Cuối tháng sáu này, nhóm dân cư đầu tiên thuộc tổ 15 và 16 phường Phú Hiệp (thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên - Huế) sống trên sông Đông Ba sẽ được đưa lên bờ, về khu tái định cư 3 tầng tại Phú Hậu. 

Trong từng căn nhà mới, mỗi người một niềm vui, nhưng chắc chắn ai cũng đều chung một tâm trạng - bớt âu lo hơn khi mùa mưa bão đến.

Chương trình tái định cư và ổn định cuộc sống dân vạn đò ở thành phố Huế (tỉnh Thừa Thiên - Huế) được thực hiện từ nay đến năm 2010, với mục tiêu đưa hết toàn bộ 1.069 hộ với hơn 6.000 nhân khẩu sống lênh đênh trên các con sông Đông Ba, An Cựu, Kẻ Vạn, Bạch Yến và sông Hương lên bờ định cư. 

Dự án di dời sẽ còn kéo dài trong một vài năm tới, nhưng hiện đã có 204 gia đình đầu tiên được lên bờ; trong đó có 103 hộ được về ở tại khu tái định cư 3 tầng ở phường Phú Hậu. 

Số hộ còn lại được nhận đất phân lô và tự xây dựng nhà ở tại xã Phú Mậu, sau khi khu tái định cư đã xây dựng xong cơ sở hạ tầng (như trường học, trạm y tế, bến neo đậu tàu thuyền). Tại đây, mỗi hộ dân được nhà nước hỗ trợ 15 triệu đồng xây dựng nhà theo thiết kế mẫu quy định. Khu tái định cư được tổ chức dạng "Trên bến, dưới thuyền" để vừa lên bờ định cư nhưng các hộ vẫn tiếp tục duy trì phương tiện thuyền bè làm ăn trên sông nước.

Đến khu tái định cư phường Phú Hậu trong những ngày này rất khó để diễn tả được tâm trạng của họ khi về nơi ở mới. Người lóng ngóng, người không biết phải bắt đầu công việc từ đâu, nhưng cách dễ dàng nhất của mỗi người là công việc dọn dẹp cho tổ ấm trong mơ của mình. 

Anh Lương Văn Phó tổ 15 nói trong xúc động: Nhiều gia đình dân vạn đò, trong đó có những gia đình có đến bốn năm thế hệ sống trên sông nước, bây giờ được lên bờ là ước mơ ngàn đời của tất cả mọi người. Còn đối với ông Trần Quang Xuân thì việc lên bờ đối với ông như một "phép màu", bởi nếu không có sự hỗ trợ của nhà nước thì ước mơ lên bờ của người dân vạn đò nói chung vốn rất nghèo khó không thể thành hiện thực. Đêm trong căn nhà mới, giấc ngủ của ông cũng yên lành hơn, không còn chòng chành như khi ở trên đò.

Giám đốc Ban đầu tư và xây dựng thành phố Huế Nguyễn Đình Cáng cho biết: Chương trình tái định cư và ổn định cuộc sống dân vạn đò ở thành phố Huế có tổng mức đầu tư khoảng 240 tỉ đồng; trong đó các năm 2008 và 2009, chương trình đã được Chính phủ hỗ trợ 101,3 tỉ đồng. Theo đó, thành phố Huế đã triển khai đầu tư xây dựng hạ tầng các khu tái định cư tại phường Phú Hậu, Hương Sơ 1, Hương Sơ 2 và Phú Mậu để bố trí tái định cư cho toàn bộ các hộ dân vạn đò sống trên các con sông được lên bờ định cư. Trong đó khu tái định cư Phú Mậu có diện tích 6 ha; khu tái định cư Phú Hậu có diện tích 3,81 ha, bố trí cho 150 hộ dân vạn đò và 20 hộ thuộc diện giải toả; khu tái định cư Hương Sơ 1 và 2 có diện tích 5,52 ha, bố trí cho khoảng 350 hộ dân vạn đò lên bờ định cư...

Bên cạnh việc đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, thành phố Huế đã công khai thống nhất các chính sách hỗ trợ nhà ở tái định cư cho dân vạn đò. Đối với khu chung cư, thành phố hỗ trợ giảm 15% giá tiền mua căn hộ, phần còn lại được trả góp trong vòng 30 năm, nhưng không tính lãi trong 10 năm đầu. Thành phố không tính thu tiền đất và toàn bộ hạ tầng vào giá bán căn hộ, bù lại, các hộ không được sang nhượng, thế chấp, cho thuê, góp vốn dưới bất cứ hình thức nào. Đối với các nhà liền kề, hộ dưới 15 khẩu được bố trí 01 căn nhà, nhà nước giao đất không thu tiền nên cũng không được mua bán, chuyển nhượng.

Là nước hỗ trợ 15 triệu đồng được khấu trừ vào giá trị nhà được giao, phần còn lại (khoảng 39 triệu đồng) thì người dân phải trả dần từng năm một, thời hạn tối đa là 10 năm. Trường hợp các hộ dân nhận đất để tự xây dựng nhà thì được thành phố hỗ trợ 15 triệu đồng, nhưng phải phải làm đúng mẫu nhà theo thiết kế qui định. Ngoài ra, người dân vạn đò sẽ được hỗ trợ phí di chuyển đến nơi ở mới.

Thực hiện việc bố trí tái định cư dân vạn đò là một chủ trương lớn của thành phố Huế. Tuy nhiên, việc đầu tư vốn lớn đòi hỏi thành phố Huế phải phân kỳ đầu tư. Chủ tịch ủy ban nhân dân thành phố Huế Phan Trọng Vinh chia sẻ: Thành phố Huế đang áp dụng hình thức đầu tư theo phương thức "cuốn chiếu", việc xây dựng các khu tái định cư đến đâu thì di chuyển dân đến đó; đồng thời có chính sách hỗ trợ lao động, việc làm, học tập cho con em các hộ dân thuộc diện tái định cư và có biện pháp quản lý việc họ tái trở lại thuyền...

Đối với việc tổ chức các khu tái định cư dạng "Trên bến, dưới thuyền" - ông Phan Trọng Vinh giải thích: Một thời, do chủ quan nóng vội, thành phố Huế đã xây dựng khu tái định cư tại Trường An, đưa toàn bộ dân vạn đò dọc sông An Cựu lên bờ định cư. Nhưng được một thời gian ngắn, họ lại bán đất, bán nhà quay trở lại cuộc sống như cũ, chỉ vì một điều đơn giản là lên bờ họ lại chưa có nghề lấy gì mà kiếm sống. Rút kinh nghiệm thực tế đó, các khu tái định cư lần này đều được thành phố tổ chức dạng "Trên bến, dưới thuyền" gần với sông nước, để họ vừa lên bờ định cư, nhưng vẫn tiếp tục duy trì phương tiện thuyền bè làm ăn trên sông nước, nghĩa là không xáo trộn đến công việc thường nhật. Có như vậy cuộc sống cho người dân vạn đò mới tiếp tục ổn định...

(Theo TTXVN)