Cấp nước tưới cho 14.900 ha đất nông nghiệp

Tỉnh Đắk Lắk có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế, xã hội vùng Tây Nguyên. Địa phương này có quỹ đất đỏ bazan lớn, tập trung và điều kiện tự nhiên thích hợp với các loại cây trồng phục vụ xuất khẩu có giá trị kinh tế cao như cà phê, hồ tiêu, điều, cao su, sầu riêng...

Tuy nhiên, thời gian qua, việc phát triển nông nghiệp bền vững của tỉnh Đắk Lắk gặp rất nhiều khó khăn. Đặc biệt là tác động của biến đổi khí hậu ngày càng rõ nét, hạn hán kéo dài, mưa lớn bất thường gây lũ lụt, sạt lở đất… đã gây thiệt hại nặng nề cho sản xuất nông nghiệp, ảnh hưởng lớn đến đời sống, thu nhập của người dân. Trong đó, khu vực đông nam tỉnh Đắk Lắk gồm 4 huyện: Ea Kar, Krông Pách, M’Đrắk và huyện Krông Bông là một trong những khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất.

Trước thực trạng trên, ngay từ năm 1977, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã tổ chức nghiên cứu dự án hồ chứa nước Krông Pách Thượng nhằm khai thác tài nguyên nước phục vụ sản xuất, sinh hoạt, phòng chống lũ lụt và các hoạt động kinh tế khác, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng và cải thiện đời sống của người dân trong vùng dự án.

Đến tháng 5/2009 dự án hồ chứa nước Krông Pách Thượng được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phê duyệt đầu tư tại Quyết định số 1394/QĐ-BNN-XD ngày 15/5/2009.

Theo đó, hồ Krông Pách Thượng có nhiệm vụ cấp nước tưới cho 14.900 ha đất nông nghiệp, tạo nguồn cấp nước sinh hoạt cho 72.916 người dân và phục vụ chăn nuôi; kết hợp cắt giảm lũ, phòng chống úng cho hạ du; tạo cảnh quan du lịch, nuôi trồng thủy sản và góp phần cải thiện khí hậu vùng dự án.

Ông Đỗ Hữu Thu, Phó Giám đốc phụ trách Ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng thủy lợi 8 (Ban 8), đơn vị được Bộ Nông nghiệp và Môi trường giao làm chủ đầu tư cho biết, dự án hồ chứa nước Krông Pách Thượng gồm 2 công trình. Trong đó, công trình đầu mối là công trình chính, công trình hồ chứa nước Ea Rớt là công trình phục vụ di dân, tái định cư.

Cũng theo ông Thu, đến năm 2013 dự án mới được khởi động. Quá trình triển khai thực hiện, dự án được phân kỳ đầu tư thành 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 gồm các hạng mục: Xây dựng hoàn thành hồ Ea Rớt, hồ Krông Pách Thượng và 35 km kênh chính, 9 tuyến kênh cấp 1 dài 27,5 km, cấp nước tưới khoảng 8.000 ha.

Hồ Ea Rớt có dung tích 18,53 triệu m3, gồm: 1 đập đất, 1 tràn xả lũ, 1 cống lấy nước và hệ thống kênh dài khoảng 63 km. Công trình này đã hoàn thành, bàn giao cho địa phương quản lý, đưa vào khai thác sử dụng từ năm 2016 và đã phát huy hiệu quả, cấp nước tưới cho 2.150 ha đất canh tác tại 2 xã Cư Ea Lang, Ea Ô của huyện Ea Kar.

Còn hồ Krông Pách Thượng có dung tích 122,69 triệu m3, gồm: 3 đập đất, 2 tràn xả lũ, 1 cống lấy nước và hệ thống kênh dài khoảng 63 km phục vụ nước tưới cho khoảng 12.000 ha đất nông nghiệp. Công trình này chính thức được chặn dòng tích nước từ tháng 3/2023, đến nay giai đoạn 1 đã hoàn thành với tổng mức đầu tư là 4.416 tỷ đồng. Đồng thời, công trình đã phát huy tốt hiệu quả về cắt giảm lũ, cải thiện môi trường sinh thái, tưới và tạo nguồn cho trên 8.000 ha đất nông nghiệp.

