Từ nhiều đời nay, người dân bản địa đã biết cách tận dụng dòng nước trên những con sông để đưa luồng về nơi tập kết. Phụ nữ, trẻ em cũng ngự trên những thân luồng xanh mướt trôi về xuôi.

Ngược dòng sông Mã qua địa phận huyện miền núi Quan Hóa (Thanh Hóa), thi thoảng lại bắt gặp những mảng luồng đang xuôi theo dòng nước.

Sông Mã hùng vĩ là vậy, có lúc hung dữ, cũng có lúc bình lặng. Theo người địa phương, do nước chảy như ngựa phi nên đặt là “Mã” để nói về sự nguy hiểm của dòng sông nổi tiếng lắm thác, nhiều ghềnh. Trên con sông ấy, hằng ngày người dân địa phương vẫn mạo hiểm cưỡi trên những thân luồng, xuôi dòng.

Toàn tỉnh Thanh Hóa có gần 40 nghìn hecta luồng, nằm chủ yếu ở các huyện Lang Chánh, Bá Thước, Quan Hóa, Ngọc Lặc.

Cây luồng ở miền Tây xứ Thanh được xem như cây xóa đói, giảm nghèo. Từ vực sâu cho đến những sườn núi cao đâu đâu cũng thấy luồng. Luồng khi đến tuổi trưởng thành sẽ được chặt rồi thả theo sườn núi xuống bờ sông. Tiếp đó, luồng được kết thành từng mảng, lớn thì vài chục cây, nhỏ thì dăm ba cây kết lại bằng cật của cây nứa. Thế rồi xuôi dòng. Đó là cách mà bao đời nay, như một nét riêng của người dân miền Tây Thanh Hóa.

Những ngày nước cạn, dòng sông lững lờ trôi. Những bản làng đôi bờ sông Mã đến mộc mạc, đơn sơ. Trên dòng sông, những cây luồng được kết sơ sài cứ chầm chậm trôi theo dòng nước, nhưng cũng đầy hiểm nguy.

Sông Mã hung dữ đã nuốt biết bao người xấu số vào lòng nó. Sông cũng tàn phá biết bao bè luồng khi không đủ độ chặt, hoặc thác nước đẩy bè va quệt vào vách đá, làm tan bè. Hiểm nguy rình rập như thế, song con người nơi đây đã ăn đời ở kiếp. Họ chọn cách đối mặt, để sống, làm việc và từng ngày lại nghĩ ra nhiều cách chinh phục dòng sông.

Luồng được đưa từ sườn đồi xuống bờ sông

Ảnh: Minh Hải

Cả phụ nữ và trẻ em cũng mạo hiểm đưa luồng xuôi dòng