Sau gần một tháng xét xử và nghị án kéo dài, hôm nay, ngày 21/4, TAND Cấp cao tại TP.HCM đã tuyên án đối với bị cáo Trương Mỹ Lan (69 tuổi, chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) và các đồng phạm trong vụ án Vạn Thịnh Phát giai đoạn 2.

Không chấp nhận kháng cáo về tội danh của bà Lan

Theo HĐXX, sau phiên tòa sơ thẩm, đa số các bị cáo trong vụ án đều có kháng cáo. Tại phiên tòa phúc thẩm, HĐXX nhận định, các tội danh và hình phạt, cũng như các biện pháp tư pháp về cơ bản đã được tòa án cấp sơ thẩm giải quyết đúng yêu cầu pháp luật. Các bị cáo được tuyên đúng người, đúng tội, không oan sai. Do đó, tại phiên tòa phúc thẩm này, HĐXX chỉ tập trung xem xét thái độ ăn năn, hối cải, thiện chí khắc phục hậu quả vụ án để xét kháng cáo của các bị cáo.

Đối với bị cáo Trương Mỹ Lan, với vai trò chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, đồng thời là người nắm giữ quyền quyết định cao nhất, đã chỉ đạo các lãnh đạo chủ chốt của Ngân hàng SCB sử dụng bốn công ty An Đông, Sunny World, Quang Thuận và Setra phát hành 25 mã trái phiếu “khống”, huy động vốn của 35.824 nhà đầu tư (nhà đầu tư thứ cấp), chiếm đoạt số tiền hơn 30.000 tỷ đồng.

HĐXX cho rằng, quy trình như chạy dòng tiền khống, lập các hợp đồng kinh tế khống, lập, ký khống các chứng từ giao dịch và hạch toán khống giao dịch trên hệ thống Ngân hàng SCB… đã thể hiện rất rõ hành vi gian dối của các bị cáo trong việc phân phối trái phiếu nhằm chiếm đoạt tiền của trái chủ. Do đó, không có căn cứ cho rằng bị cáo “không ý thức chiếm đoạt”.

Bà Trương Mỹ Lan đã chỉ đạo các cá nhân thuộc Ngân hàng SCB và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát chuyển tiền ra khỏi hệ thống Ngân hàng SCB hoặc cho cá nhân, pháp nhân rút tiền mặt ra khỏi tài khoản nhằm cắt đứt dòng tiền để che giấu, hợp thức nguồn gốc bất hợp pháp số tiền gần 446.000 tỷ đồng.

Đây là số tiền có được từ việc phát hành trái phiếu và hành vi tham ô tài sản đã được xét xử trong giai đoạn 1. Việc sử dụng nguồn tiền do phạm tội mà có vào các hoạt động khác là hành vi khách quan của tội “Rửa tiền”.

Về tội danh “Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới”, bà Trương Mỹ Lan không vận chuyển cơ học nhưng đã lợi dụng nghiệp vụ thanh toán quốc tế, lập các hợp đồng khống để chuyển tiền ra nước ngoài và nhận tiền từ nước ngoài với tổng số tiền hơn 4,5 tỉ USD.

Do đó hội đồng xét xử không chấp nhận quan điểm kháng cáo của bà Trương Mỹ Lan liên quan tội “Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới”. Về kháng cáo xin miễn án phí, hội đồng xét xử cho rằng bà Trương Mỹ Lan không đủ điều kiện được miễn án phí nên không chấp nhận.

Tính đến ngày 31/3, cơ quan chức năng đã thu hồi hơn 8.600 tỷ đồng trong vụ án giai đoạn 2. Đồng thời các cá nhân, tổ chức phải trả cho bà Lan hơn 21.000 tỷ đồng. Do đó, HĐXX đã tuyên phạt bị cáo Trương Mỹ Lan 20 năm tù về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, 12 năm tù về tội “Rửa tiền”, 8 năm tù về tội “Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới”, tổng hợp là 30 năm tù.

