Hồi tôi còn nhỏ, bà và mẹ thường răn đe “học dốt thì sẽ phải chăn bò nghe con”. Mỗi lần nghe thế, tôi sợ khủng khiếp. Bởi, ở Quảng Nam quê tôi, thời đó, nuôi được con bò, khổ trăm bề. Ngày nào không thả nó ra đồng, thì phải đi cắt cỏ cả sáng lẫn chiều. Mà, cỏ ở đồng mình cắt riết rồi cũng hết, phải mang giỏ cuốc bộ qua đồng người.

Nhiều lúc, vì tranh giành cỏ, đánh nhau sưng đầu mẻ trán. Con bò là khối tài sản lớn nhất trong nhà, đứa nào ham đá banh, đánh tổng... để bò đi lạc là khỏi về nhà. Cần mẫn chăm bẵm ngày này qua tháng nọ, bán bò, số lãi là mấy gánh phân đổ ruộng. Tội nghiệp.

Lớn lên, đi học rồi ra trường, làm báo. Gần 7 năm được phân công theo dõi mảng kinh tế nông nghiệp, tôi lại có dịp gần gũi với nông dân. Công nhận, nông dân bây chừ sướng thiệt, làm cái gì cũng cơ giới hoá, bê tông hoá, thuỷ lợi hoá... nói chung là rất nhiều cái “hoá”. Muốn vay vốn nuôi vài con bò, chỉ cần làm cái đơn là được giải ngân cái rẹt. Gọi là “nhanh chóng hoá” thủ tục vay tín dụng. Rồi nào được hỗ trợ lãi suất tiền vay, giống cỏ để xây dựng vùng nguyên liệu phục vụ chăn nuôi theo hướng thâm canh.

Người sướng, bò cũng sướng lây. Ở chuồng xi măng dội, ăn cỏ ngon, uống nước sạch, thậm chí tối ngủ còn được treo mùng hẳn hoi. Còn gì bằng? Đúng thôi, thời nay, bò đang là con vật nuôi “hái ra tiền”. Đi đến đâu cũng đều nghe người ta tính chuyện nuôi bò. Phải thừa nhận, mấy năm qua, nhờ giá bò “lên ngôi” mà phong trào nuôi bò đã thực sự lên cơn sốt. Địa phương nào cũng bằng mọi giá chạy theo số lượng và tập trung đẩy mạnh “Zêbu hoá”. Để tiếp sức cho nông dân, hàng loạt dự án “Ngân hàng bò” đã, đang và sẽ tiếp tục nhảy vào.

Con bò thịt chưa đâu vào đâu, thấy nhiều nơi người ta nuôi bò sữa thành công lớn, tưởng ngon ăn, không ít địa phương trong tỉnh cũng tổ chức tham quan, học hỏi kinh nghiệm rồi du nhập về hàng trăm con bò sữa từ đất nước Hà Lan xa xôi hay một nơi nào khác lạ lẫm hơn.

Mô hình chăn nuôi bò sữa lai F1 với số lượng 10 con, được đầu tư xây dựng tại xã Tam Ngọc (thành phố Tam Kỳ - Quảng Nam) từ cuối năm 2004. Qua hơn 4 năm chăm bẵm, đến nay chỉ còn lại 9 con. Được biết, sản lượng sữa thu được bình quân khoảng 8-9 lít/ngày/con; tuy nhiên, theo UBND thành phố, do không tìm được đầu ra cho sản phẩm nên số bò sữa này đã bị chuyển sang phối giống bò lai để... nuôi thịt.

Cần nói thêm, Tam Ngọc không phải là địa phương cá biệt, nhiều mô hình chăn nuôi bò sữa ở Điện Bàn, Duy Xuyên, Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam cũng đang “tiến thoái lưỡng nan”. Trời ạ, ở họ, trước khi dắt con bò sữa về chuồng, người ta đã lo xây dựng cơ sở chế biến. Còn mình, tìm đỏ mắt cũng không thấy đâu một nhà máy sơ, chế biến sữa bò, vậy mà cũng... lao vào nuôi.