Ông Nguyễn Thanh Hồng, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Nam cho biết, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa ký quyết định đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tri thức dân gian về sâm Ngọc Linh huyện Nam Trà My (Quảng Nam).

Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch giao chủ tịch UBND các cấp nơi có di sản văn hóa phi vật thể được đưa vào danh mục trong phạm vi nhiệm vụ và quyền hạn thực hiện việc quản lý nhà nước theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa.

Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Nam, tên gọi về khai thác, trồng và chế biến sâm Ngọc Linh ở huyện Nam Trà My thuộc loại hình tri thức dân gian.

Địa điểm phân bố của di sản trên địa bàn huyện là vùng trồng sâm Ngọc Linh ở các xã Trà Linh, Trà Nam, Trà Cang, Trà Tập, Trà Dơn, Trà Leng, Trà Don và Trà Vinh. Chủ thể văn hóa là cộng đồng cư dân thuộc các xã nêu trên gồm 14 cán bộ, hưu trí và người dân trồng sâm làm đại diện.

Cuối tháng 5/2024, UBND tỉnh Quảng Nam có văn bản gửi Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề nghị đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia “Tri thức dân gian khai thác, trồng và chế biến sâm Ngọc Linh, huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam”.

Theo UBND tỉnh Quảng Nam, tri thức dân gian khai thác, trồng và chế biến sâm Ngọc Linh dân gian gọi là cây “thuốc giấu”. Với đồng bào các dân tộc thiểu số, đây được coi là một loại "thần dược" có tác dụng chữa bệnh và bồi bổ sức khỏe rất tốt.

Đây là tri thức dân gian có giá trị lịch sử, văn hóa đặc sắc, gắn liền với nền nông nghiệp nương rẫy và kinh tế rừng. Điều này cũng minh chứng cho sự gắn bó, gần gũi và hòa hợp với môi trường thiên nhiên của cộng đồng cư dân nơi đây.

Việc tiếp cận, nhân giống, trồng và chế biến sâm Ngọc Linh mang lại giá trị kinh tế rất cao cho thấy sự thay đổi, phát triển về tập quán sản xuất từ khai thác, hái lượm sang sản xuất tập trung, đầu tư thâm canh chuyên sâu, nhờ đó một bộ phận người dân huyện Nam Trà My thoát nghèo bền vững.

Qua quá trình thực hành di sản, cộng đồng địa phương đã đúc kết được nhiều kinh nghiệm quý báu, hình thành nên hệ thống tri thức dân gian về sâm Ngọc Linh khá hoàn chỉnh.

Tại Quảng Nam hiện nay, sâm Ngọc Linh được trồng tại 7 xã của huyện Nam Trà My với tổng diện tích khoảng 1.650ha, thu hút sự tham gia của hơn 1.500 hộ dân và 18 doanh nghiệp đăng ký trồng sâm dưới tán rừng.