Nhớ hai đồng đội hóa thân vào rừng

Kiểm lâm viên Trương Thị Lan và Trần Văn Khiên đã dấn bước về phía lửa, không ngần ngại trước biển khói mù mịt, trước những trận gió cuồng nộ cuốn qua đỉnh núi Tây Côn Lĩnh. Họ đi vào tâm của bão lửa để giữ lại bình yên cho rừng, để màu xanh của đại ngàn không bị thiêu rụi, để sự sống được tiếp tục đâm chồi nơi đất mẹ.

Trưa ngày 26/4/2024, một trưa định mệnh khắc sâu vào ký ức của rừng, hai người con ưu tú ấy đã lặng lẽ nằm xuống, trong vòng tay thăm thẳm của núi rừng. Họ đã hóa thân vào cây lá, vào cỏ rêu, vào những tầng mây bảng lảng trôi ngang đỉnh núi, và cả những rễ sâu đang ngày đêm níu giữ đất trời không rạn vỡ. Họ không còn hiện hữu bằng hình hài, mà bằng linh hồn hòa cùng từng hơi thở của đại ngàn.

Ngày 16/5, nơi thành phố địa đầu Tổ quốc, những bước chân áo xanh của lực lượng Kiểm lâm Hà Giang lặng lẽ quy tụ về cùng một điểm hẹn thiêng liêng - hội trường trang nghiêm giữa lòng thành phố. Không có còi hú, không tiếng súng, chỉ có nhịp tim thổn thức của những người đồng đội đang lặng lẽ gọi tên hai đồng đội đã vĩnh viễn nằm lại giữa rừng.

Họ trở về đây không chỉ để tưởng niệm, mà để lắng nghe sự nghẹn ngào từ sâu thẳm, nơi ký ức còn khắc rõ hình bóng chị Trương Thị Lan và anh Trần Văn Khiên, hai ngọn lửa đã hóa thân thành rừng. Giây phút trang trọng khi Lễ công bố Quyết định của Thủ tướng Chính phủ và trao Bằng Tổ quốc ghi công diễn ra, không chỉ là sự ghi nhận bằng pháp lý, mà là một nén tâm nhang của triệu triệu trái tim, những người con đất Việt cúi đầu tri ân trước sự hy sinh thầm lặng mà cao cả.

Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Hà Giang Đào Duy Tuấn nghẹn ngào kể lại, rạng sáng ngày 26/4/2024, trên đỉnh núi 2.000 nơi giáp ranh ba xã Phương Tiến, Xín Chải, Lao Chải của huyện Vị Xuyên, một đám cháy dữ dội đã bùng phát trong khu rừng đặc dụng quý giá, nơi thiên nhiên được bảo tồn nghiêm ngặt. Cả vùng đã trải qua những ngày nắng rát, thực bì khô như rạ. Khi lửa bén, nó lan như cơn cuồng nộ.

Ngay trong đêm, kiểm lâm, quân đội, công an, dân quân và bà con nhân dân không quản hiểm nguy vượt núi băng rừng, dấn thân vào biển lửa. Trong trận chiến không tiếng súng ấy, chị Trương Thị Lan và anh Trần Văn Khiên không lùi bước. Đến 10 giờ sáng hôm đó, đám cháy bất ngờ bùng lên dữ dội, ngọn lửa nuốt trọn khu vực hai đồng chí đang làm nhiệm vụ. Họ đã không kịp trở về…

Sự hy sinh ấy là mất mát không gì bù đắp được, một nốt lặng nghẹn ngào khắc sâu trong tâm khảm đồng đội, thân nhân và nhân dân. Họ không chỉ bảo vệ rừng, họ còn gìn giữ linh hồn của đất. Họ không chỉ chống lửa rừng, mà họ còn thắp lên ngọn lửa bất diệt của lòng yêu nước, của sự tận hiến lặng thầm mà cao cả.

Và giờ đây, hai liệt sỹ kiểm lâm đã yên nghỉ trong lòng đất mẹ, nơi những cánh rừng sẽ thì thầm tên họ mỗi độ mùa về…

Cùng sinh năm 1983, sau khi tốt nghiệp đại học, hai cán bộ Trương Thị Lan và Trần Văn Khiên được tuyển dụng vào ngành Kiểm lâm vào ngày 1/5/2010. Trên hành trình gìn giữ màu xanh của đại ngàn, họ đã không quản hiểm nguy, luôn gắn bó với rừng, với nhân dân.

