Con đường bê tông nhỏ dẫn ra cánh đồng vốn hoang sơ thôn Hòa Thái Thịnh, xã Bình Lục, tỉnh Ninh Bình năm nào nay đã đổi thay. Những trang trại nối tiếp nhau, cây trái xanh mướt, tiếng vịt kêu xen lẫn tiếng máy bơm rộn rã. Từ xa, đã thấy sức sống mới đang trỗi dậy trên mảnh đất từng bị lãng quên.
Từ vài trăm con vịt nuôi thử ban đầu, chỉ sau hai, ba năm, quy mô trang trại của anh Phạm Khả Đức đã tăng nhanh, đạt 10.000 con vịt. Ảnh: Trường Giang.
Sau nhiều năm bôn ba nơi phố thị, anh Phạm Khả Đức, sinh ra và lớn lên tại vùng quê này, đã quyết định trở về khởi nghiệp. Tốt nghiệp Cao đẳng Du lịch, từng làm đủ nghề ở Hà Nội, từ khách sạn, nhà hàng đến chuyển phát nhanh, anh Đức nhận thấy, trở về quê hương có lẽ sẽ phù hợp để anh gây dựng một hướng đi bền vững cho mình. Năm 2015, anh Đức thuê 2 ha đất công ích của xã để xây dựng trang trại tổng hợp theo mô hình vườn - ao - chuồng (VAC).
Từ vài trăm đến một vạn con vịt đẻ
Những ngày đầu khởi nghiệp, anh Đức gặp muôn vàn khó khăn. Cơ sở vật chất chưa có, đường sá còn lầy lội, phải tự tay cải tạo từng thửa đất, đào ao, đắp bờ, tôn nền. Nhưng bù lại, vùng đất rộng, thoáng, sạch, rất phù hợp với chăn nuôi. Từ vài trăm con vịt nuôi thử ban đầu, chỉ sau hai, ba năm, quy mô trang trại đã tăng nhanh, đạt 10.000 con vịt, trong đó có 5.000 vịt đẻ và 5.000 vịt hậu bị.
Anh Đức chia sẻ: “Nuôi vịt đẻ khó hơn vịt thịt rất nhiều. Phải hiểu kỹ thuật, kiên trì, tỉ mỉ từng chi tiết mới có hiệu quả.” Chuồng vịt của anh Đức được xây dựng cạnh ao nhưng có khoảng sân để vịt có thể bơi lội, tắm táp và nghỉ ngơi thoải mái. Vịt giống được chọn lựa khắt khe, đảm bảo tỷ lệ trống - mái 1:5, giúp tỷ lệ thụ tinh và phôi đạt cao.
Theo anh Đức, việc thiết kế chuồng trại đúng kỹ thuật là yếu tố quan trọng quyết định thành công. Nền chuồng luôn được giữ khô ráo, ổ đẻ bố trí bên trong, đảm bảo khi vịt từ ao lên qua sân chân đã khô, không làm ướt trứng. Ao nuôi phải sạch, cầu ao có độ nghiêng không quá 25 độ, mặt cầu không trơn trượt để tránh tổn thương buồng trứng.
Anh Đức kết hợp thức ăn viên công nghiệp với ốc tươi, lúa, cá nhỏ, vừa tiết kiệm chi phí, vừa giúp vịt khỏe, đẻ đều và trứng có chất lượng cao. Ảnh: Trường Giang.
“Thức ăn cho vịt đẻ cũng phải khoa học. Tôi kết hợp thức ăn viên công nghiệp với ốc tươi, lúa, cá nhỏ, vừa tiết kiệm chi phí, vừa giúp vịt khỏe, đẻ đều và trứng có chất lượng cao,” anh Đức cho biết.
Song song với đó, công tác phòng bệnh, khử khuẩn chuồng trại, tiêm vaccine định kỳ được thực hiện nghiêm túc. Anh Đức thường xuyên cập nhật kiến thức qua các nền tảng trực tuyến, tham khảo ý kiến chuyên gia Học viện Nông nghiệp Việt Nam, giúp nâng cao hiệu quả chăn nuôi.
Nhờ đó, đàn vịt của anh luôn khỏe mạnh, năng suất trứng cao, ổn định quanh năm. Mỗi tháng, trang trại cung cấp hàng vạn trứng giống cho các lò ấp và đầu mối buôn trứng trong khu vực, với giá cao hơn trứng thường từ 1,5 đến 2 lần.
Anh Đức cho biết, nghề nuôi vịt đẻ có chu kỳ rõ ràng. Mỗi năm, vào tháng 9, khi đàn vịt đẻ đã qua thời kỳ sinh sản chính, anh tiến hành phá đàn, loại thải những con đã già hoặc năng suất thấp để chuẩn bị đón lứa mới. Đàn vịt hậu bị được nuôi dưỡng suốt 5–6 tháng sẽ bắt đầu đẻ lứa đầu tiên vào đầu năm sau.
