Xà phòng có khả năng sát trùng rất tốt

Hoàng Thuần Phong, Ý Yên, Nam Định

Theo Từ điển Bách khoa Việt Nam thì xà phòng là chất tẩy rửa; là muối kim loại kiềm của axit cacboxylic, công thức chung RCOO– Me⁺ (Me = Na, K) với R là gốc hiđrocacbon; thường R chứa 12 - 18 C; nếu R > 18 C, xà phòng sẽ không tan trong nước. Người La Mã đã biết điều chế xà phòng từ cách đây 2.500 năm, bằng cách nấu mỡ với kiềm (phản ứng xà phòng hoá):

                C₃H₅(OCOR)₃ + 3NaOH  →  3NaOOCR + C₃H₅(OH)₃

                       Mỡ             Kiềm        Xà phòng       Glixerol

 Loại xà phòng này có nhược điểm là ion cacboxylat có thể phản ứng với các ion Ca²⁺ hoặc Mg²⁺ tạo thành muối không tan, do đó không dùng được trong nước cứng (chứa nhiều ion Ca²⁺ hoặc Mg²⁺). Từ năm 1954, xà phòng cacboxylat được thay bằng chất tẩy rửa tổng hợp từ dầu mỏ, không bị kết tủa trong nước cứng. Chất tẩy rửa tổng hợp có thể là dạng anion, cation hoặc không ion. Để giặt quần áo thường dùng dạng anion, trong đó gốc hiđrocacbon chứa từ 7 đến 18 C, ví dụ natri lauryl sunfat CH₃(CH₂)₁₁OSO₃– Na⁺, hoặc natri ankylbenzensunfonat RC₆H₄SO₃– Na⁺. Nếu R là mạch phân nhánh thì xà phòng khó bị vi sinh vật phân huỷ, gây ô nhiễm môi trường. Vì vậy khuynh hướng hiện nay là dùng xà phòng có gốc R là mạch thẳng dễ bị vi sinh vật phân huỷ, nhằm bảo vệ môi trường. Vi khuẩn gây bệnh bám vào các chất hữu cơ dính trên tay chân, quần áo, khi chất hữu cơ bị tẩy rửa đi thì vi khuẩn cũng bị loại thải và thường bị chết trong môi trường có độ kiềm cao. Ngoài mục đích tẩy rửa, xà phòng cacboxylat kim loại kiềm thổ hoặc kim loại nặng (vì thế loại xà phòng này thường được gọi là xà phòng kim loại) không tan trong nước nhưng tan trong dầu, được trộn với dầu nhờn để chế tạo thành mỡ bôi trơn. Cần hướng dẫn mọi người có thói quen rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. 

* Tại sao máy ảnh kỹ thuật số vừa nhỏ lại vừa không cần dùng đến phim?

Hoàng Thị Thục Anh, Châu Thành, Bến Tre

Với thời đại kỹ thuật số thì các thiết bị điện tử đã được số hóa và với các chíp rất nhỏ bé. Muốn tháo rời một máy ảnh kỹ thuật số (ví dụ máy ViviCam3705) cần phải tháo 2 con ốc giữ phần đặt trên giá đỡ nằm dưới đáy camera. Phần nửa sau của máy chứa bo mạch chủ và thiết bị điện tử bật đèn flash cho camera. Miếng nhựa nâu lớn là phần sau của pin. Góc phải trên cùng là đèn flash.Tụ điện hình trụ màu đen nằm dưới vỏ pin lưu năng lượng để bật đèn flash. Bo mạch chủ này cũng giữ màn hình LCD. Khi màn hình LCD được tháo ra khỏi bo mạch chủ, có thể thấy phần đằng sau nó.

Bảng mạch này chứa chip do Samsung, Sharp, Premier sản xuất. Chúng giúp camera chụp hình ảnh, cài đặt video và các chức năng khác. Bộ phận flash bao gồm bo mạch, đèn flash và một tụ điện. Riêng tụ điện này là do Miwecon sản xuất. Tháo thêm vài con ốc nữa, bạn sẽ tách được phần pin khỏi bo mạch chủ. Chỉ có một dây điện đơn giản nối pin với phần còn lại của thành phần điện tử.

Bộ phận pin bao gồm khung kim loại nối với phần kính ngắm (ở dưới, bên phải) và khe mở lấy pin (bây giờ thường dùng loại pin mỏng có thể sạc điện để dùng đi dùng lại mãi). Lại có một bo mạch khác trong ViviCam 3705. Sẽ thấy một cục pin tròn nhỏ nữa ở góc phải dưới cùng để duy trì thông tin ngày tháng, thời gian. Nhìn sang mặt kia của bo mạch chủ. Phần màu đen hình vuông bên trái giữ thẻ nhớ trong camera và chuyển đổi dữ liệu điện tử sang bộ nhớ flash. Muốn sửa máy kỹ thuật số phải nắm rất vững kỹ thuật công nghệ thông tin.