Ngày 26/4/2024, trong cuộc chiến đấu với "giặc lửa" tại khu vực đỉnh núi 2.000, giáp ranh ba xã Phương Tiến, Xín Chải và Lao Chải, huyện Vị Xuyên, họ đã anh dũng hy sinh, vĩnh viễn nằm lại giữa đại ngàn Tây Côn Lĩnh.

Tại Quyết định số 811/QĐ-TTg ngày 24/4/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ký công nhận liệt sĩ đối với hai kiểm lâm viên Trương Thị Lan và Trần Văn Khiên. Đây là sự ghi nhận, tri ân sâu sắc của Đảng, Nhà nước và nhân dân đối với sự hy sinh cao cả của họ vì sự nghiệp bảo vệ rừng, bảo vệ môi trường sống và sự bình yên của cộng đồng.

Nước mắt người cha già

Ông Trần Văn Nghiên, người cha già 82 tuổi từ miền quê xã Đông Hoàng, huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình lặng lẽ vượt hàng trăm cây số ngược lên miền đá núi Hà Giang. Ông đi, không phải để gặp lại anh Trần Văn Khiên con trai mình, mà để thay anh đón tấm bằng Tổ quốc ghi công, một minh chứng thiêng liêng cho sự hy sinh cao cả giữa đại ngàn.

Giữa bao người, bóng dáng gầy gò của ông như nhỏ lại trong nỗi buồn thăm thẳm. Mái đầu bạc trắng như sương sớm, gương mặt in hằn dấu vết của thời gian, đôi mắt sâu hun hút ánh lên một nỗi buồn không tên. Ông Nghiên lặng đứng giữa hội trường, như một tượng đài sống động của sự đau đớn và tự hào. Ông đã từng là kiểm lâm, đã từng sống giữa rừng như con trai mình. Ông hiểu từng nhát cuốc mở đường, từng trận cháy rừng dữ dội, từng lần cận kề hiểm nguy mà người kiểm lâm phải đối mặt. Nhưng chưa bao giờ ông nghĩ con mình sẽ ở lại với rừng mãi mãi.

Và trong khoảnh khắc thiêng liêng khi bằng Tổ quốc ghi công được xướng lên giữa không gian trang trọng, ông đã không thể chống đỡ được cơn xúc động nghẹn ngào. Người cha già, từng kiên cường như cây nghiến bám đá giữa đại ngàn, đã gục xuống, không phải vì yếu đuối, mà vì nỗi đau đã vượt quá sức chịu đựng.

Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Hà Giang Đào Duy Tuấn lặng người khi nhắc lại: “Hôm đầu tiên gặp ông Nghiên, ông khóc rất nhiều… Những giọt nước mắt không thành tiếng, nhưng đau đến quặn lòng. Như thể mọi chuyện chỉ vừa mới hôm qua. Mà đã một năm trôi qua rồi…!

Ông không nói nhiều, chỉ lặp đi lặp lại hai từ “Cảm ơn!”. Cảm ơn Tổ quốc đã ghi nhận sự hy sinh của con trai mình, cảm ơn những đồng đội đã không quên Khiên, đã coi Khiên như máu thịt của mình.”

Giữa núi rừng Hà Giang thăm thẳm, lời cảm ơn của một người cha mất con vang lên không lớn, nhưng đủ làm rung chuyển trái tim những người đang sống. Đó là lời tri ân thấm đẫm nước mắt, nhưng cũng là lời khẳng định rằng, có những người ngã xuống, nhưng không bao giờ bị lãng quên.

Tại các Quyết định số 1111 và 1113, ngày 15/5/2025 Sở Nội vụ tỉnh Hà Giang đã Quyết định về việc cấp giấy chứng nhận thân nhân liệt sỹ và trợ cấp một lần khi báo tử cho bố đẻ, vợ và hai con đẻ của liệt sỹ Trần Văn Khiên; cấp cho mẹ đẻ, chồng và hai con đẻ của liệt sỹ Trương Thị Lan.

Quyết định số 1112 và 1114 ngày 15/5/2025 Sở Nội vụ tỉnh Hà Giang đã Quyết định về việc trợ cấp tuất hằng tháng đối với thân nhân liệt sĩ cho bố đẻ, vợ và hai con đẻ của liệt sỹ Trần Văn Khiên; cấp cho mẹ đẻ, chồng và 2 con đẻ của liệt sỹ Trương Thị Lan.