“Đây là giai đoạn rất quan trọng, vì nếu không thay đàn kịp thời thì tỷ lệ trứng phôi sẽ giảm mạnh, ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng giống. Phải đảm bảo quy trình luân chuyển đều đặn để trang trại hoạt động liên tục, không bị đứt quãng sản xuất,” anh Đức chia sẻ kinh nghiệm.
Nhờ tuân thủ nghiêm chu kỳ sinh sản, đàn vịt của trang trại luôn trẻ, khỏe, năng suất cao. Mỗi chu kỳ thay đàn, anh đều tuyển chọn giống mới, tăng tỷ lệ vịt hậu bị đạt chuẩn, bảo đảm sản lượng trứng giống ổn định quanh năm.
Không chỉ nuôi vịt, anh Đức còn đầu tư nuôi 30 lợn nái, 300 lợn thịt và trồng cây, nuôi cá kết hợp. Mô hình vận hành khép kín, tận dụng tối đa tài nguyên: phân vịt nuôi cá, nước ao tưới cây, chất thải chăn nuôi ủ sinh học làm phân bón.
Mỗi mắt xích trong chuỗi sản xuất đều được tính toán kỹ lưỡng, tạo thành chu trình tuần hoàn, giúp giảm chi phí đầu vào, hạn chế ô nhiễm và tăng thu nhập. Đặc biệt, mô hình này phù hợp với xu hướng nông nghiệp tuần hoàn, nông nghiệp xanh, mà Nhà nước đang khuyến khích phát triển.
“Chăn nuôi theo hướng an toàn sinh học là bắt buộc. Tôi không sử dụng chất cấm, chất tăng trưởng, luôn sát khuẩn chuồng trại định kỳ. Mọi chất thải đều được xử lý bằng men vi sinh trước khi thải ra môi trường,” anh Đức chia sẻ.
Nhờ quy trình sản xuất khép kín, chi phí giảm 20-30%, lợi nhuận ổn định hơn so với mô hình chăn nuôi truyền thống. Năm 2024, anh Đức quyết định thuê thêm 8 ha đất để mở rộng quy mô, hướng tới mô hình nông nghiệp tuần hoàn đa giá trị.
Nghề truyền thống hồi sinh
Anh Đức cho biết, nghề chăn nuôi vịt vốn là truyền thống lâu đời của người dân huyện Bình Lục (trước thuộc tỉnh Hà Nam), bởi nơi đây là vùng đồng chiêm trũng, ngập nước quanh năm. “Tôi chỉ đang tiếp nối nghề của cha mẹ, nhưng làm theo cách mới, có khoa học, có đầu tư.”
Thời gian đầu, anh cũng gặp nhiều trở ngại: dịch bệnh, biến động giá thức ăn, khó khăn về vốn. “Ngân hàng chính sách chỉ cho vay 50-70 triệu đồng, rất khó mở rộng sản xuất. Tôi mong có thêm cơ chế hỗ trợ để người nông dân yên tâm đầu tư dài hạn.”
Anh Đức tính toán, một mô hình đầu tư quy mô 5-7 tỷ đồng có thể đem lại lợi nhuận 1 tỷ đồng mỗi năm. Ảnh: Trường Giang.
Không chỉ chăm lo chăn nuôi, anh Đức còn chú trọng nâng cao kiến thức, thường xuyên tham gia lớp tập huấn do các đại lý thú y và doanh nghiệp tổ chức, cập nhật phương pháp phòng bệnh mới, cách quản lý đàn và bảo đảm an toàn sinh học.
Anh nhận định: “Nghề chăn nuôi bây giờ không thể làm theo thói quen cũ. Phải học hỏi, tính toán kỹ thị trường và biết ứng dụng công nghệ. Nhiều tập đoàn lớn đã đầu tư mạnh vào chăn nuôi, chứng tỏ lĩnh vực này còn nhiều dư địa phát triển.”
Anh Đức tính toán, với mô hình của gia đình mình, nếu thị trường trứng vịt thuận lợi có thể cho lợi nhuận khoảng 500 triệu đồng mỗi năm. Còn nếu đầu từ mô hình quy mô 5-7 tỷ đồng có thể đem lại lợi nhuận 1 tỷ đồng. Đặc biệt, trong bối cảnh Việt Nam bắt đầu mở rộng xuất khẩu trứng và con giống sang Campuchia, Thái Lan, cơ hội cho người chăn nuôi nhỏ lẻ cũng đang mở ra.
“Chỉ cần hết lòng với nghề, dám nghĩ, dám làm và không nản khi thất bại thì sẽ thành công. Tôi tin người trẻ ở nông thôn hoàn toàn có thể làm giàu trên chính mảnh đất quê mình,” anh Phạm Khả Đức khẳng định.
