Vững chân trên những cánh đồng lớn

Trên cánh đồng 10 ha của HTX Sản xuất kinh doanh và Dịch vụ nông nghiệp Bắc Sơn (xã Bắc Sơn, huyện An Dương, TP. Hải Phòng), vụ xuân năm 2025 là vụ đầu tiên giống lúa chất lượng cao Ngọc Nương 9 của Công ty Cổ phần Tập đoàn Giống cây trồng Việt Nam (Vinaseed) được đưa vào sản xuất.

Theo ông Nguyễn Văn Kiên, Phó Chủ tịch Câu lạc bộ Đại điền Hải Phòng, mặc dù vụ xuân năm nay gặp nhiều khó khăn do thời tiết rét kéo dài khiến nhiều diện tích lúa sinh trưởng chậm, thậm chí có nơi cây lúa bị chết, nhưng giống Ngọc Nương 9 đã cho thấy khả năng thích nghi tốt, sinh trưởng khỏe, chịu rét khá, nổi bật hơn so với nhiều giống lúa khác trong cùng điều kiện.

Từ kinh nghiệm tích tụ ruộng đất để sản xuất lúa gạo quy mô lớn, ông Kiên cho biết, với các hộ đại điền, việc áp dụng cơ giới hóa các khâu gieo sạ, làm đất, chăm sóc, bón phân đến phun thuốc bảo vệ thực vật sẽ là yếu tố giúp nâng cao hiệu quả, tiết kiệm công lao động cũng như chi phí sản xuất. Cùng với đó, việc lựa chọn giống chính là bước mang tính quyết định do giống không chỉ ảnh hưởng đến năng suất, khả năng chống chịu, mà còn liên quan trực tiếp đến đầu ra sản phẩm.

“Giống lúa Ngọc Nương 9 có nhiều đặc điểm phù hợp với việc áp dụng cơ giới hóa trong sản xuất như có thể trồng mật độ dày, đẻ nhánh mạnh trong giai đoạn đầu, dễ chăm sóc và bón phân. Ngoài ra, Ngọc Nương 9 cũng cho chất lượng gạo thơm ngon, dẻo, dễ tiêu thụ, đáp ứng nhu cầu thị trường và đặc biệt là đã có doanh nghiệp liên kết bao tiêu sản phẩm cho bà con nông dân”, Phó Chủ tịch Câu lạc bộ Đại điền Hải Phòng đánh giá.

Là người đầu tiên tại địa phương tiên phong đưa giống Ngọc Nương 9 vào sản xuất trên cánh đồng tích tụ với diện tích 8 ha tại xã Ngũ Phúc (huyện Kiến Thụy, TP. Hải Phòng) từ vụ xuân năm 2024, bà Phạm Thị Dung, Tổ trưởng Tổ hợp tác Dịch vụ nông nghiệp thôn Xuân Chiếng, chia sẻ, qua thực tế sản xuất, bà con đánh giá rất cao chất lượng giống Ngọc Nương 9 và khẳng định đây là giống gạo ngon nhất mà họ từng ăn với cảm nhận cơm dẻo, thơm ngon và có hương vị đặc trưng.

Theo bà Phạm Thị Dung, giống lúa Ngọc Nương 9 rất dễ trồng, dễ chăm sóc khi cây có đặc tính đẻ nhánh mạnh, thân cây cứng cáp và đặc biệt là khả năng kháng sâu bệnh vượt trội, trong đó vụ xuân cho thấy khả năng kháng đạo ôn rất tốt, còn vụ mùa chống chịu hiệu quả với rầy nâu. Đây đều là những yếu tố quan trọng khi sản xuất trên diện tích lớn, giúp giảm thiểu chi phí và rủi ro cho người nông dân.

Về năng suất, với điều kiện thâm canh tốt, giống lúa Ngọc Nương 9 có thể đạt 260kg khô/sào, tương đương khoảng 65 tạ/ha - một mức năng suất khá ấn tượng đối với một giống lúa chất lượng cao.

Qua 3 vụ canh tác, bà con đã rút ra nhiều kinh nghiệm quý báu, đặc biệt là nguyên tắc “nặng đầu, nhẹ cuối” trong bón phân. “Trong giai đoạn đầu, cần tập trung dinh dưỡng, chăm bón để thúc đẩy cây lúa phát triển. Sau đó khi cây đã đạt độ cao nhất định, cần giảm chăm bón để tránh đổ ngã cũng như hạn chế sâu bệnh. Ngoài ra, cần tránh tiến hành cấy vào những thời điểm thời tiết xấu như rét đậm để không ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng của lúa”, người dân chia sẻ kinh nghiệm.

