Trong bối cảnh thế giới chuyển sang mô hình tăng trưởng xanh, khi các tiêu chuẩn ESG (môi trường - xã hội - quản trị) đã trở thành “tấm hộ chiếu” bắt buộc cho hàng hóa quốc tế, bà Nguyễn Thị Trà My, Tổng Giám đốc Tập đoàn PAN, Chủ tịch HĐQT Vinaseed cho rằng, doanh nghiệp Việt không thể đứng ngoài cuộc.
Bà Nguyễn Thị Trà My, Tổng Giám đốc Tập đoàn PAN, Chủ tịch HĐQT Vinaseed. Ảnh: Bảo Thắng.
Một thị trường không có giới hạn
Theo bà My, 3 năm qua, Tập đoàn PAN đã bước vào giai đoạn chuyển đổi mạnh mẽ, từ sản xuất truyền thống sang chuỗi giá trị nông nghiệp phát thải thấp. Ở mảng giống cây trồng, Vinaseed - đơn vị thành viên của PAN - đã phát triển và đưa vào canh tác nhiều dòng giống lúa phát thải thấp, sử dụng phân bón sinh học, tiết kiệm nước tưới và hạn chế đốt rơm rạ, góp phần bảo vệ môi trường và tăng giá trị canh tác.
Chỉ sau 4 vụ, năng suất và giá trị gia tăng từ các giống lúa phát thải thấp của Vinaseed đã tăng hàng chục lần. Kết quả này không chỉ giúp nông dân có thu nhập cao hơn mà còn giảm đáng kể lượng khí CO₂ phát sinh trong chuỗi canh tác.
Những chuyển dịch này sẽ giúp hạt gạo Việt đáp ứng ngày một tốt hơn với thị trường toàn cầu, đặc biệt là châu Âu - nơi ngày càng nâng cao những tiêu chuẩn khắt khe về nguồn gốc, lượng phát thải và tính bền vững của sản phẩm nông nghiệp. “Khách hàng không còn hỏi liệu bạn có sản xuất xanh hay không, mà họ yêu cầu bạn phải chứng minh điều đó. Đây không còn là lựa chọn, mà là điều kiện bắt buộc để doanh nghiệp tiếp tục tồn tại”, bà My nhấn mạnh.
Nhờ chuyển đổi sớm, sản phẩm của PAN và Vinaseed đã được xuất khẩu tới gần 20 quốc gia châu Âu - những thị trường nổi tiếng khó tính với tiêu chuẩn bền vững. Từ hạt giống, gạo, trái cây cho tới thực phẩm chế biến, tất cả đều được truy xuất nguồn gốc và đáp ứng tiêu chí giảm phát thải.
Trong các chuyến công tác khảo sát thị trường tại châu Âu, bà Trà My trực tiếp chứng kiến nhu cầu tiêu dùng thay đổi nhanh chóng. Bà nói "ngạc nhiên" khi thấy người dân ở đó sẵn sàng chi trả cao hơn để được dùng sản phẩm có dấu vết carbon thấp, bao bì tái chế và quy trình minh bạch. "Điều này khiến tôi tin rằng thị trường cho sản phẩm xanh vẫn đang không ngừng mở rộng", bà chia sẻ.
Trên cơ sở đó, lãnh đạo Vinaseed nhận định, sự khắt khe của thị trường quốc tế không nên được nhìn nhận là rào cản, mà là động lực để doanh nghiệp Việt Nam nâng cấp mình. Việc đáp ứng tiêu chuẩn môi trường không chỉ giúp mở cửa thị trường, mà còn giúp doanh nghiệp quản trị rủi ro, tiết kiệm năng lượng, tối ưu tài nguyên và gia tăng uy tín thương hiệu.
“Đây là một cuộc chơi dài hơi, đòi hỏi đầu tư nghiêm túc, nhưng phần thưởng xứng đáng là cơ hội tiếp cận những thị trường có giá trị cao nhất thế giới”, bà My nói.
Gian hàng của Vinaseed tại Lễ Kỷ niệm 80 năm ngành Nông nghiệp và Môi trường. Ảnh: Bảo Thắng.
Hợp tác để đi nhanh và đi xa
Nhận thức được rằng chuyển đổi xanh đòi hỏi nguồn lực lớn, Tập đoàn PAN chọn cách hợp tác cùng các đối tác để cùng thúc đẩy chuyển đổi xanh. “Muốn đi nhanh thì đi một mình, muốn đi xa phải đi cùng nhau. Chúng tôi đang hợp tác với nhiều tập đoàn quốc tế, đặc biệt là các đối tác Nhật Bản - quốc gia dẫn đầu về công nghệ và nông nghiệp sạch”, bà My nói tiếp.
Một trong những dự án hợp tác nổi bật là việc PAN phối hợp với một tập đoàn Nhật Bản thử nghiệm chế phẩm sinh học hữu cơ đã được ứng dụng thành công trên hơn 50% diện tích nông nghiệp của các hợp tác xã tại Nhật. Dự án này được triển khai gần một năm và đang cho kết quả khả quan tại Việt Nam.
Nếu được nhân rộng, mô hình này sẽ hình thành bộ giải pháp tổng thể gồm: giống cây trồng phát thải thấp, chế phẩm sinh học bảo vệ thực vật và phân bón hữu cơ, tạo nên “chuỗi sản xuất xanh khép kín” giúp tăng năng suất, giảm khí nhà kính và nâng cao chất lượng nông sản xuất khẩu.
Mục tiêu của doanh nghiệp hướng tới không chỉ sản xuất ra hạt gạo ngon hơn, mà còn phải là hạt gạo sạch hơn, ít phát thải hơn và có thể chứng minh được bằng dữ liệu khoa học.
Một số sản phẩm nổi bật được Vinaseed mang tới hội nghị. Ảnh: Bảo Thắng.
Hiện PAN đã áp dụng tiêu chuẩn ESG vào mọi khâu, từ quản trị nội bộ, sản xuất, logistics đến marketing, để hướng đến mục tiêu Net Zero.
Tập đoàn cũng đầu tư mạnh vào chuỗi giá trị tuần hoàn, tận dụng phụ phẩm nông nghiệp làm nguyên liệu đầu vào cho sản xuất phân bón hữu cơ, thức ăn chăn nuôi hoặc năng lượng sinh học. Các nhà máy chế biến sử dụng năng lượng tái tạo, giảm tiêu hao điện nước, đồng thời xây dựng hệ thống đo lường phát thải để minh bạch hóa chuỗi cung ứng.
“Chúng tôi không coi việc giảm phát thải là gánh nặng, mà là một khoản đầu tư cho tương lai. Nếu không hành động ngay, doanh nghiệp sẽ bị loại khỏi chuỗi giá trị toàn cầu”, bà nhấn mạnh.
