong ký sinh trên vườn dừa nhằm đảm bảo hiệu quả phòng trừ sâu đầu đen theo khuyến cáo của cơ quan chức năng.
Đồng thời, UBND xã Tân Thới cũng khuyến cáo người dân cần chủ động thường xuyên thăm vườn, cắt tỉa tàu lá hoặc lá chết do sâu gây hại trên cây dừa và các cây trồng khác mà sâu đầu đen gây hại như cau, lá dừa nước, chuối.... Đồng thời tiêu hủy bằng cách đốt hoặc vùi xuống nước nhằm làm giảm mật số sâu hại dừa.
"Vệ sĩ" bảo vệ vùng dừa hữu cơ
Thabico là một trong những doanh nghiệp hàng đầu trong ngành dừa hiện nay với các sản phẩm chính như nước dừa, cơm dừa nạo sấy... Các sản phẩm từ dừa của Thabico hiện đang được xuất khẩu tới nhiều nước trên thế giới.
Một vườn dừa trong dự án vùng dừa hữu cơ của Thabico tại xã Tân Thới. Ảnh: Sơn Trang.
Để cung cấp những sản phẩm chất lượng cao cho khách hàng, đồng thời góp phần phát triển kinh tế địa phương, nâng cao thu nhập và tạo sinh kế bền vững cho nông dân, những năm gần đây, Thabico đang đẩy mạnh liên kết với nông dân xây dựng các vùng dừa hữu cơ tại các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, trong đó có vùng dừa hữu cơ ở xã Tân Thới.
Đến tháng 9 năm nay, diện tích dừa ở Tân Thới có chứng nhận hữu cơ đã đạt gần 500ha với các chứng nhận của Mỹ, EU và Nhật Bản. Bà Nhan Tuyết Trinh cho biết trong năm nay, Thabico có kế hoạch phát triển vùng dừa hữu cơ nguyên liệu ở Đồng bằng sông Cửu Long lên 1.500ha.
Để bảo vệ các vườn dừa hữu cơ trước sự tấn công của sâu đầu đen, trong những năm qua, Thabico đã thường xuyên áp dụng giải pháp thả ong ký sinh vào các vườn dừa thuộc dự án hữu cơ của Công ty. Như tại Tân Thới, sau thành công của chương trình thả ong ký sinh để đẩy lùi sâu đầu đen trong mùa khô 2024 - 2025, đến nay, Thabico vẫn tiếp tục thả ong ký sinh định kỳ vào các vườn dừa hữu cơ. Trong đó, với loài ong mắt đỏ, cứ 3 đến 6 tháng Công ty lại thả một lần.
Giải pháp dùng ong ký sinh để kiểm soát sâu đầu đen hại dừa đến nay vẫn đang chứng minh được hiệu quả cao trong việc bảo vệ vùng dừa hữu cơ ở xã Tân Thới. Ông Lưu Văn Minh, Chủ tịch HĐQT HTX Dịch vụ nông nghiệp Tân Thới chia sẻ, nhiều vườn dừa từng bị sâu đầu đen cắn phá đến tàn tạ, xơ xác, không thể ra trái trong mùa khô 2024 - 2025 giờ đã phục hồi, xanh tươi và ra trái trở lại nhờ có ong ký sinh bảo vệ.