Theo ông Đặng Văn Tâm, phụ trách Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật liên huyện, quận Kiến Thụy, Dương Kinh, Đồ Sơn, trong sản xuất nông nghiệp truyền thống, kinh nghiệm dân gian có câu: “Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống”.

Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện đại, đặc biệt là với mô hình sản xuất quy mô lớn, yếu tố giống cần được đặt lên hàng đầu. Có giống lúa tốt, phù hợp với cơ giới hóa, khả năng thích nghi cao, cho năng suất và chất lượng ổn định thì mới đảm bảo hiệu quả sản xuất và đáp ứng được yêu cầu thị trường.

Đáp ứng nhu cầu ‘ăn ngon, ăn sạch’ của thị trường

Thực tế cho thấy, một vấn đề quan trọng mà các hộ sản xuất lúa gạo quy mô lớn rất quan tâm là đầu ra sản phẩm. Theo bà Phạm Thị Dung, trước đây, bà con thường chọn giống lúa theo tiêu chí năng suất cao nhưng chất lượng gạo không đáp ứng thị trường nên rất khó tiêu thụ. Từ khi chuyển sang sản xuất quy mô lớn nhờ tích tụ ruộng đất, bà con đã thay đổi tư duy, thay vì chạy theo năng suất, nay đã ưu tiên những giống lúa chất lượng cao để dễ tiêu thụ hơn, giúp tăng hiệu quả kinh tế. Giống Ngọc Nương 9 là một lựa chọn phù hợp với định hướng đó.

“Đặc biệt, trong 3 vụ vừa qua, Công ty Vinaseed luôn đồng hành cùng bà con, nhất là với các đại điền đang sản xuất trên diện tích lớn, thông qua việc hỗ trợ tư vấn kỹ thuật, quy trình chăm sóc, bón phân hợp lý trong suốt quá trình sản xuất và cam kết bao tiêu toàn bộ sản phẩm sau thu hoạch. Điều này giúp bà con đảm bảo đầu ra ổn định, yên tâm sản xuất và giảm thiểu rủi ro”, Tổ trưởng Tổ hợp tác Dịch vụ nông nghiệp thôn Xuân Chiếng phấn khởi.

Chia sẻ về xu hướng tiêu dùng hiện nay, bà Đinh Thị Minh Thơ, Phó Giám đốc Công ty Cổ phần Tập đoàn Giống cây trồng Việt Nam chi nhánh Thái Bình, phụ trách thị trường Hải Phòng, cho rằng, trong bối cảnh kinh tế phát triển và đời sống người dân ngày càng nâng cao, nhu cầu về lương thực không chỉ dừng lại ở “ăn no” mà đang chuyển dần sang “ăn ngon, ăn sạch”.

Bên cạnh đó, nhu cầu tiêu thụ gạo của mỗi gia đình cũng đang chuyển dịch từ “lượng” sang “chất”. Người tiêu dùng không còn ưu tiên gạo rẻ, gạo nhiều mà ngày càng ưa chuộng các sản phẩm có chất lượng vượt trội, truy xuất được nguồn gốc và đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

“Điều này mở ra cơ hội lớn cho các mô hình sản xuất đại điền tập trung vào các giống lúa chất lượng cao như Ngọc Nương 9, cho cơm thơm ngon, mềm dẻo, rất phù hợp với khẩu vị người tiêu dùng hiện đại, những người ngày càng quan tâm đến các bữa ăn lành mạnh, sạch và an toàn”, bà Thơ nhận định.

Ông Đặng Văn Tâm, phụ trách Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật liên huyện, quận Kiến Thụy, Dương Kinh, Đồ Sơn, cho biết, ngay từ đầu vụ xuân 2025, đơn vị đã chủ động cử cán bộ kỹ thuật theo dõi sát sao tình hình sinh trưởng và phát triển của giống lúa Ngọc Nương 9 trên địa bàn.

Qua quá trình theo dõi thực tế tại đồng ruộng, Ngọc Nương 9 đang cho thấy triển vọng cao về tiềm năng năng suất, chất lượng. Theo đó, Trạm sẽ tiếp tục đánh giá sau thu hoạch để có cơ sở khuyến cáo nhân rộng diện tích trong những vụ sản xuất tiếp theo.

“Thời gian qua, các địa phương đã tích cực triển khai nhiều mô hình nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ, song song với việc đưa vào sản xuất thử nghiệm các giống cây trồng chất lượng, điển hình như giống Ngọc Nương 9, nhằm xây dựng vùng nguyên liệu nông sản quy mô lớn và có giá trị kinh tế cao”, ông Đặng Văn Tâm thông tin.