Cty TNHH MTV Giống cây trồng Hải Dương kiểm tra SX lúa VN10 tại xã An Lâm (Nam Sách)

Một số nông dân ở đội 10, Đông Thôn, xã Quốc Tuấn cho biết, lúa VN10 từ thấp tho trỗ bông đến chín, kéo dài tới 40 ngày, năng suất thu hoạch thấp, kém xa Q5. Anh Nguyễn Văn Hùy ở đội 7, thôn An Đông, xã An Bình cho hay: “Mạ VN10 gieo đúng thời vụ quy định, nhưng lúa chậm làm đòng, nên phải một tuần nữa mới được gặt và bị đầu ruồi nhiều”.

Nhớ lại ngày trung tuần tháng 4, trong khi các giống lúa bước vào phân hóa đòng, lá vuốt thẳng và chuyển màu hanh vàng thì không ít ruộng VN10 lá còn xanh ngắt của lúa thời con gái, dảnh nào cũng dẹt mình, bóc ra chẳng thấy cứt gián đâu. Nay, diện tích này vào khoảng 5 ha thấp tho trỗ bông từ sau 25/5, lúa tốt như sậy, với triệu chứng bị hại giống như bà con cung cấp. Tuy chưa phải là nhiều so với tổng diện tích VN10 thực cấy, nhưng nhiều người băn khoăn giống này có thay thế được vụ xuân năm sau?

Một số người ở thôn Lương Gián, xã Quốc Tuấn vừa gặt vừa cho biết, lúa VN10 ít thóc, hạt xanh nhiều, chỉ đạt 170 kg/sào. Ông Huynh- trưởng thôn bảo: Vụ đông tới sẽ tham mưu với xã khống chế nguồn nước tưới là không ai gieo mạ dược VN10, buộc phải gieo giống ngắn ngày.

Sở dĩ giống VN10 vẫn được bà con một số xã duy trì gieo cấy là do có tập quán làm mạ phù hợp, có nguồn cung ứng giống đảm bảo chất lượng. Hơn nữa, giá trị thương phẩm VN10 cao gấp 1,5-1,6 lần lúa Khang dân 18, nếp lai và Q5. Thực tế nhiều hộ gieo mạ dược từ 5/12 đến 10/12/2011 nên đã gặt xong trước ngày 30/6 với năng suất từ 220-240 kg/sào; XN Giống công nghệ cao Lai Cách, XN Giống cây trồng Nam Sách cùng gieo mống mạ dược ngày 15/12, có che phủ nilon thì đến nay lúa chín đẹp và sẽ thu hoạch vào 1-2 ngày tới, dự đoán đạt 220-240 kg/sào. Hiện đang là thời vụ gieo cấy lúa mùa sớm, việc thu hoạch nhanh gọn lúa chiêm xuân để tiến hành lồng bừa vận rạ đòi hỏi rất khẩn trương từng ngày.

Để có biện pháp khắc phục trước mắt và lâu dài, chúng tôi nêu một số nguyên nhân cơ bản và khuyến cáo như sau:

- Bản thân VN10 là giống chịu rét, nhưng lại rất mẫn cảm với thời tiết, lượng phân đầu tư, kỹ thuật bón. Do nhuận 2 tháng tư nên một số bà con đã tự ý lùi lịch ngâm gieo (sau ngày 15/12), đã vậy còn không thực hiện che phủ nilon, trong khi lịch gieo mống trà xuân sớm được quy định từ ngày 5/12-10/12/2011.

- Thời tiết từ sau tiết Lập xuân (4/2) còn diễn biến xấu, làm cho mạ dược trà xuân sớm ở thời điểm ngày 10/2 vẫn còn ngắn nhoằn và bé xíu; nhiều ruộng đã được lồng, bừa, kép cấy nhưng phải chờ cho mạ có gan và đủ lá. Khi đã cấy sau thì cây lúa phải đẻ nhánh muộn và chậm bước vào phân hóa đòng. Ở nửa cuối tháng 4, thời tiết khô hạn nên cây lúa VN10 cũng ngừng sinh trưởng.

- Thời gian vào chắc, tuy có mưa rào nhưng nhiệt độ ban đêm luôn cao, khác hẳn so với cùng kỳ hàng năm, làm cây lúa phải hô hấp nhiều hơn, tiêu thụ nhiều chất chứa năng lượng để hạt lúa phát triển và vào chắc; mặt khác do nhiệt độ ban ngày cao, nắng mạnh và mưa nhiều nên cây lúa càng có điều kiện hấp thụ nguồn dinh dưỡng tiềm tàng (từ các chân ruộng trũng hẩu hoặc bón đạm lai rai). Nguồn dinh dưỡng tiềm tàng càng cao thì cây lúa càng chậm chín lá gừng, hạt xanh nhiều, nguồn nấm bệnh lem lép hạt có điều kiện phát sinh gây hại (bà con thường gọi là đầu ruồi).

- Biện pháp khắc phục:

+ Tranh thủ ngày nắng ráo, cần tập trung thu hoạch cho kịp thời, kể cả lúa còn 8 già 2 non thực hiện phương châm “xanh nhà hơn già đồng”.

+ Cần hiểu thêm khái niệm “tiết” và “tiết khí” ở những năm nhuận để cùng thống nhất theo sự chỉ đạo chung về thời vụ cây trồng của địa phương. Đồng thời xác định là SX hàng hóa, cần gieo cấy những giống lúa mà thị trường đang cần, bán được, giá trị kinh tế cao. Thông qua họp, bàn giải pháp khắc phục để duy trì vùng VN10 hiện có. Thực hiện nghiêm ngặt việc cắm vòm che để phủ đậy bằng nilon khi cần thiết ở diện tích mạ trà xuân sớm.