Còn nhiều vướng mắc

Tỉnh Nghệ An rất chú trọng phát triển các Cụm công nghiệp (CCN) nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo công ăn việc làm cho lao động địa phương. Tính đến quý I năm 2025, trong tổng số 26 CCN được thành lập trên địa bàn tỉnh, đã có 23 CCN đi vào hoạt động, thu hút 259 doanh nghiệp vào thuê đất đầu tư kinh doanh, với tổng mức đầu tư là 5.406 tỷ đồng. Các doanh nghiệp, cơ sở thuê đất, đầu tư kinh doanh đã tạo việc làm cho khoảng 25 nghìn lao động địa phương, nộp ngân sách hàng năm cho tỉnh Nghệ An khoảng 375 tỷ đồng.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực đó một số CCN trên địa bàn tỉnh Nghệ An vẫn gặp những khó khăn, vướng mắc nhất định. Đặc biệt là vấn đề về đầu tư hạ tầng và thu hút doanh nghiệp, ảnh hưởng đến tiến độ triển khai dự án cũng như mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội chung của tỉnh.

Đơn cử như CCN Nghi Diên (huyện Nghi Lộc) có quy mô quy hoạch đến năm 2030 là 63,17 ha, do Công ty TNHH Thương mại và Sản xuất Thành Vinh làm chủ đầu tư, với tổng vốn dự kiến lên đến hơn 442 tỷ đồng. Tuy nhiên, CCN này hiện đang đứng trước đề xuất bãi bỏ, đưa ra khỏi phương án quy hoạch do không đáp ứng được tiến độ triển khai.

Hay như CCN Hưng Đông (TP. Vinh) được phê duyệt Quy hoạch chi tiết từ tháng 10/2005. Diện tích quy hoạch của dự án này là 39,5 ha, tại khu vực phía Tây đường sắt Bắc - Nam và phía Nam đường Đặng Thai Mai, thuộc phường Hưng Đông.

Ban đầu, dự án này do UBND TP. Vinh làm chủ đầu tư. Tuy nhiên, sau đó dự án đã được chuyển giao cho Tổng Công ty Lắp máy Việt Nam – Lilama. Từ năm 2010 đến nay, dự án lại được chuyển cho Công ty CP Đầu tư Phát triển Hạ tầng và Đô thị Đường sắt làm chủ đầu tư. Từ 69 tỷ đồng tổng mức đầu tư ban đầu, đến nay dự án này đã nâng tổng mức đầu tư lên hơn 253 tỷ đồng. Sau 4 lần thay đổi Giấy chứng nhận đầu tư, trong đó, chủ yếu là đăng ký điều chỉnh tiến độ thực hiện và thời hạn hoạt động của dự án.

Lần thay đổi Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư mới nhất vào ngày 12/1/2022, thời hạn hoàn thành xây dựng đồng bộ hạ tầng kỹ thuật CCN Hưng Đông giai đoạn 1 là vào quý 4 năm 2023. Tuy nhiên, đến nay ngoài đường D3 nối thông từ đường Nguyễn Chí Thanh đến đường Đặng Thai Mai thì dự án nói trên vẫn chỉ là mộ bãi đất trống, cỏ mọc um tùm…

Theo ông Phạm Văn Hoá, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Nghệ An, hiện tại, Tổ công tác của UBND tỉnh Nghệ An về rà soát chỉ tiêu phát triển công nghiệp do Sở Công Thương chủ trì giao cho các sở, ngành liên quan và các địa phương làm thủ tục kiến nghị để bãi bỏ CCN Hưng Đông 2 (TP. Vinh) dù mới được quy hoạch bổ sung năm 2020 với diện tích 26,5 ha và CCN Nghi Diên (huyện Nghi Lộc) với diện tích quy hoạch 63,17 ha ra khỏi phương án quy hoạch.

Tìm giải pháp gỡ vướng

Theo một số nhà đầu tư, tình trạng chậm triển khai thi công hạ tầng cũng đang xảy ra tại nhiều CCN khác trên địa bàn tỉnh Nghệ An do vẫn đang còn gặp phải một số khó khăn nhất định. Hiện nay, một số dự án phải điều chỉnh quy mô đầu tư, chuyển sang địa điểm mới và mong muốn được các cấp chính quyền hỗ trợ thu hồi đất lúa, giải phóng mặt bằng.

Trong khi đó, vấn đề thuê đất trong CCN lại đang là bài toán pháp lý đầy nan giải đối với nhà đầu tư, doanh nghiệp địa phương.

Như trường hợp của CCN Thượng Sơn (huyện Đô Lương) mặc dù đã hoàn thành đầu tư xây dựng các hạng mục hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, nhưng vướng mắc trong việc thuê đất đã và đang khiến nhiều doanh nghiệp không có hướng xử lý.

Nguyên nhân được lý giải là bởi, các thủ tục pháp lý liên quan chưa phù hợp với quy định hiện hành về thẩm quyền và trình tự thuê đất khi đơn vị chủ đầu tư là UBND cấp huyện. Điểm đáng nói, CCN này hiện đã thu hút được khá nhiều nhà đầu tư quan tâm, thực hiện thủ tục xin chấp thuận chủ trương đầu tư các dự án như: Trạm trộn bê tông nhựa nóng, nhà máy sản xuất vật liệu xây dựng và ứng dụng công nghệ mới, nhà máy chế biến lâm sản xuất khẩu Thành Phát,…

Trước những tồn tại, vướng mắc còn phát sinh, mới đây, ngày 24/4/2025, đoàn công tác của UBND tỉnh Nghệ An do ông Phùng Thành Vinh, Phó chủ tịch UBND tỉnh làm trưởng đoàn đã tổ chức kiểm tra thực địa các CCN tại hai huyện Nghi Lộc và Đô Lương, đồng thời làm việc với các địa phương, nhà đầu tư để tìm phương án tháo gỡ khó khăn.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An đánh giá, công tác quản lý phát triển CCN trên địa bàn huyện Nghi Lộc và huyện Đô Lương thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả tích cực, hạ tầng các CCN được quan tâm đầu tư đồng bộ kịp thời, tạo điều kiện trong công tác hút đầu tư. Qua đó, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế và tạo việc làm cho lao động địa phương.

Về khó khăn, vướng mắc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An đề nghị đối với CCN Nghi Diên, giao Sở Công thương phối hợp với UBND huyện Nghi Lộc phối hợp với các Sở, ngành và các đơn vị liên quan tìm hướng giải quyết tạo điều kiện cho doanh nghiệp theo hướng phù hợp nhất.

Đối với các kiến nghị đầu tư từng CCN, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An đề nghị các sở, ngành liên quan và địa phương nghiên cứu, đối chiếu với quy hoạch giao thông, thủy lợi, hệ thống truyền điện để tránh xung đột. Các sở, ngành theo thẩm quyền được giao có trách nhiệm tham mưu, kịp thời báo cáo UBND tỉnh về từng nội dung xem xét điều chỉnh, trường hợp cần thiết thì chấp thuận xem xét thay đổi chủ đầu tư cho phù hợp.