“Hồ chứa nước Krông Pách Thượng là công trình trọng điểm nên ngay từ khi bắt đầu triển khai dự án, tỉnh Đắk Lắk đã chỉ đạo quyết liệt, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan thực hiện công tác giải phóng mặt bằng, di dân về khu tái định cư”, ông Đỗ Hữu Thu nói.

Công trình của ý Đảng, lòng dân

Cũng theo ông Đỗ Hữu Thu, trong quá trình triển khai dự án, tỉnh Đắk Lắk đồng thời thành lập Ban chỉ đạo để kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc phát sinh. Dự án hoàn thành sẽ là hạ tầng rất quan trọng để tỉnh Đắk Lắk kết hợp triển khai các hoạt động khác đa mục tiêu như: cấp nước sinh hoạt, cấp nước cho các khu công nghiệp công nghệ cao của địa phương; phát triển du lịch, điều hòa khí hậu...

Nhờ sự nỗ lực, đoàn kết và quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương nên giai đoạn 1 của dự án hồ Krông Pách Thượng được hoàn thành suôn sẻ. Trong đó, phải kể đến sự tham gia trực tiếp của các nhà thầu đã “vượt nắng, thắng mưa” huy động nhân lực, vật lực để đẩy nhanh tiến độ thi công, tranh thủ từng ngày thời tiết thuận lợi để hoàn thành công trình, đảm bảo tích nước cho hồ chứa, phát huy hiệu quả sớm nhất.

Để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho công trình, Bộ NN-PTNT đã tổ chức rà soát khảo sát, thiết kế chi tiết công trình; đặc biệt trong quá trình thi công, đồng thời mời các chuyên gia đầu ngành về địa chất, thủy văn, thủy công, thi công vào kiểm tra, đưa ra các giải pháp tối ưu nhất; đồng thời mời đơn vị độc lập để kiểm định, đảm bảo an toàn tuyệt đối, tiết kiệm, hiệu quả đầu tư.

Quá trình thi công mặc dù gặp rất nhiều khó khăn, trở ngại về thời tiết và bị ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 trong các năm từ 2020-2022, nhưng nhờ sự nỗ lực, phấn đấu không ngừng của chủ đầu tư cùng các nhà thầu, dự án đã vượt qua mọi khó khăn và hoàn thành đúng tiến độ, đạt chất lượng.

Đặc biệt, khi triển khai dự án, có 4.849 hộ bị ảnh hưởng, diện tích thu hồi 3.174 ha; trong đó, phải tái định cư khoảng 800 hộ, nhưng dự án đã được người dân đồng tình ủng hộ, sẵn sàng nhường lại đất cho công trình và chuyển đến nơi tái định cư.

Để phát huy hết hiệu quả dự án, hiện nay giai đoạn 2 của dự án hồ Krông Pách Thượng đang được chủ đầu tư triển khai. Dự kiến đến năm 2026 sẽ hoàn thành, với tổng mức đầu tư trên 1.120 tỷ đồng để hoàn thiện hệ thống kênh tưới còn lại, nhằm phát huy khai thác hiệu quả nguồn nước, đảm bảo cấp nước đủ theo nhiệm vụ của dự án tưới cho 14.900 ha đất canh tác, tạo nguồn cấp nước cho sinh hoạt, chăn nuôi.

“Hồ chứa nước Krông Pách Thượng là một trong ba công trình thủy lợi lớn nhất trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk, có tổng mức đầu tư hơn 5.500 tỷ đồng, khi hoàn thành sẽ góp phần ổn định nguồn nước cho khu vực Tây Nguyên nói chung và khu vực 4 huyện được hưởng lợi từ dự án này nói riêng là huyện Ea Kar, Krông Pắc, M’Đrắk, Krông Bông”, ông Đỗ Hữu Thu chia sẻ.

Dự án hồ Krông Pách Thượng là công trình cụ thể hóa sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đối với phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Tây Nguyên. Đây là một trong những dự án quan trọng trong chiến lược thực hiện chương trình tổng thể phát triển nông nghiệp bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 của tỉnh Đắk Lắk.