Trong phiên tòa phúc thẩm giai đoạn 1, bà Lan bị TAND Cấp cao tại TP.HCM giữ nguyên án tử hình về tội “Tham ô tài sản; Đưa hối lộ; và Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”. Bản án này đã có hiệu lực pháp luật. Tuy nhiên, khi tuyên án HĐXX cho rằng “nếu bị cáo Lan tích cực khắc phục được 3/4 hậu quả thì sẽ được kiến nghị xem xét giảm án”. 

Nhiều bị cáo khác được giảm án 

Các bị cáo là người thân của bà Lan như Chu Lập Cơ (Chủ tịch HĐQT Công ty Times Square, chồng bà Lan), Trương Huệ Vân (Tổng Giám đốc Công ty WMC), và cả bị cáo người nước ngoài Kwok Hakman Oliver (Tổng Giám đốc Công ty CP Tập đoàn đầu tư An Đông) tại tòa được HĐXX tuyên giảm án.

Ông Chu Lập Cơ bị tòa sơ thẩm (giai đoạn 2) tuyên phạt 2 năm tù về tội “Rửa tiền”. Tại phiên tòa phúc thẩm hôm nay, bị cáo Cơ không được tòa triệu tập do không kháng cáo, nhưng đại diện Viện Kiểm sát vẫn đề nghị HĐXX tuyên giảm án cho ông Cơ từ 2 năm tù xuống còn 1 năm tù, do bị cáo này đã nộp tiền khắc phục hậu quả chung của vụ án.

Theo hồ sơ vụ án, từ năm 2018 đến 2022, bà Lan đã chỉ đạo nhân viên nộp hơn 225 tỷ đồng vào tài khoản của ông Chu Lập Cơ mở tại SCB. Trong đó, hơn 113 tỷ đồng có nguồn gốc từ các khoản vay khống tại Ngân hàng SCB; hơn 1,3 tỷ đồng có nguồn gốc từ tội “Lừa đảo” chiếm đoạt tài sản trong việc phát hành, bán trái phiếu.

Ông Chu Lập Cơ đã sử dụng hơn 33 tỷ đồng từ số tiền trên để trả gốc, lãi trái phiếu; chi trả nợ các khoản vay tại SCB; chi trả lãi vay, chi phí hoạt động của SCB; chi cho dự án đang triển khai dở dang như Dự án Mũi Đèn Đỏ, Dự án A6...và chuyển tiền ra nước ngoài.

Trước đó, trong phiên tòa giai đoạn 1 của vụ án, ông Chu Lập Cơ bị tuyên phạt 7 năm tù về tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”.

Bị cáo Trương Huệ Vân bị tòa sơ thẩm tuyên phạt 5 năm tù về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” cũng có đơn kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt. Tại tòa phúc thẩm, đại diện Viện Kiểm sát đã đề nghị HĐXX phúc thẩm giảm cho bị cáo Vân từ 15-18 tháng tù do có một số tình tiết giảm nhẹ và được HĐXX chấp nhận, tuyên giảm cho bị cáo Trương Huệ Vân từ 5 năm tù xuống 2 năm tù.

Tại tòa phúc thẩm, Kwok Hakman Oliver là bị cáo người nước ngoài duy nhất có đơn kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt. Trước đó, tại bản án sơ thẩm, bị cáo Kwok Hakman Oliver bị tuyên phạt 5 năm 6 tháng tù về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Theo HĐXX, Kwok Hakman Oliver đã ký các hợp đồng hợp tác đầu tư, ký hợp đồng mua trái phiếu sơ cấp, hợp đồng vay vốn và chuyển tiền để tạo lập trái phiếu khống. Bị cáo này là đồng phạm giúp sức cho bà Trương Mỹ Lan chiếm đoạt tài sản.

Tại phiên tòa, HĐXX ghi nhận bị cáo Kwok Hakman Oliver Kwok sinh sống ở nước ngoài lâu năm nên có hạn chế về khả năng nhận thức pháp luật Việt Nam, làm mà không biết đó là hành vi phạm tội. Từ đó, HĐXX phúc thẩm chấp nhận quan điểm bào chữa của luật sư và phần tự bào chữa của bị cáo, tuyên giảm án cho bị cáo Kwok Hakman Oliver Kwok từ 5 năm 6 tháng tù xuống còn 3 năm 6 tháng tù.